گفتار در کیفیت غسل میت

گفتار در کيفيت غسل ميت

درمرحله اول واجب است بدن ميت از نجاست تطهير شود و اقوى اينست که همين مقدار کافى است که هر عضوى را قبل از غسل تطهير کنند هرچند که نزديکتر به احتياط آن است که همه بدن را قبل از شروع در غسل آب بکشند.

در مرحله دوم واجب است ميت را سه بار غسل دهند بار اول با آبيکه در آن سدر ريخته باشند و بار دوم با آب آميخته با کافور و نوبت سوم باآب خالص ‍ و اگر اين ترتيب رعايت نشده باشد دوباره غسل ميدهند تاترتيب حاصل شود.

و چگونگى هريک از اين غسلها مانند غسل جنابت است يعنى اول سر و گردن ميت غسل داده مى شود و سپس سمت راست او و در آخر سمت چپش و احتياط واجب آنستکه بگوئيم غسل ارتماسى در اين سه غسل کفايت نمى کند پس اين کافى نيست که تمام بدن ميت را در آب سدر و بار ديگر در آب کافور و نوبت سوم در آب خالص فرو ببرند بله اين جائز است که سر و گردن او را در آب بسياريکه آميخته با سدر است ارتماس دهند و بعد سمت راست او و در آخر سمت چپش را همچنين غسل با کافور و با آب خالص را با رعايت ترتيب به اين نحو ارتماس انجام دهند.

مساءله 1 - درسدر و همچنين کافور معتبر است بمقدارى باشد که عرفا صدق کند که اين آب با سدر و اين آب با کافور مخلوط است و اينقدر زياد نباشد که آب مضاف گردد.

مساءله 2 - اگر يکى از اين دو يعنى سدر و کافور و يا هر دو ناياب باشد بجاى غسل با آن ها با آب خالص سه بار غسل مى دهند که اين به احتياط نزديکتر است بلکه وجوبش خالى از قوت نيست و هنگام غسل بايد نيت بدليت را نموده ترتيب را نيز رعايت کنند (باين معنا که غسل اول را به نيت بدل از آب و سدر و غسل دوم را به نيت بدل از آب و کافور و غسل سوم را به نيت آب خالص انجام مى دهند).

مساءله 3 - اگر آب براى غسل ناياب شد ميت را سه بار به نيت بدل از غسل تيمم مى دهند و نزديکتر به احتياط آن است که بعد از آن سه تيمم يک بار ديگر به نيت مجموع تيمم بدهند و واجب نبودن آن بنظر قوى تر است در جائى هم که ميت مجروح و يا سوخته شده و يا بيمارى آبله داشتم و بيم آن مى رود که اگر غسل دهند پوست بدنش کنده شود بايد تيممش دهند و اين احتياط ترک نشود که يک بار با دست زنده او را تيمم دهند و يک بار ديگر اگر ممکن است با دست خود ميت هرچن که جواز اکتفاء تيمم با دست خود ميت اگر ممکن باشد بعيد نيست و در تيمم دادن ميت کافى است که در يک نوبت دست بخاک زده شود براى صورت و دو دست هرچند که دو بار دست زدن (يکى براى پيشانى و ديگرى براى پشت دستها) به احتياط نزديک تر است .

مساءله 4 - اگر مکلف براى بيش از يک بار غسل دادن آب ندارد ميت را يک بارغسل مى دهد و دو بار تيمم ، حال اگر سدر و کافور و يا سدر به تنهائى دارد آب را در غسل اول يعنى غسل با سدر مصرف مى کند و يک تيمم بدل از غسل با کافور و تيممى ديگر بدل از غسل با آب خالص مى دهد و همچنين است بنابراقوى در صورتيکه نه سدر داشته باشد و نه کافور و با احتمالى بعيد واجب است آب را صرف در غسل سوم نموده بجاى دو غسل اول و دوم تيمم دهد و طريق احتياط در مراعات هر دو احتمال اين است که بعنوان احتياط دو تيمم بدل از دو غسل اول و دوم به ترتيب بدهد و سپس بقصد ما فى الذمه (در آنچه در واقع بذمه اش هست که با غسل اول است و يا سوم ) ميت را با آب غسل بدهد و سپس دو تيمم ديگر بقصد احتياط بدهد يکى بدل از غسل دوم و ديگرى بدل از غسل سوم .

و اگر چنانچه از دو خليط تنها کافور را دارد آب را در غسل اول صرف مى کند و بجاى غسل دوم و سوم تيمم مى دهد و اين که احتمال دهيم واجب باشد آنرا به نيت غسل دوم مصرف نموده بجاى غسل اول و سوم تيمم دهد احتمال بعيدى است و نزديک تر به احتياط آن است که اول او را بدل از غسل اول تيمم دهد و سپس با آب کافور به نيت ما فى الذمه که يا بدل از غسل با آب سدر است و يا غسل دومى است ) او را غسل مى دهد و آنگاه دو بار تيمم مى دهد يکى بدل از غسل با آب کافور و دوم بدل از آب خالص .

و اگر آبى که در اختيار دارد بمقدار دو بار غسل دادن است در صورتى که هر دو خليط را دارد آب را در دو غسل اول مصرف نموده براى غسل سوم تيممش مى دهند و همچنين است صورتى که آب براى دو غسل دارد و بيش از يک خليط ندارد و يا هيچ يک را ندارد.

