استفتائات جديد
«1395» س - اگر فيش حج متوفى، به مبلغ زيادى در بازار خريدارى مى‌شود، و به کمتر از آن مبلغ، مى‌توان براى حج ميت نايب گرفت، آيا مى‌توان از آن فيش براى رفتن به حج استفاده کرد، در حالى که مازاد قيمت آن متعلق به ورثه است و در صورتى که ميت وارث صغير داشته باشد، چطور؟
ج - مسئله چند صورت دارد :
1- چنانچه بر ذمه ميت حجى مستقر نشد. و وصيت به حج هم نکرده باشد فيش متعلق به ورثه است و با رعايت مصلحت حال صغير خريد و فروش مانعى ندارد.
2- اگر حجى بر ذمه او مستقر است و وصيت به حج بدوى نکرده با دادن حج از ميقات و فيش جزء ترکه ميت مى‌شود و متعلق بورثه است و مانند فرض اول عمل نمايند.
3- اگر حجى بر ذمه او مستقر است و وصيت به حج بلدى کرده و عمل به وصيت موجب اضافه شدن هزينه ثلث مال ميت نمى‌شود بايد به وصيت عمل شود، اگر وصيت متعلق به خصوص فيش باشد پس ورثه از آن حقى ندارد و در اين صورت بودن صغير در ورثه و نبودنش تأثيرى در مسئله ندارد.
4- همين فرض در صورتيکه عمل به وصيت موجب اضافه شدن هزينه از ثلث مال باشد که بايد نسبت به اضافه رضايت ورثه را تحصيل و سهم صغير هم رعايت شود.
5- همين فرض ولى وصيت بخصوص فيش تعلق نگرفته بايد حج با رضايت ورثه و رعايت مصلحت حال صغير داده شود و در اينصورت فيش متعلق بورثه مى‌شود و خريد و فروش آن با رعايت سهم صغير مانعى ندارد.
«1396» س - کسانى که با فيش حج و به نيابت از وى به حج مى‌روند، اگر خود نيز تمام شرايط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه، که آنهم با فيش حج ميت حاصل شده است، در صورتى که بتوانند مثلاً در مدينه يا جده )قبل از ميقات( براى متوفى نايب بگيرند و خودشان حج واجب خود را انجام دهند، تکليف چيست؟
ج - در صورتى که مأذون از گرفتن نايب باشد و خود را به مدينه برساند و مستطيع هم باشد بايد براى ميت نايب بگيرد خودش حج واجب خود را انجام دهد.
«1397» س - در فرض سوال قبل، اگر ميت يکى از ورثه را )مثلاً پسر بزرگ خود را( براى انجام حج مشخص کرده باشد، با تمام ورثه اتفاق کنند که يکى از آنها از طرف ميت به حج برود، تکليف او چيست؟
ج - پاسخ اين هم از جواب سابق معلوم مى‌شود.
«1398» س - کسى که در فاصله کمتر از يک ماه، که عمره مفرده انجام داده و به مدينه برگشته و بار ديگر قصد رفتن به مکه دارد، آيا مى‌تواند بدون احرام از ميقات بگذرد و عمره مفرده‌اى نيز بجا نياورد؟
ج - بلى مى‌تواند.
«1399» س - آيا نجاست معفو در نماز، در طواف نيز معفو است؟ و حکم محمول متنجس در طواف چيست؟
ج - احتياط واجب آن است که در طواف از نجاساتى که در نماز بخشوده شده اجتناب شود ولى به همراه داشتن محمول متنجس که نمى‌شود در آن نماز خواند مانعى ندارد.
«1400» س - شخصى از ميقات براى انجام عمره تمتع محرم شده و اعمال عمره را نيز به پايان برده و عمداً يا اضطراراً بين الحرامين از مکه خارج شده است، بدون آن که به احرام حج محرم شود، و مثلاً به مدينه آمده و بار ديگر به قصد مکه از ميقات مى‌گذرد، وظيفه او نسبت به احرام در ميقات يا گذشتن از بدون احرام چيست؟
ج - اگر در همان ماه قمرى که خارج شده از مکه برگردد نيازى به احرام جديد نيست و اگر در ماه بعد باشد و بايد مجدداً به عمره تمتع محرم شود و عمره اولى مبدل به مفرده مى‌شود.
