احکام رهن (آیت الله سید محمد علوی گرگانی)

احکام رهن

مسأله 2316 :

رهن آن است که بدهکار مقداري از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد، طلبش را از آن مال مطابق دستور خاصّ به دست آورد.

مسأله 2317 :

در رهن لازم نيست صيغه بخوانند وهمينقدر که بدهکار مال خود را به قصد گرو به طلبکار بدهد وطلبکار هم به همين قصد بگيرد، رهن صحيح است.

مسأله 2318 :

گرو دهنده و کسي که مال را گرو مي‌گيرد بايد مکلّف وعاقل باشند و کسي آنها را مجبور نکرده باشد، و نيز بايد سفيه نباشند يعني مال خود را در کارهاي بيهوده مصرف نکنند و همچنين ممنوع التصرّف بفلس وامثال آن نشده باشد.

مسأله 2319 :

انسان مالي را مي‌تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند و اگر مال کس ديگر را گرو بگذارد، در صورتي صحيح است که صاحب مال بگويد بگرو گذاشتن راضي هستم.

مسأله 2320 :

چيزي را که گرو مي‌گذارند، بايد خريد وفروش آن صحيح باشد، پس اگر شراب ومانند آن را گرو بگذارند، درست نيست.

مسأله 2321 :

استفاده چيزي را که گرو مي‌گذارند، مال کسي است که آن را گرو گذاشته است در صورتي که مالک آن باشد والاّ مال صاحب مال است.

مسأله 2322 :

طلبکار وبدهکار نمي‌توانند مالي را که گرو گذاشته شده، بدون اجازه يکديگر ملک کسي کنند مثلاً ببخشند يا بفروشند ولي اگر يکي از آنان آن را ببخشد يا بفروشد بعد ديگري بگويد راضي هستم اشکال ندارد.

مسأله 2323 :

اگر طلبکار چيزي را که گرو برداشته با اجازه بدهکار بفروشد، پول آن مثل خود مال گرو مي‌باشد.

مسأله 2324 :

اگر موقعي که بايد بدهي خود را بدهد، طلبکار مطالبه کند و او ندهد، طلبکار مي‌تواند مالي را که گرو برداشته بفروشد در صورتي که از مالک وکالت داشته باشد والاّ بايد اجازه بگيرد، اگر دسترسي به او ندارد يا امتناع کند از اجازه از حاکم شرع اجازه بگيرد وطلب خود را بردارد و بايد بقيّه را به بدهکار بدهد، ولي اگر به حاکم شرع دسترسي ندارد مي‌تواند بفروشد وحقّ خود را بردارد وبقيّه را به امانت نگه دارد اگر به صاحبش دسترسي ندارد.

مسأله 2325 :

اگر بدهکار غير از خانه‌اي که در آن نشسته و چيزهائي که مانند اثاثيه خانه محل احتياج او است، چيز ديگري نداشته باشد، طلبکار نمي‌تواند طلب خود را از او مطالبه کند، ولي اگر مالي را که گرو گذاشته خانه واثاثيه باشد طلبکار مي‌تواند بفروشد وطلب خود را بردارد.