فروش موقوفه
سوال 1251 :
شخصى چند اصله نخل وقف مطلق خيرات يا وقف عزادارى خامس آل عبا (عليهم السلام) کرده، ولى اکنون به علّت بيمارى يا جهت ديگر نمى تواند آن را نگهدارى يا سرپرستى کند و کس ديگرى هم نيست چنين کند، آيا مى تواند آن را بفروشد؟ در اين صورت پول آن را به چه مصرفى برساند؟
جواب :
اگر کسى ديگر هم يافت نشود آن را سرپرستى کند، اگرچه اوقاف باشد، مى تواند آن را بفروشد. و در فرض اوّل پول را صرف کارهاى خير، مانند کمک به فقرا و در فرض دوم صرف خصوص عزادارى کند.
سوال 1252 :
شخصى باغ انگورى را وصيت کرده تا ده سال صوم و صلاة بگيرند و بعد مادامى که از آن اثرى باقى است وقف سيدالشهدا (عليه السلام) کنند. حالا چندين سال است خشکيده، آيا زمين جزء وقف است يا مال ورثه مى شود؟
جواب :
اگر امکان نداشته باشد مجدداً بصورت باغ و اگرچه غير انگور باشد درآيد، آن را بفروشند و صرف در مجالس روضه خوانى سيدالشهدا (عليه السلام) کنند.
سوال 1253 :
درخت گردويى را وقف روضه خوانى حضرت سيدالشهداء کرده ام و فعلا با ساختن ساختمانى در کنار آن، آب آن قطع شده و دارد خشک مى شود، آيا مى توانم چوب آن را بفروشم و با پول آن درخت گردوى ديگرى در محل ديگرى خريده و وقف روضه خوانى کنم؟
جواب :
مانعى ندارد.
سوال 1254 :
قطعه اى از زمين مربوط به مسجدالرضا (عليه السلام) که قبلا جزء مسجد و جزء وضوخانه و حياط مسجد بوده است در اثر مسامحه و غفلت به مغازه تبديل شده است.
(صفحه326)
بازگرداندن قسمت مذکور به وضع سابق و ملحق شدن اين قطعه زمين به صحن مسجد، چه حکمى دارد؟
جواب :
لازم است به وضع سابق برگردد.
سوال 1255 :
ملکى در زمان طاغوت قبرستان بوده و شهردارى وقت، تصرفاتى انجام داده است و به افراد واگذار کرده و چند دست گشته و احداث بنا در آن شده و در انقلاب حکم به وقفيت آن شده است، آيا خريد آن، اگرچه مشترى جاهل باشد جايز است؟ و مستحدثات چه حکمى دارند؟ و مال الاجاره را به چه کسى بايد پرداخت؟ صاحبان ساختمان و اعيان يا متولى؟
جواب :
الف ـ خريد و فروش موقوفه در موارد عدم جواز باطل است، اگرچه مشترى جاهل باشد.
ب ـ چنانچه وقف براى قبرستان شده باشد لازم است مستحدثات برداشته شود و به حالت اوليه برگردد.
جواب :
بر فرض جواز بقاى مستحدثات، لازم است مال الاجاره بين زمين و اعيان تقسيم گردد و به نسبت داده شود. قسمت زمين مربوط به سازمان اوقاف و قسمت ساختمان مربوط به صاحبان آنها است.
سوال 1256 :
اينجانب متولى قطعه زمينى موقوفه به مساحت 113 متر مربع مى باشم، که موقعيت آن طورى است که فاقد درآمد مى باشد، و صرف هزينه جهت بهره بردارى از آن مقرون به صرفه نيست. لذا تصميم گرفته ام زمين مورد بحث را که جنب مسجد جامع واقع شده، جهت ساختن وضوخانه و دستشويى که نياز مبرم به آن مى باشد، به مسجد واگذار کنم. در غير اينصورت آن را به مسجد فروخته و کل وجه دريافتى آن را در محل ديگرى زمين بهترى خريدارى و تبديل به احسن کنم. عنايت فرماييد در صورت امکان مجوز شرعى صادر کرده، تا بتوانم به وظيفه شرعى خود در اين رابطه عمل کنم؟
جواب :
در فرض سوال که زمين موقوفه از قابليت استفاده در جهت وقف افتاده و نيز امکان اجاره دادن و گرفتن مال الاجاره آن و به مصرف وقف رساندن نيست، متولى شرعى مجاز است آن را تبديل به احسن، که اقرب به نظر واقف باشد بنمايد.
(صفحه327)
سوال 1257 :
در مواردى که فروش عين موقوفه جايز است؟ پول آن را چه کنيم؟ و در چه موردى مصرف کنيم؟
جواب :
اگر موقوف عليهم احتياج شديد دارند، پول آن را بين آنان تقسيم کنند. ولى اگر جواز فروش، امرى غير از حاجت موقوف عليهم باشد، بنابر احتياط با پول آن مالى که اقرب به نظر واقف است، خريدارى و وقف کنند.