استفتائات جديد
مـراجـع عـظام فرموده اند: زنى که مهريه اش وافى براى حج است وآن را از شوهر خود طلبکار
اسـت , اگـر شوهرش تمکن از اداى آن را دارد ومطالبه آن براى زن مفسده اى نداردبا فرض اينکه مـرد نـفقه مخارج زندگى زن را مى دهد لازم است زن , مهريه را مطالبه کند وبه حج برود؟
اگر زنى تا بحال اين مسأله را نمى دانسته , آيا حج بر او مستقر شده با فرض تمکن شوهر از اداى مهريه ؟
بسمه تعالى , اگر احراز کند که مطالبه مهر بر او حرجى بوده , حج بر او مستقر نيست , واللّه العالم . اگر زنى بتواند به تنهايى به حج برود وبر خود نترسد,آيا همراه بودن محرمى شرط است يا نه ؟
واگر نتواند وامنيت نداشته باشد حج از او ساقط است يا نه ؟
بـسـمه تعالى , در صورتى که زن از سفر حج بدون داشتن همراه خوف بر خودش داشته باشد بايد محرمى را ولو بادادن اجرت همراه خود ببرد, واگر متمکن نيست يامخارج همراه را ندارد حج بر او واجب نخواهد بود, واللّه العالم . کسى که به شخصى مى گويد: من مخارج سفر حج تو رامى دهم به حج برو, با فرض اينکه اگر
قبول کند وهن براوست , بايد قبول کند يا لا زم نيست ؟
بـسـمـه تـعـالـى , اگـر در قبول بذل , منت وذلتى است که عادة قابل تحمل نيست , قبول واجب نمى باشد, واللّه العالم . فـرموده ايد از شرايط واجب شدن حج , مستطيع بودن است ومستطيع بودن به چند چيز است ,
يـکـى به سلامتى مزاج است , ودر مسأله 2056 فرموده ايد: اگر در سال اولى به قدر رفتن حج مال پـيـدا کـرده , ولـى بـواسـطـه پيرى يا مرض ياناتوانى نتواند حج کند ونااميد از توانايى خود باشد, احـتياطواجب آن است که از طرف خود نائب بفرستد, پس اگر درسال اولى که به قدر رفتن حج مال پيدا کرده ولى مريض است يعنى سلامتى مزاج ندارد, شرائط استطاعت اين شخص ناقص است , يعنى اين شخص مستطيع نيست , پس چطور به اين شخص مريض به احتياط واجب , نائب گرفتن براى حج در سال اول واجب مى شود؟
بـسـمـه تعالى , حج مباشرتى غير از فرستادن نائب به حج است , سلامتى در اولى معتبر است , ودر صورت دوم مقتضى بعض روايات معتبره ارسال نائب است , واللّه العالم . شخصى به کسى مى گويد: بيا باهم برويم به حج , من مخارج سفر تو را مى دهم , ولى اين شخص
استطاعت بدنى ندارد, حکمش را بيان فرمائيد؟
بسمه تعالى , بر شخص مزبور حج واجب نمى شود,واللّه العالم . شـخصى قبل از فوت ودر بستر بيمارى وصيت به انجام فريضه حجة الاسلام نموده با اعتقاد به
ايـنـکـه مـستطيع نيست منتهى برادر مرحوم با استنباط خود اصرار نموده که حتمافريضه حج را وصـيـت کـن چـون مـسـتطيع مى باشى , ولذاشخص مرحوم طبق نظر برادرش وصيت به انجام فـريـضـه حج نموده , بنا بر مسأله فوق آيا حج بر گردن مرحوم مى باشديا خير؟
ودر صورت مثبت بودن بخاطر عدم امکان مالى حج ميقاتى کفايت از حج بلدى مى کند يا خير؟
