احکام رهن (آیت الله سید علی سیستانی)

احکام رهن

مسأله 2309 :

رهن آن است که انسان مالى را نزد ديگرى ( گرو طلب يا مالى که ضامن او مى باشد ) قرار دهد که اگر آن طلب يا مال را نپرداخت , بتواند عوض آن را از آن مال بدست آورد.

مسأله 2310 :

در رهـن لازم نـيـسـت صيغه بخوانند و همين قدر که گرو دهنده مال خود را به قصد گرو بگرو گيرنده بدهد و او به همين قصد بگيرد رهن صحيح است .

مسأله 2311 :

گروه دهنده و کسى که مال را گرو مى گيرد بايد بالغ و عاقل باشند و کسى آنها را مجبور نکرده باشد و نيز بايد گرو دهنده مفلس و سفيه نباشد.

( مـعـنـاى مـفـلـس و سـفـيه در مسأله ( 2262 ) گذشت ) ولى اگر مفلس باشد ليکن مالى را که گرو مى گذارد مال او نباشد يا از اموالى نباشد که از تصرف در آنها منع شده اشکال ندارد.

مسأله 2312 :

انـسـان مـالى را مى تواند گرو بگذارد که شرعا بتواند در آن تصرف کند و اگر مال کس ديگر را با اجازه او گرو بگذارد صحيح است .

مسأله 2313 :

چـيزى را که گرو مى گذارند , بايد خريد و فروش آن صحيح باشد , پس اگر شراب و مانند آن را گرو بگذارند درست نيست .

مسأله 2314 :

استفاده چيزى را که گرو مى گذارند مال مالک آن است چه گرو دهنده و چه کس ديگر باشد.

مسأله 2315 :

گـرو گيرنده نمى تواند مالى را که گرو گرفته , بدون اجازه مالک آن چه گرو دهنده باشد چه کـس ديـگـر ملک کسى کند , مثلا ببخشد يا بفروشد , ولى اگر آن را ببخشد يا بفروشد بعد او اجازه نمايد اشکال ندارد.

مسأله 2316 :

اگـر گـرو گيرنده چيزى را که گرو برداشته با اجازه مالک آن بفروشد , پول آن مثل خود مال , گرو نمى باشد , و هم چنين است در صورتى که بى اجازه او بفروشد و بعد مالک امضاء کند , ولى اگر گرو دهنده آن چيز را با اجازه گرو گيرنده بفروشد که عوض آن را گرو قرار دهد بايد همين کار را بکند و در صورتى که تخلف نمايد معامله باطل است مگر آن که گرو گيرنده آن را اجازه دهد.

مسأله 2317 :

اگـر مـوقـعى که بايد بدهى خود را بدهد , طلبکار مطالبه کند و او ندهد , طلبکار در صورتى که وکـالت در فروش و برداشت طلب خود از پول آن داشته باشد مى تواند مالى را که گرو برداشته بفروشد و طلب خود را بردارد , و در صورتى که وکالت نداشته باشد لازم است از بدهکار اجازه بگيرد و اگر دسترسى بـه او ندارد بايد براى فروش و برداشت طلب خود از پول آن از حاکم شرع اجازه بگيرد , و در هر دو صورت اگر زيادى داشته باشد بايد زيادى را به بدهکار بدهد.

مسأله 2318 :

اگـر بدهکار غير از خانه اى که در آن نشسته و چيزهايى که مانند اثاثيه محل احتياج او است , چيز ديـگرى نداشته باشد , طلبکار نمى تواند طلب خود را از او مطالبه کند ولى اگر مالى را که گرو گذاشته اگر چه خانه و اثاثيه باشد , طلبکار مى تواند بفروشد و طلب خود را بردارد.