فصل بيست و هفتم: احکام ضامن شدن
سوال 881 :
شخصى مديون است، بطورى که اين دين شامل تمام اموالش مى شود، در عين حال ضامن شخصى مى شود; ولى طلبکار اين مطلب را نمى داند و بعداً متوجّه مى شود، آيا اين ضمانت به قوّت خود باقى است و يا فسخ مى گردد؟
جواب :
در فرض مسأله طلبکار حقّ فسخ ضمانت را دارد; ولى اگر فسخ نکند به قوّت خود باقى است.
سوال 882 :
بنده شخصى را به عنوان کارگر به کارگاهى معرّفى کردم، متأسّفانه بعد از مدّتى مبلغى را از کارفرما سرقت نمود، با توجّه به اعتماد کارفرما به بنده، به عنوان معرِّف براى معرّفى کارگر مورد اطمينان، و اين که اگر معرّفى بنده نبود اين کارگر استخدام نمى شد، آيا بنده ضامن هستم؟
جواب :
اگر شما کارگر مزبور را با زبان يا با عمل خود تضمين کرده ايد، در برابر خسارتهايى که او وارد کرده ضامن هستيد، همچنين اگر عرفاً صدق کند که شما سبب ضرر و زيان او شده ايد; امّا اگر تنها به معرّفى او پرداخته ايد و گفته ايد تا آن جا که خبر داريد آدم درستى است، شما ضامن نيستيد.
سوال 883 :
شخصى با مراجعه به دادگاه سند مالکيّت خود را به عنوان وثيقه در ضمانت يک زندانى گذاشته است; پس از چندى زندانى از مرخّصى اعطايى با همان ضمانت سوء استفاده نموده و فرار کرده است، آيا ضبط و فروش وثيقه مذکور شرعاً مجاز است؟
جواب :
در صورتى که آن زندانى مديون به دين يا ديه اى باشد و اميد بازگشت او نرود و راهى براى وصول دين وجود نداشته باشد، مى توان از قيمت وثيقه آن را تأمين کرد.
سوال 884 :
«زيد» منزلى به «عمرو» مى فروشد، فروشنده متعهّد مى شود که سند مالکيّت ملک مزبور را به خريدار، به صورت رسمى، منتقل نمايد و شخص ثالثى تعهّد مى نمايد که چنانچه فروشنده، سند را به نام خريدار انتقال ندهد، مبلغى به خريدار بپردازد و بابت آن، چکى به همان مبلغ، صادر و تحويل خريدار مى دهد. حال فروشنده يا عمداً و يا به جهات ديگرى که خارج از اختيار او مى باشد از انتقال سند خوددارى مى کند.
و يا در فرض مذکور، فروشنده با توافق خريدار، متعهّد مى شود که در مهلت مقّرر نسبت به تخليه ملک اقدام نمايد و شخص ثالثى تعهّد مى نمايد که در صورت عدم تخليه ملک توسّط فروشنده در مدّت مقرّر، مبلغى را به خريدار بپردازد و بابت آن، چکى به کيفيّت مذکور، تحويل خريدار مى دهد و تصادفاً فروشنده از تخليه خوددارى مى نمايد.
آيا تعهّد شخص ثالث در هر يک از دو فرض بالا، داخل در باب ضمانت مى باشد، يا اين که تعهّد مستقلّى است؟ و چنانچه تعهّد مستقلّى باشد، شرعى و الزام آور مى باشد؟
جواب :
ظاهراً تعهّد مزبور الزام آور است و ادلّه بطلان شرط ابتدايى شامل اين جا نمى شود