بسمه تعالى , در فرض مزبور از ثلث مال ميت بايد حج بلدى براى او بجا آورند, واگر ثلث مال وافى به حج بلدى نبود چنانچه ورثه کبار ميت راضى باشند سزاوار است کسرى آن را از سهم خود بدهند ودر غير اين صورت باثلث ميت حج ميقاتى براى او بجا مى آورند, واللّه العالم . شـخصى که بعلت پيرى يا مرض , مباشرت حج برايش موجب مشقت وزحمت زياد است , ولى با
ايـن حـال بـه حـج رفت وبا وسائل مختلفه مانند چرخ وتخت روان واستنابه دراعمال حج وعمره اعـمـال را بـه پـايـان رسـانـد, آيـا اين حج کفايت از حجة الاسلام مى نمايد يا بايد در سالهاى بعد نائبى جهت انجام اعمال حج گرفت ؟
بـسـمه تعالى , بعيد نيست که حج - در فرض مزبور -مجزى از حجة الاسلام باشد, واستنابه بعدى لزومى ندارد, واللّه العالم . فتواى مبارکتان را در باره حفظ استطاعت مالى براى حج ذکر فرموده , بفرمائيد که تا چه مدت
لازم است حفظکرد؟
بـسمه تعالى , اگر بتواند در سالى که استطاعت مالى پيداکرده به حج برود, حج بر او واجب است , واللّه العالم . کـسـى کـه بـراى حجة الاسلام ثبت نام کرده است , آياتخميس آن مال اگر سال بر آن بگذرد
واجب است يا نه ؟
وآيافرقى بين کسى که حج بر او مستقر شده وغير آن وجود دارديا خير؟
بسمه تعالى , در هر دو صورت خمس آن واجب است ,واللّه العالم . پولى که از درآمد سال براى حج وعمره واجب يامستحبى واريز شده وپس از چند سال قرعه به
نام او اصابت مى کند, خمس دارد يا نه ؟
بسمه تعالى , تخميس آن لازم است , واللّه العالم . خـدمـه کـاروانـهـا وپـزشکان وامدادگران وافراد ديگرى که با ماموريت به ميقات آمده اند, آيا
مستطيع هستند وبايدحجة الاسلام بجا آورند؟
بسمه تعالى , اشخاص مذکور مستطيع هستند, واللّه العالم . شـخصى که مخارج حج را دارد اما در برگشت از سفرحج براى دادن وليمه يا مخارج زندگى
مقروض مى شود وبه مانند خمس وزکات نيازمند مى شود, آيا چنين شخصى مستطيع است ؟
بـسـمه تعالى , در صورتى که بعد از برگشت از عهده مخارج زندگى بدون قرض برآيند ولو اينکه مـخـارج ولـيـمه را نداشته باشند, مستطيع هستند, وچنانچه دربرگشت نياز به گرفتن خمس وزکات پيدا مى کند به نحوى که در زندگى دچار حرج مى گردد, مستطيع نيست ,واللّه العالم . پولى که براى ثبت نام سفر حج پرداخت شده وسال خمسى بر آن گذشته وهنوز قرعه به نام او
اصابت نکرده ,مشمول خمس مى باشد يا نه ؟
بسمه تعالى , خمس دارد, واللّه العالم . در عـروة الوثقى در شرايط وجوب حج نوشته شده است : اذا حصل عنده ما يکفيه للحج يجوز له
قـبـل ان يـتمکن المسير ان يتصرف فيه بما يخرجه عن الاستطاعة واما بعدالتمکن منه فلا يجوز, مـنـتـهـى در زمـان مـا کـه نـوبـت حج بعد ازچندين سال است , آيا با اين فاصله طولانى بين نام نـويـسى وفرا رسيدن نوبت حج صدق تمکن مى کندتصرف در مال جايز نيست يا صدق عدم تمکن مى کند؟
بـسمه تعالى , در سالى که تمکن دارد به حج برود ولو ازطريق ديگر غير از رعايت نوبت بايد تحفظ بـر مـال کند.ولى اگر تمکن ندارد حفظ استطاعت براى سالهاى ديگرواجب نيست , واگر تمکن مـالـى در غـير اشهر حج پيدا کرددر صورت اطمينان وعلى الاحوط در صورت احتمال به اجتماع ديگر شرايط در موسم حج واجب است تحفظ برمال کند تا حج برود, واللّه العالم . ودر مسأله مزبور مرحوم امام خمينى (ره ) حاشيه زده اند به اينکه : اذا کان عدم التمکن لاجل