«1401» س - کسى که در انجام حج بلدى نيابت دارد، چه مقدار از مستحبات مدينه و مکه را بايد به نيابت از منوب عنه انجام دهد؟
ج - بايد در حد متعارف و معمول که اطلاق اجاره منصرف به اوست انجام دهد اگر در ضمن عقد اجاره چيزى شرط نشده باشد و الا بايد طبق شرط عمل نمايد.
«1402» س - کسى که در انجام حج بلدى نيابت دارد، آيا در برگشت از سفر حج نيز بايد به شهر منوب عنه بر گردد يا لزومى ندارد؟
ج - برگشتن به شهر منوب عنه لازم نيست مگر آنکه در ضمن عقد اجاره شرط شده باشد.
«1403» س - خوردن نعنا و ساير سبزيهاى خوشبو در حال احرام چه حکمى دارد؟
ج - جايز است ولى بنابر احتياط واجب از بوييدن آنها هنگام خوردن اجتناب نمايد.
«1404» س - شخصى در ميقات براى عمره تمتع محرم شده است و پس از احرام و قبل از ساير اعمال دستگير و زندانى شده و پس از گذشت ايام تشريق او را آزاد کرده‌اند، ولى در زمان صد، به وظيفه مصدود عمل نکرده، حال يا جاهل به مسأله بوده يا نمى‌توانسته عمل کند، ولى اکنون مى‌تواند عمره مفرده انجام دهد، وظيفه او براى خروج از احرام چيست؟ و در صورتى که نتواند عمره مفرده انجام دهد، تکليفش چيست؟
ج - اگر مى‌تواند با انجام عمره مفرده از احرام خارج شود و الا لازم است به وظيفه مصدود عمل نمايد.
«1405» س - شخصى اعمال عمره تمتع را به پايان برده و اکنون نمى‌تواند حج تمتع بجا آورد، مثلاً براى خدمت به حجاج از سوى سازمان حج و زيارت به حج آمده و اکنون سازمان مذکور او را مأمور کرده که در ايام تشريق در مکه بماند، وظيفه‌اش چيست؟
ج - تا مضطر نشده بايد به حج ادامه دهد ولى در صورت اضطرار عمره تمتع او مبدل به مفرده مى‌شود و بايد طواف النساء را هم انجام دهد و اگر حج تمتع واجب بر ذمه‌اش بوده لازم است در سالهاى آينده بجا آورد.
«1406» س - آوردن خاک، ريگ و سنگ از عرفات، مشعر الحرام، منا، صفا، مروه يا منطقه حرام چه حکمى دارد؟ و چنانچه عمداً يا جهلاً آورده باشد، برگرداندن آن واجب است يا نه؟
ج - بيرون آوردن اين امور از مساجد مانند مسجد الحرام و مسجد خيف يا از صفا و مروه جايز نيست و بر گرداندن آنها در صورت امکان واجب است ولى در غير اين موارد مانعى ندارد، گر چه اجتناب شود بهتر است.
«1407» س - شخصى که کودک را در بغل گرفته و طواف مى‌دهد، آيا بايد شانه چپ کودک نيز به طرف کعبه باشد؟
ج - در حد امکان لازم است رعايت شود.
«1408» س - کودکى را که محرم کرده‌اند و طواف مى‌دهند، آيا طهارت بدن و لباس کودک در حال طواف لازم است، و چنانچه قبل از طواف او را تطهير کنند براى يک طواف کافى است و وارسى بين طواف لازم نيست؟
ج - بلى لازم است رعايت شود ولى پس از تحصيل تعيين به طهارت قبل از طواف تا اطمينان به نجاست نيازى به تفحس در بين طواف نيست.
«1409» س - خواهشمند است بفرماييد آيا زائران ايرانى بيت الله الحرام در موسم حج و يا عمره مى‌توانند از ميقات حديبيه محرم شوند؟ و آيا حديبيه نيز مانند ساير مواقيت از قبيل ميقات شجره و جحفه مى‌باشد يا خير؟
ج - در صورتى که در مکه باشند و عمره مفرده بخواهند انجام دهند چه ايرانى باشند که عمل حجشان تمام شده يا اصل مکه مى‌توانند از حديبيه و يا تنعيم محرم شوند ولى براى کسانى که از جده يا مدينه عازم مکه هستند بايد از جحفه براى اولى و مسجد الشجره در دومى در صورت امکان از خود ميقات يا از مجازات آنها محرم شوند ولى اگر محرم نشد و معصيت کرد و بدون احرام از ميقاتها گذشت و قدرت برگشتن به آنها را ندارد در اينصورت مسئله چند صورت دارد که در احکام ميقاتها بيان شد.
