گفتار در مستحبات و مکروهات دفن
مستحبات دفن چند چيز است :
اول گود کردن قبر تا چنبره کردن و يا بقدر قامت .
دوم اينکه براى قبر لحد بسازند باين معنا که در زمين سخت از جانب ديوار سمت قبله اش بقدرى که بدن ميت در آن جاى گيرد خالى کنند و او را زير لحد بخوابانند و در زمين سست در کف قبر حفره اى شبيه نهر بکنند بمقداريکه بدن ميت را فرا گيرد آن گاه روى آن سقف بزنند.
سوم از مستحبات دفن اين است که جنازه مرد را قبل از آن که در قبر سرازير کنند طرف پاى قبر بزمين بگذارند و جنازه زن را پيش روى قبر سمت قبله بزمين بگذارند.
چهارم اينکه او را يکباره در قبر نکنندبلکه دو يا سه ذراغ جلوتر بر زمين نهاده لحظه اى صبر کنند آنگاه اندک اندک نزديکش سازند و باز لحظه اى صبر کنند پس از آن در لب قبر قرارش دهند تا او خود را براى سوال قبر آماده سازد چون براى قبر هول عظيمى است (پناه مى بريم بخدا از آن هول عظيم ) آنگاه او را به آرامى داخل قبرش مى کنند به اين طريق که اگر مرد است او سر او را وارد مى سازند و اگر زن است او را بعرض داخل مى کنند.
پنجم اينکه در قبر همه گره هاى کفن را باز کنند.
ششم اينکه کفن را از صورت او باز نموده گونه صورتش را روى خاک بگذارند و از خاک بالشى برايش درست کنند و خشتى يا کلوخى در پشتش بگذارند تا تکيه گاه بدنش باشد و به پشت نيفتد.
هفتم اينکه قبر او را با خشت و يا سنگ بپوشانند تا خاک قبر روى او نريزد و اگر بعد از نهادن سنگ گل درست کرده روى آن بريزند تا محکم شود بهتر است .
هشتم اينکه آن کسى که ميت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه باشد و نيز دگمه هاى لباس خود را باز کرده عمامه را از سر برداشته رداء و کفش خود را کنده باشد.
نهم اينکه اگر ميت زن است مباشر در پائين بردن او در قبر و باز کردن گره هاى کفن او شوهرش و يا يکى از محرم هاى او باشد و اگر شوهر و يا کسى از محارمش نيست شخصى از خويشاوندان که از ساير ارحام او به او نزديک تر است از زنان و اگر نشد از مرداان اين کار را انجام دهد و اگر هيچ خويشاوندى ندارد بيگانگان اين کار را مى کنند و شوهر او از همه اينها که برشمرديم سزاواتر است .
دهم اينکه غيرارحام با پشت دست خاک را در قبر بريزند.
يازدهم اينکه دعاهائى که در کتب مفصل ادعيه براى موارد بخصوص وارد شده بخوانند مانند دعاى هنگام بيرون آوردن ميت از تابوت و دعاى هنگام روبرو شدن با قبر و دعاى هنگام سرازير کردن ميت درقبر و دعاى بعد از نهادن ميت در قبر و دعاى بعد از نهادنش در لحد و دعاى در حال بستن لحد و دعاى هنگام بيرون شدن از قبر و دعاى هنگام ريختن خاک بر قبر.
دوازدهم اينکه بعد از قرار دادن ميت در لحد و قبل از بستن لحد عقائد حقه يعنى اصول دين ومذهب او را به آن قسمى که از امامان اهل بيت عليهم السلام وارد شده تلقين دهند.
سيزدهم اينکه قبر او را به مقدار چهار انگشت بسته و يا باز از زمين بلند کنند.
چهاردهم اينکه قبر را داراى چهار گوش درست کنند بطورى که زاويه هاى آن قائمه باشد و مکروه است آنرا گرده ماهى بسازند و بلکه نزديک تر باحتياط ترک آنست .
و استحباب اين آداب ( البته غير آنچه که مربوط به دفن است ) اختصاص به حال دفن ندارد بلکه هر زمان و در هر حال بزيارت قبر هر ميتى بر وى مستحب است باين آداب عمل کنى همچنانکه درکتب مبسوطه دعاها و آداب مخصوصى براى زيارت قبر مؤ من وارد شده .
هفدهم اينکه ولى ميت و يا آن کسى که ولى ميت باو دستور دهد بعد از دفن ميت و برگشتن تشييع کنندگان کنار قبر بنشيند و اصول دين و مذهب را با بلندترين صدايش به ميت تلقين کند يعنى اقرار به توحيد و برسالت سيد المرسلين صلوات الله عليه و ابه امامت ائمه معصومين عليهم السلام و نيز اقرار به حق بودن آنچه رسول خدا از جانب خداى تعالى آورده و به حقانيت قيامت و زنده شدن در آن روز و از قبر بيرون آمدن و حساب اعمال را پس دادن و بميزان اعمال و بحقانيت بهشت و دوزخ تلقينش کند واگر چنين کند سوال نکير ومنکر از او رفع مى شود انشاء الله تعالى .
هجدهم اينکه نام ميت را بر قبر و يا بر چيزى از چوب و يا سنگ بنويسد و بر بالاى قبرش نصب کند.
نوزدهم خويشاوندان را نزديک بهم دفن کنند.
بيستم آنکه بناى قبر را محکم کنند.