فصل نوزدهم: احکام اجاره
سوال 638 :
آيا خداوند به کسانى که جهت انجام عبادات و کارهاى ديگر مثل ساختن مسجد و حسينيّه اجير مى شوند و اجرت مى گيرند، ثواب مى دهد؟
جواب :
چنانچه قصد اجير انجام آن عمل براى نجات بندگان از دين و اداى مسؤوليت بوده باشد ثواب دارد.
سوال 639 :
منزل شخصى را به مبلغى اجاره کرده ام سپس آن را به مبلغ بيشترى اجاره داده ام و رضايت صاحب خانه را نيز جلب کرده ام آيا اين معامله صحيح است؟
جواب :
اجاره دادن آن خانه به بيشتر از آنچه که اجاره کرده ايد اشکال دارد مگر اين که وسايلى بر آن بيفراييد، مانند اضافه کردن فرش و کمد و امثال آن.
سوال 640 :
اگر کسى ديگرى را جهت يک ختم قرآن براى پدرش اجير نمايد امّا مبلغ را تعيين نکند و اکنون بعد از قرائت، اجير تقاضاى مبلغ زيادى دارد که موجر آن را پرداخت نمى نمايد، حکم مسأله را بيان نماييد؟
جواب :
بايد اجرة المثل را مطابق عرف وعادت بپردازد و بيشتر از آن لازم نيست.
سوال 641 :
دو نفر از مؤمنين که کارهاى روزمرّه و متداول مسجد و امامزاده اسماعيل جهرم را سر و سامان مى دهند با پول خود اقدام به ساختن دو باب مغازه در گوشه اى از قبرستان متروکه امامزاده کرده اند، آن گاه آن دو مغازه را به عنوان اجاره به مدّت بيست سال در اختيار هيأت مديره شرکت تعاونى محل قرار داده اند و مال الاجاره آن را براى مصارف مسجد و امامزاده در نظر گرفته اند اکنون با توجّه به اين که مسجد و امامزاده متولّى شرعى ندارد و وقف نامه اى هم موجود نيست به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:
الف) آيا ساختن مغازه و به خصوص اجاره آن نياز به اذن فقيه جامع الشرايط داشته است؟
جواب :
البتّه نياز به اذن دارد و چنانچه زمين مزبور متروکه بوده، آن ساختمان را فعلا اجازه مى دهيم و اجاره دادن در صورتى مجاز است که ساختمان مزبور مورد احتياج براى کارهاى مسجد و امامزاده نباشد و مال الاجاره براى امامزاده و مسجد مصرف شود.
ب) آيا اجاره انجام گرفته شرعاً معتبر است؟
جواب :
اگر اجاره عادلانه باشد و محلّ مزبور مورد نياز مسجد و امامزاده نباشد صحيح است.
جواب :
در صورت بطلان اجاره آيا تخليّه آن مغازه توسط متصدّيان شرکت تعاونى و واگذارى آن به هيأت امناى مسجد جهت استفاده کارهاى لازم از قبيل انبار، دفتر واجب است؟
جواب :
از جواب بالا معلوم شد.
د) آيا براى تخليه آنها، متصدّيان شرکت تعاونى حقّ دريافت وجوهى اعمّ از مقدار پرداخت شده و يا اضافه بر آن و يا مبالغى که جهت گرفتن امتياز آب و برق و يا تعمير مصرف کرده اند را دارند؟
جواب :
آنها فقط مى توانند هزينه هايى را که در آن جا داشته اند بگيرند نه بيشتر.
سوال 642 :
تصرّف مستأجر بعد از انقضاى مدّت اجاره و بدون رضايت مالک در مغازه يا ساختمان مسکونى چه حکمى دارد؟ با اين که در قانون مدنى نظام اسلامى اگر مؤجر نياز شخصى نداشته باشد حقّ را در تصرّف به مستأجر مى دهند و لو مالک رضايت نداشته باشد.
جواب :
تصرّفات او در صورت عدم رضايت جايز نيست مگر در موارد ضرورت و اضطرار، آن هم به مقدار ضرورت و اضطرار.