عـدم الـصحة في البدن او عدم تخلية السرب فالاقوى جواز التصرف , واما اذاکان لاجل عدم تهيئة الاسـباب او فقدان الرفقة فلايجوز... الخ , آيا در زمان ما که فاصله ثبت نام براى حج ورسيدن نوبت حج شايد ده سال باشد, از باب عدم تخليه سرب است يا از باب عدم تهيئه اسباب ؟
بـسـمـه تعالى , يا از باب عدم تخليه سرب است يا از باب عدم تمکن مالى براى رفتن از غير طريق نوبت ثبت نام ,واللّه العالم . ومـرحـوم آيـة اللّه العظمى خوئى (ره ) در حاشيه خودمرقوم داشته اند: الظاهر عدم جوازه (اي
تفويت الاستطاعة )اين عدم جواز تصرف در فاصله چند سال است , آيا در مثل جائى که بعد ده سال رفتن به حج ممکن مى شود, باز نظر آن مرحوم آن است که پول حج را حفظ کند؟
بـسـمـه تـعالى , نظر ايشان اين بوده است که اگر احتمال مى دهد براى سالهاى ديگر شرائط باقى باشد يا فراهم شود بايد تحفظ کند, واللّه العالم . آيـا اسـتـطاعت براى انجام عمره مفرده سبب وجوب آن براى کسى که استطاعت انجام حج را
ندارد مى باشد يانه ؟
بسمه تعالى , عمره مفرده بر کسانى که فرضشان حج تمتع است واجب نيست , واللّه العالم .
نيابت فـرزنـدى کـه بـا فـيش مرحوم پدرش به نيابت از او به حج برود, بدون اينکه از سايرين چيزى
بگيرد, آيا اين نيابت تبرعى است يا اجاره اى ؟
واگر بخواهد اجاره اى شود چه بايد بکند؟
بسمه تعالى , اگر حج بر پدر مستقر بوده , وارث با فيش مذکور به حج مى رود وکسر مخارج را قبل از حـج بـا اجازه وصى واگر وصى ندارد با اجازه حاکم شرع از ما ترک برمى دارد, واين نيابت اجاره اسـت , واگـر حـج بر پدرمستقر نبوده , استنابه واجب نيست ووارث از سهم خودش مى تواند تبرعا حج بجا آورد, واللّه العالم . نائب در حج وقوف اختيارى مشعر را کلا درک کرد ولى بيتوته شب را کلا يا بعضا ترک کرده , آيا
نيابت او صحيح ومجزى است يا نه ؟
بسمه تعالى , نيابت او صحيح است ولکن به نسبت ازاجرت او کسر مى شود, واللّه العالم . کـسـانـى کـه قرائت آنان صحيح نيست , آيا مى توانند درحج وعمره مستحبى نائب شوند يا نه ؟
واصلا با وصف مذکور احرام آنها صحيح است واز احرام خارج نمى شود يااصل احرام باطل است ؟
بـسـمه تعالى , نيابت شخص معذور در حج وعمره مستحبى مانع ندارد وکسى که قرائتش صحيح نـيـسـت ولـى مـتـمـکن از تصحيح آن است اگر آن را تصحيح نکند, ازاحرام عمره مفرده خارج نـمـى شود, ولى در حج تمتع اگرآنقدر تاخير بياندازد که وقت تنگ شود وعاجز از تصحيح قرائت شود, حجش صحيح است , واللّه العالم . خـدمه کاروان نائب شده اند که حج تمتع انجام دهندمدير کاروان به آنها مى گويد: زنها را بايد
در مـشـعـروقـوف اضطرارى بدهيد وسپس به منى روانه کنيد, خدمه کاروان وقتى مى خواستند جـهـت درک وقـوف اختيارى مشعربرگردند در بين راه اذان صبح را گفتند وبعد از اذان صبح بـه مـشـعـر رسيدند, آيا حج نائب درست است ؟
