عمل نکردن به وصيت
سوال 1281 :
شخصى زمينى را مورد وصيت قرار داده که وصى با آن حج به جا آورد و وصى حج را به جا آورده است. ولى ورثه از دادن زمين مذکور به وصى امتناع مى کنند. تصرف آنان در زمين مذکور چه حکمى دارد؟ و آيا واجب است اجرت مدتى را که دست آنها بوده است بدهند؟
جواب :
در صورتى که زمين به مقدار وصيّت بوده، و ورثه هم راضى شدند که کسى وصيّت را در قبال زمين انجام دهد، زمين شرعاً براى کسى است که حج رفته است و تصرف ديگران در آن غصب است. و بايد اجرة المثل مدتى که به صورت غاصبانه در تصرف داشته اند به مالک آن بپردازند.
سوال 1282 :
شخصى وصيت کرده است يک مبلغ معينى را به ديگرى بدهند، ولى متصدى به وصيت عمل نمى کند آيا آن شخص مى تواند مقدارى که اختصاص به او داده شده، خودش از آن مال بردارد يا نه؟
جواب :
در صورت صحت وصيت و عدم اقدام وصى، موصى له مى تواند با اذن حاکم شرع مال الوصايه را اخذ کند.
سوال 1283 :
شخصى يک نفر را وصى خود قرار داد که پس از مرگ او خمس او را بپردازد. بعد از فوتش ورثه او از دادن خمس خوددارى کردند و اظهار مى دارند که متوفى داراى اولاد
(صفحه335)
صغار است، اگر به وصيت موصى عمل شود و از اين اموال برداشته شود اولاد صغار او مستأصل مى شوند، بنابراين از دادن خمس استنکاف دارند. در اين صورت وصى مقصر است يا نه؟
جواب :
اگر وصى قدرت عمل به وصيت متوفى را ندارد بر او تکليفى نيست. ولى بر ورثه لازم است ممانعتى از پرداخت حقوق واجبه ميت نکنند و اشخاصى که ممانعت از عمل به وصيت کنند، معصيت کارند.
سوال 1284 :
شخصى عيالش را وصى خود قرار داده که ثلث اموال او را در امور خيريه مصرف کند، ولى اولادش که دو پسر و چهار دختر هستند راضى نشدند که مادرشان ثلث اموال مزبوره را در امور خيريه خرج کند. از طرفى مقدارى پول که شخصى به متوفى مديون بوده، به عيالش داده است. دراين صورت عيال متوفى آيا مى تواند اين پول را به فرزندان متوفى ندهد و در راه شوهرش عوض ثلث که اولادش مانع شدند، در امور خيريه خرج نمايد يا نه؟
جواب :
در فرض مسأله، تا مقدار ثلث مجموع ترکه، که از جمله همين پول است مى تواند بلکه لازم است به مصرف وصيت برساند. در صورتى که وصيت مسلّم باشد.
سوال 1285 :
شخصى پسر دوم خود را وصى و پسر اول را که بزرگتر است ناظر در امر وصايت کرده است. چنانچه وصى براى انجام کارهاى ميت، از قبيل نماز و غيره تعلل و مسامحه کند، تکليف ناظر چيست؟ آيا مى تواند بدون اجازه وصى اقدام در کارهاى ميت کند، يا آنکه خود وصى بايد انجام دهد؟ يا آنکه بايد با اجازه حاکم شرع عمل کند.
جواب :
در فرض مسأله ناظر با اجازه حاکم شرع وصى را الزام به عمل کند و اگر امتناع کرد با اجازه حاکم شرع ناظر مى تواند به وصيت عمل کند.
سوال 1286 :
اگر بيشتر ماترک ميت املاک باشد و وصيت کند که ثلث اموالش را براى خود او خرج کنند. ورثه او اظهار مى دارند قطعه اى از ملک را براى هميشه کنار بگذاريم و از عوايدش سال به سال خرج کنيم، آيا مى شود که يک قطعه از آن ملک را کنار بگذارند؟ يا لازم است بفروش برسانند و خرج کنند؟
(صفحه336)
جواب :
با فرض وصيت به ثلث، بايد خود مال را صرف کنند. نه اينکه کنار بگذارند و عوايدش را صرف کنند.
سوال 1287 :
زيد وصيت کرده که از ثلث مالش صرف مخارج مسجد و پل سازى بشود. آيا مى شود از اين پول براى تکميل ساختمان کتابخانه که داخل مسجد ساخته شده و چسبيده به مسجد است مصرف شود يا نه؟
جواب :
بايد طبق وصيت صرف مسجد و پل سازى شود. و صرف آن در تکميل ساختمان کتابخانه برخلاف وصيت است و جايز نيست.
سوال 1288 :
زنى فوت کرده، که استطاعت جهت حجّ داشته است، در وصيت برادرش را وصى و کفيل حج قرار داده، و اموال و زمين خود را به برادرش واگذار کرده است. حال چند سوال مطرح است:
الف ـ با داشتن ورثه، انجام حج مقدم تر است يا حقوق ارث؟
ب ـ تا زمانى که حجّ انجام نگرفته، فايده زمين و اموال به چه کسى تعلّق دارد؟
جواب :
شخص کفيل با داشتن عذر، آيا مى تواند نايب بگيرد؟ يا بايد صبر کند تا عذرش برطرف شود؟
جواب الف ـ چنانچه حج بر زن واجب بوده حج مقدم بر ارث است.
ب ـ اگر تمامى ورثه وصيت را پذيرفته باشند به برادرش اختصاص دارد.
جواب :
بايد نايب غير معذور انتخاب نمايد.
سوال 1289 :
شخصى با اينکه خودش مکه رفته، باز وصيت کرده که برايش يک حج بلدى بخرند، آيا مى شود اين حج را به ميقاتى تبديل کرد يا نه؟
جواب :
چنانچه وصيت کرده که حج بلدى استيجار شود، واجب است طبق وصيت حج بلدى استيجار شود.