اعتبار علم قاضى
سوال 1843 :
گاهى قاضى از طريق تصاوير يا گفتگوى متخاصمين در دادگاه يا محتويات پرونده و قرائن موجود، علم حاصل مى کند، آيا مى تواند طبق چنين علمى حکم کند؟ و آيا
(صفحه485)
فرقى بين حق الله و حق الناس وجود دارد؟
جواب :
بلى; قاضى مى تواند به علم خود از هرطريقى حاصل شود، حکم کند. و فرقى بين حق الله و حق الناس نيست; ولى در خصوص حق الناس، حکم منوط به مطالبه ذى حق است.
سوال 1844 :
علمى که براى قاضى از طريق مشاهده و حس و خارج از محتويات پرونده حاصل مى شود، آيا حجيت دارد؟ بر فرض اعتبار، اگر با اقرار و شهادت تعارض کند، کدام مقدم است؟
جواب :
علم قاضى از هرطريق حاصل شود، مى تواند منشأ حکم حاکم قرار گيرد. و فرقى ميان حق الله و حق الناس نمى کند. و ظاهر آن است که فرقى بين قضات نيز وجود ندارد. و هر قاضى که تصدى حکم براى او جايز باشد، مى تواند طبق علم خود حکم کند. و علم قاضى بر اقرار و شهادت مقدم است.
سوال 1845 :
آيا صرف علم قاضى براى اثبات جرم، کافى است؟
جواب :
علم قاضى شرع حجت است، و مى تواند طبق آن حکم کند.
سوال 1846 :
آيا به نظر حضرتعالى قاضى بايد مجتهد باشد، يا قاضى مأذون نيز مجاز به حکم است؟
جواب :
قاضى منصوب مى تواند غير مجتهد باشد، ولى بايد طبق قوانين و مقررات نصب حکم کند.