الف - احکام عمومى
قرآن کريم:
)قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَاللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ * وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَفُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ...(19))
"به مردان مؤمن بگو که چشمان خويش را )از نگاه ناروا( ببندندوشرمگاه خود را )از عمل زشت( محفوظ دارند، اين برايشانپاکيزهتراست، زيرا خدا به کارهايى که مى کنند آگاه است * وبه زنانمؤمن بگو که چشمان خويش را )از نگاه ناروا( ببندند وشرمگاه خود را)از عمل زشت( محفوظ دارند وزينتهاى خود را جز آن مقدار کهپيداست )بر بيگانه( آشکار نکنند."
حديث شريف:
1 - در صحيح فضيل آمده است که از امام صادقعليه السلام پيرامون دوساعد زن پرسيدم که آيا آنها از زينت محسوب مى شوند که در اينفرموده خداوند به آن اشاره شده است: )وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّالِبُعُولَتِهِنَّ( "زنان مؤمن زينت خود را آشکار نکنند مگر براى شوهرانخود..؟"
حضرتعليه السلام فرمود: آرى.. وهر آنچه زير وپائينتر از مقنعه استزينت است، وهر آنچه جز مچ دست است که دستبند بر آن مى بندندزينت است.(20)
2 - در موثق زراره از ابو عبد اللَّهعليه السلام پيرامون اين سخن خداوند:)إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا( جز آن مقدار "از زينت که ظاهر است". آمده استکه فرموده: )مقصود از زينت ظاهر سرمه وانگشترى است(.(21)
3 - نيز حضرتعليه السلام مى فرمايد: )نگاه اول از تو، ونگاه دوم به زيانتو، ونگاه سوم نابودى تو در آن است(.(22)
تفصيل احکام:
1 - جايز نيست مردى در غير ضرورت به زنى بيگانه نگاه کند مگردر حد متعارف )صورت ودست( مشروط به اينکه توأم بالذت وريبه)يعنى ترس از افتادن در عمل حرام( نباشد.
2 - جايز است به محرمهاى نسبى يا رضاعى ياسببى نگريستمشروط بر آن که محرميت سببى بر اساس ازدواج شرعى باشد.
3 - نگاه کردن به زنان اهل کتاب، بلکه مطلق زنان کافر جايز است،به شرط عدم لذت جويى وبا اطمينان از عدم افتادن در عمل حرامولى احوط آن است که در نگاه کردن به مقدارى بسنده شود کهمعمولاً آنها را نمى پوشانند. وبه نظر مى رسد با اين کيفيت اشکالىندارد به زنان باديه نشين وروستا نشين ونيز زنانى که توجهى به نهى ازمنکر نمىکنند نگريست.