«1410» س - گاهى اوقات جماعت اهل سنت در نماز، سوره سجده را مى‌خواند و نماز گزاران در اثناى قرائت به سجده مى‌روند و بر مى‌خيزند؛
اولاً: تکليف چيست؟
ثانياً: اگر کسى عمداً يا جهلاً يا سهواً سجده را ترک کرد، نمازش چه حکمى دارد؟
ثالثاً: و اگر ندانسته به رکوع رفت و سپس به سجده و دوباره به قيام برگشت تکليف چيست؟
ج - اولاً: اگر مورد تقيه نباشد مى‌تواند سجده را با ايماء انجام دهد و بعد از نماز سجده کامل بياورد و نماز را اعاده نمايد ولى در مورد تقيه تبعيت از آنها اشکالى ندارد ولى نماز را بعداً اعاده نمايد.
ثانياً: اشکالى ندارد.
ثالثاً: چون رکن نماز اضافه شده و تبعيت در جماعت هم صدق نمى‌کند نماز تمام و اعاده نمايد.
«1411» س - کسى که براى عمره مفرده ثبت نام کرده، در حالى که بردن او به عمره قطعى بوده و براى رفتن نيز به ناچار مى‌بايست پولى به حساب بريزد ولى در سال بعد نوبت او شد، و به عمره مشرف خواهد شد، آيا سر سال خمس، به اين پول که به حساب سازمان حج و زيارت واريز شده، خمس تعلق مى‌گيرد يا نه؟
ج - خمس به آن تعلق مى‌گيرد.
«1412» س - مس کردن القاب ائمه اطهار، مثل »رضا«، »جواد«و »هادى« بدون وضو چه حکمى دارد؟
ج - اگر بى حرمتى نباشد مانعى ندارد گر چه مستحب است مس القاب با وضو صورت گيرد.
«1413» س - کودک مميزى را ولى او به سعى مى‌برد، مثلاً در کالسکه سوار است و خواب است، آيا لازم است در ابتداى سعى او را براى نيت بيدار کند، و چنانچه در آغاز بيدار باشد و در بين راه خواب برود چه حکمى دارد؟
ج - سعى از عبادات است بايد تماماً با بيدارى انجام شود.
«1414» س - در ايام عمره که جمعيت کمترى در نماز جماعت مسجد الحرام شرکت مى‌کنند امام مقابل در کعبه، يا کنار مقام ابراهيم به نماز مى‌ايستد، و چند صف دور کعبه تشکيل مى‌شود و بقيه جمعيت داخل شبستانها هستند و اتصال صفوف برقرار نيست آيا لازم است شيعيان به هنگام شرکت در نماز جماعت مسجدالحرام، اتصال صفوف را مراعات کنند و يا به همان مقدارى که آنان نماز را صحيح مى‌دانند کافى است، به علاوه بانوان را داخل حياط راه نمى‌دهند و اتصال آنهابه ناچار قطع است، تکليف چيست؟
ج - با فرض عدم تقيه کفايت نمى‌کند ولى مى‌تواند اقتداء صورى نمايد و قرائت را آهسته بخواند و اگر آنهم ممکن نشد حديث نفس کند و بعداً در صورت سعه وقت اعاده نمايد.
«1415» س - شخصى از روى جهل به مسأله در فرودگاه جده براى عمره مفرده محرم مى‌شود و پس از انجام طواف و نماز و سعى متوجه مى‌شود که مى‌بايست به يکى از مواقيت برود، تکليف او در صورت چيست؟
ج - در صورت امکان بايد به ميقات هايى که واجب بود از آنجا محرم شود برگردد و محرم شود و اعمال عمره را دوباره بجا آورد اگر عمره بر او واجب بوده و اگر ممکن نشد به ميقات برود بايد از أدنى الحل محرم شود و اعمال دوباره انجام دهد.
«1416» س - پوشيدن دمپايى دوخته براى مرد محرم چه حکمى دارد؟
ج - اشکال دارد.
«1417» س - به مچ بستن ساعتى که بند آن دوخته است چه حکمى دارد؟
ج - اشکال دارد.