بسمه تعالى , حج نائب درست است , ولى در اجرت احتياطا با طرف خودمصالحه کند, واللّه العالم . اگـر کسى که فعلا مستطيع شده ولى تاکنون حج بجانياورده , مى تواند اجير شود که از سوى
کس ديگر حج نيابتى بجاى آورد؟
بسمه تعالى , بايد براى خودش حج بجا آورد, واللّه العالم . آيا کسى که تاکنون به حج نرفته است واولين سفر اوست مى تواند از طرف شخص ديگرى براى
انجام حج نايب شوديا نه ؟
بسمه تعالى , اگر عارف به مسائل حج است مانعى ندارد, واللّه العالم . خدمه کاروانها وافراد معذورى که شب عيد قربان را درمشعر الحرام نمى مانند وتنها براى انجام
وقـوف , از اذان صـبـح تا طلوع آفتاب به مشعر مى آيند ويا وقوف اضطرارى مشعر را بجا مى آورند, مى توانند در حج نايب شوند يانه ؟
بـسـمه تعالى , اگر از ابتدا مى دانند که وقوف اختيارى مشعر را درک نمى توانند بکنند نمى توانند نائب بشوندومبيت در مشعر هنگام شب مبنى بر احتياط است وواجب مستقلى است که ترک مخل به افعال حج نيست ,واللّه العالم . کـسـى کـه هـنگام پذيرفتن نيابت عذرى از انجام اعمال عمره وحج ندارد, ولى در بين اعمال
عذرى برايش پيش آيد, به نيابت او ضرر مى زند يا نه ؟
بـسـمـه تعالى , چنانچه عمره وحج را انجام دهد مجزى است ولى احتياطا در اجرت با طرف خود تراضى حاصل کند, واللّه العالم .
اعمال عمره وظـيـفـه زنـى کـه پـس از احرام عمره تمتع وقبل از طواف حائض شده نسبت به بقيه اعمال
چيست ؟
بسمه تعالى , چنانچه وقت وسعت بجا آوردن اعمال عمره را داشته باشد ولو به اينکه بتواند مسمى وقـوف اخـتـيـارى عـرفات را درک کند بايد غسل نموده واعمال عمره را بجا آورد, وچنانچه وقت وسـعـت ايـن کـار رانداشته باشد مخير است بين اينکه عدول به حج افرادنمايد وبعد از حج عمره مـفرده بجا آورد وبين اينکه سعى وتقصير نموده وبراى حج احرام بسته به عرفات ومنى برود وقبل از طواف حج , طواف ونماز طواف عمره را بجاآورد, واللّه العالم . فاصله بين دو عمره چقدر است ؟
وآيا اين فاصله اختصاص به دو عمره مفرده دارد يا فاصله بين
عمره تمتع ومفرده هم مراعات لازم است ؟
وآيا در عمره هم مراعات فاصله لازم است يا نه ؟
بسمه تعالى , در صورتى که دو عمره از خود معتمر يا ازشخص ديگر باشد, نمى توان دو عمره را در يک ماه انجام داد, بلکه بايد بين آن دو يک ماه فاصله باشد - و مراد ازآن , ماه هلالى است - هرچند اولى را در آخر ماه اول ودومى را در اول ماه دوم بجا آورد, وچنانچه دو عمره به نيت يک نفر نباشد مـى تـوان هـر دو را در يـک مـاه انـجـام داد,وفـاصـله مزبور بين عمره مفرده وعمره تمتع لازم نـيست ,پس کسى که عمره مفرده را انجام مى داد مى تواند بعد ازآن عمره تمتع را بجا آورد ولو در هـمـان مـاه بـاشـد,وهمچنين بجا آوردن عمره مفرده بعد از فراغ از اعمال حج , مانعى ندارد ولى نمى شود عمره مفرده را بين عمره تمتع وحج تمتع بجا آورد, واللّه العالم . عمره مستحبى تحت دو عنوان اصلى ونيابى صحيح است يا جمع بين دو عنوان نمى شود؟
بسمه تعالى , صحيح است , واللّه العالم .