مساءله 5 - اگر ميت در حال احرام از دنيا رفته باشد او را مانند محل (کسى که محرم نيست ) سه نوبت غسل مى دهند ولکن در غسل دوم آب غسل را با کافور مخلوط نمى کنند مگر در فرضى که مرگ اواگر در عمره بوده بعد از تقصير (ناخن و يا موى چيدن ) بوده و اگر در حج بوده بعد از سعى واقع شده باشد که در اين صورت استعمال کافور ممنوع نيست و همچنين در فرض قبلى که نبايد کافور در آب غسل او کنند حنوط با کافور نيز نبايد بکنند مگر بعد از تقصير در عمره و بعد از سعى در حج .

مساءله 6 - اگر بخاطر مانعى ميت را تيمم داد و يا بخاطر ناياب بودن سدر و کافور با آب خالص غسل داد و سپس مانع برطرف شد و يا سدر و کافور يافت شد در صورتيکه هنوز ميت دفن نشده واجب است در صورت اول که تيمم داده او را غسل دهد و در صورت دوم احتياط واجب آن است که غسل با آب سدر و کافور اعاده شود و اگر بعد از دفن مانع برطرف شده کار گذشته است .

مساءله 7 - اگر غسل جنابت و يا حيض و امثال آن بگردن ميت بوده باشد همان غسل ميت کافى از جنابت نيز هست .

مساءله 8 - اگر غسل ميتى فراموش شود و در نتيجه بدون غسل دفن گردد در صورتى که بيرون آوردن جنازه از قبر مخدورى از قبيل فساد جسد يا هتک حرمت ميت و يا ناراحت شدن زنده ها از بوى آنها و يا از تجهيزش و دوباره کفن کردنش پيش نمى آيد واجب است نبش قبر کردن و جنازه را غسل دادن و در جائى هم که بعضى از غسل هاى ميت جاى مانده و يا معلوم شود که باطل انجام شده و همچنين در جائيکه ميت بدون کفن دفن شده حکم همين است و اما اگر با کفن غصبى دفن شده باشد در صورتيکه نبش آن مخدورى نداشته باشد بايد نبش شود و اما اگر مخدوريکه گفته شد پيش ‍ بيايد در وجوب نبش اشکال است و احتياط واجب آن است که صاحب کفن که کفن از او غصب شده قيمت کفن خود را بگيرد بله در صورتى که غاصب خود ميت بوده باشد اقوى آنستکه نبش قبرش جائز است حتى در صورتى هم که مستلزم هتک حرمت شود و اگر معلوم شود که جنازه ميت نماز خوانده نشده و يا نمازيکه خوانده شده باطل بوده نبش قبر جائز نيست بلکه بر قبر او نماز مى خوانند.

مساءله 9 - گرفتن اجرت در برابر غسل دادن ميت جائز نيست مگر آنکه اجرت در برابر امور غير واجب قرار داده شود مثل اينکه غسال اجرتى بگيرد براى اينکه انگشتان ميت و مفاصل او را نرم کند و از حالت پيچيدگى درآورد و يا اينکه قبل از غسل دستهاى ميت را تا نصف ذراع بشويد و سر او رابا کف سدر و يا کف خطمى شستشو دهد و عورتينش را با سدر و يا اشنان شسته بعد از فراغت از آن با پارچه اى لطيف خشک کند و آداب غير واجبه ديگرى که هست انجام دهد که در اين صورت گرفتن اجرت حرام نيست .

مساءله 10 - اگر بدن ميت بعد از غسل و يا در بين آن نجس شود مثلا نجاستى از خود بدن بيرون آمده و يا نجاستى از خارج به آن برسد دوباره غسل دادن او واجب نيست حتى در صورتى که نجاست خارج شده حدث باشد يعنى بول و يا غائط باشد هرچند که نزديکتر به احتياطدر صورتى که در اثناء غسل بيرون آمده باشد اين است که غسل را دوباره بدهند.

بله برطرف کردن نجاست از بدن ميت واجب است و احتياط واجب آنست که حتى بعد از گذاردن ميت در قبر او را از قبر بيرون آورده نجاست را از او برطرف سازند مگر آنکه اين عمل دشوار باشد هرچند که دشواريش تنها بخاطر هتک حرمت او باشد.

مساءله 11 - تخته سنگ و يا تخته اى که ميت را روى آن غسل مى دهند واجب نيست که بعد از هر غسل از اغسال سه گانه آب کشيده شود، بله نزديکتر به احتياط آنستکه آنرا براى غسل دادن ميت بعدى بشويند هرچند که احتمال پاک شدنش به تبعيت پاک شدن ميت اقوى است حکم پارچه اى هم که هنگام غسل دادن (بمنظور پوشاندن عورت ميت ) روى او مى اندازند همين است يعنى آن نيز به تبع پاک شدن ميت پاک مى شود.

مساءله 12 - نزديک تر به احتياط آن است که ميت در حال غسل رو به قبله خوابانده شود به نحوى که محتضر را مى خوابانند هرچند که مستحب بودن اين عمل اقوى است .

مساءله 13 - وضوء دادن ميت واجب نيست ، بله استحبابش اقوى است و بلکه به احتياط نزديک تر است البته اگر خواستند وضوء بدهند جا دارد که قبل از غسل بدهند.