«1418» س - آيا بجز غسل مستحبى براى رفتن به مسجد الحرام، غسل ديگرى براى طواف مستحب است و در صورت وجود چنين استحبابى، آيا يک غسل به نيت هر دو کافى است؟
ج - غسل بخصوصى براى طواف نداريم مگر منظور غسل زيارت بيت الله باشد که استحباب دارد بهر تقدير اگر هم ثابت باشد يک غسل به نيت هر دو کفايت مى‌کند.
«1419» س - شخصى پس از استقرار وجوب حج ديوانه شده، وظيفه ولى، نسبت به حج او چيست؟
ج - چنانچه اميد بهبودى در او هست بايد ولى صبر کند تا خودش انجام دهد و الا مى‌تواند از مال او حج بدهد اگر در حال حياتش داده نشده واجب است از ترکه او اخراج نمايد چون حج دينى است که بر عهده او ثابت شده است.
«1420» س - شخصى که کارمند سازمان حج و زيارت است و به علت مأموريت شغلى ممکن است از خارج شود؛ مثلاً به مدينه برگردد، ولى يقين به اين امر ندارد، آيا وقت احرام در ميقات مى‌تواند به نيت عمره تمتع محرم شود؟
ج - بلى مى‌تواند والله العالم.
«1421» س - شرايط لباس احرام بانوان چيست؟
ج - احتياط واجب آن است که بانوان در حال نيت و تليه دو لباس احرام را مانند مردان بپوشند گر چه لباس دوخته به تنش باشد و از نظر شرايط مثل لباس احرام مردان است.
«1422» س - شخصى در مدينه منوره، ديگرى را اجير مى‌کند که براى پدر وى حج ميقاتى بجا آورد ولى مشخص نکرده است ک از مسجد شجره محرم شود يا ميقاتهاى ديگر، ايا اجير مى‌تواند از مسجد شجره به نيت عمره مفرده محرم شود و پس از آن به جحفه يا قرن المنازل برود و براى عمره تمتع استيجارى محرم شود؟
ج - اگر قرينه و شاهد حال منصرف به ميقات مسجدالشجره نباشد مانعى ندارد.
«1423» س - شخصى در پايان يکى از اشواط طواف، آن را رها کرده و لحظه‌اى استراحت مى‌کند و هنگامى که براى تکميل آن بر مى‌گردد، شک مى‌کند که شوط پنجم بوده يا ششم، تکليفش چيست؟
ج - در فرضى مزبور طوافش باطل است و احتياط آن است که به قصد رجاء تمامش نموده و اعاده کند طواف را با نماز آن بعد از خواندن نماز طواف اول.
«1424» س - شخصى در يکى از اشواط، گامهايى را در اثر فشار جمعيت بى اختيار پيموده و به همان نحو ادامه داده و طواف را پايان برده است، اکنون که مسأله را فراگرفته، نه جاى آن مقدار را مى‌داند و نه شوط را، تکليف او چيست؟
ج - اگر حقيقتاً اختيارى نداشته بايد طواف نماز را اعاده نمايد ولى اگر فى الجمله قصد و اختيار داشته و با جمعيت طواف کرده طواف او صحيح است.
«1425» س - اگر در بين طواف نداند چند شوط بجا آورده، وظيفه‌اش چيست؟
ج - در اين صورت بايد طواف را از سر بگيرد.
«1426» س - انجام يک عمره مفرده استحبابى، به نيت خود و به نيابت تبرعى ديگران، صحيح است يا نه؟
ج - صحيح است و الله العالم.
«1427» س - شخصى عمره مفرده‌اى به نيابت از پدرش انجام داده و روز بعد به نيابت مادرش محرم مى‌شود، و در اثناى آن، متوجه مى‌شود که در عمره اول طواف و نماز آن را بدون وضو انجام داده است، وظيفه او در اين صورت چيست؟
ج - بايد طواف و نماز عمره اول را اعاده نمايد و از احرام اول خارج شود سپس احتياطاً عمره دوم را مجدداً بقصد ما فى الذمه جهت نيابت ببندد.
«1428» س - يکى از کارمندان سازمان حج و زيارت که بيش از يک ماه در مکه بوده و همين مدت از عمره قبلى او گذشته، براى کارى به جده مى‌رود و در برگشت، بدون احرام وارد مکه شده است، وظيفه‌اش چيست؟
ج - مرتکب گناه شده است اگر جاهل مقصر باشد که نوعاً چنين است و نسبت به اعمال بعدش به وظيفه خود عمل نمايد.