خروج از مکه قبل از روز عرفه يا منى آيـا خـدمـه کاروانها براى مهيا کردن خيمه حجاج مى توانند قبل از روز عرفه به عرفات يا منى
بروند وبه مکه برگردند؟
بـسـمـه تعالى , اشخاص مزبور بقصد عمره مفرده محرم شوند وبعد از اتمام عمره تا ماه تمام نشده مـى تـوانـند به خارج مکه تردد کنند ومجزى از عمره تمتع است , ولى اگر براى عمره تمتع محرم شـده اند خروج از مکه جائزنيست مگر در موارد ضرورت که تفصيل آن در مناسک مسأله 158 بيان شـده اسـت , ودر ايـن مـوارد از مـکـه احـرام مى بندد وبراى رفع حاجت خارج مى گردد وپس از رفع حاجت با همان احرام وارد مکه مى شود وبه عرفات مى رود, واللّه العالم . آيا در فاصله بين اتمام عمره تمتع واحرام حج تمتع مى توان از شهر مکه خارج شد؟
ودر صورتى
که عمدا ياسهوا از مکه خارج شود تکليف چيست ؟
بـسـمه تعالى , در فاصله بين عمره تمتع واحرام تمتع نمى توان از شهر مکه خارج شد, ودر صورتى کـه انـسـان پـس از انـجام عمره بدون احرام از مکه خارج شد چنانچه برگشت به مکه در غير ماه هلالى باشد که عمره را انجام داده است , لازم است عمره را دوباره انجام دهد, واللّه العالم . کـسـى کـه از طـرف ديگرى در حج نايب است وبين عمره تمتع وحج تمتع از شهر مکه بيرون
رفته , آيا ضررى به نيابت او مى زند يا نه ؟
بسمه تعالى , کار حرامى انجام داده ولى به نيابت اوضررى نمى زند, واللّه العالم .
ميقات احرام از محاذات ميقات را در فضا کافى مى دانيد ياخير؟
بسمه تعالى , احرام از محاذات ميقات در فضا کافى نيست , واللّه العالم . آيـا کسى که از ميقات اهل مدينه مى گذرد, حتما بايدداخل مسجد شجره محرم شود يا بيرون
مسجد درذو الحليفه کافى است ؟
بسمه تعالى , لازم نيست از داخل مسجد شجره محرم شود, ولى احتياط مستحب است , واللّه العالم . کـسـانى که ابتدا به جده رفته وسپس به مکه مى روند, آيابراى محرم شدن حتما بايد به يکى از
ميقاتها بروند يامى توانند در محاذات ميقات محرم شوند؟
بسمه تعالى , جده محاذى يکى از مواقيت نيست , بنابراين احرام از جده مجزى نيست , وکسانى که ابتداء به جده مى روند لازم است که براى احرام به يکى از مواقيت بروند, واللّه العالم . شخصى از مجتهدى تقليد مى کند که ميقات حج تمتع رامکه قديم مى داند, لکن اين شخص از
مکه جديد مثل عزيزيه محرم شده وحج تمتع بجا آورده , اکنون اين شخص متوجه اشتباه خود شده آن مـجـتـهـد هـم فـوت کـرده , آيـا حـج ايـن شخص صحيح است يا چون از ميقات محرم نشده کافى نيست ؟
بسمه تعالى , حج او محکوم به صحت است , واللّه العالم .
احرام زن حائض مى تواند در مسجده شجره از همان درب که وارد شده خارج شود ودر حال دور زدن
بدون مکث محرم شود يا نمى تواند؟
بسمه تعالى , جائز نيست وبايد از بيرون مسجد محرم شود, واللّه العالم . طبق نظر مراجعى که در نيت احرام قصد ترک محرمات را معتبر مى دانند, کسى که يقين دارد
نمى تواند بعضى ازمحرمات را ترک کند مثل استظلال , چه بايد بکند؟
بسمه تعالى , به احرام وى مضر نيست , واللّه العالم . آيـا در نـيـت احـرام وسـايـر اعمال حج , قصد بر انجام عمل بدون ريا وتوجه به عملى که انجام
مـى دهـد, کـافـى است وياگذراندن از قلب يا به زبان آوردن لازم است ؟
اگر به زبان آوردن لازم است چه چيزى بايد بگويد؟
بسمه تعالى , در نيت , اخطار به قلب يا آوردن به زبان لازم نيست , ولى در حج , مستحب است نيت به زبان آورده شود, واللّه العالم . براى دخول در حرم هرچند قصد دخول مکه را نداشته باشد, احرام لازم است يا نه ؟
بسمه تعالى , در فرض مذکور, احرام لازم نيست , واللّه العالم . آيا زن مستحاضه (قليله , متوسطه , کثيره ) جهت احرام مى تواند داخل مسجد شجره شود؟
بسمه تعالى , زن مستحاضه مى تواند داخل مسجد شود,واللّه العالم .
طـفل سه ساله را محرم کرده اند, آيا افعال عمره وحج راولى او انجام دهد يا طفل را وادار کنند
يا تفصيل است ؟
ودرهر حال اگر طفل را طواف دهند, تمام شرايط طواف را بايدرعايت کنند يا نه ؟
بسمه تعالى , ولى از جانب او تلبيه مى گويد ووى راطواف وسعى مى دهد واز جانب او نماز طواف مى خواند,ورعايت شرائط طواف وسعى لازم است ,احتياط اين است که وضوء را قبل از طواف براى وى ايـجـاد کـنـد ونيزسائر اعمالى را که نمى تواند انجام دهد, ولى از جانب اوانجام مى دهد, واللّه العالم .
آيـا احـرام حـج حـتما بايد در مکه قديم يا مسجد الحرام باشد, يا در محله هاى نوساز هم کفايت
مى کند؟
بـسـمـه تعالى , بنابر احتياط لازم , احرام حج - درصورتى که ميسور باشد - بايد در مواضعى که از مکه قديم است , بوده باشد, وچنانچه در جائى احرام ببندد که محتمل است از مکه قديم که حد آن عقبه مدنين تا وادى ذى طوى است باشد, کفايت مى کند, واللّه العالم .
بـا توجه به توسعه جديد مسجد شجره , آيا احرام درقسمتهاى جديد التاسيس کفايت مى کند, با
توجه به اينکه محدوده مسجد قديم مشخص نمى باشد يا تشخيص آن بسيار مشکل است ؟
بسمه تعالى , کفايت مى کند, واللّه العالم .
مقدار واجب ((لبيک )) در هنگام احرام چيست ؟
بـسـمـه تعالى , صورت تلبيه آن است که بگويد: ((لبيک اللهم لبيک , لبيک لا شريک لک لبيک )), واحـوط واولـى آن است که اين جمله را هم اضافه کند: ((ان الحمد والنعمة لک والملک لا شريک لـک لـبـيک )), وجائز است کلمه ((لک ))را هم بعد از ((الملک )) بياورد به اينکه بگويد: ((والملک لک لا شريک لک لبيک )), واللّه العالم .
شخص معتمر دو روز است که از احرام خارج شده براى حاجتى به مدينه منوره رفته است , وپس
از زيارت وانجام حاجت به مکه برمى گردد, آيا براى دخول به مکه بايد محرم شود؟
در ضمن هنوز ماه هلالى منقضى نشده است .
بـسـمـه تعالى , احرام عمره را در هر ماه که بست , تا آن ماه هلالى تمام نشده مى تواند بدون احرام وارد مکه شود,واللّه العالم .