احکام وضو
سوال 100 :
به نيت طهارت براى نماز مغرب وضو گرفتم، آيا براى من با اين وضو مسّ قرآن کريم و خواندن نماز عشا جايز است؟ ج: بعد از آنکه وضو به طور صحيح محقّق شد، تا زمانى که باطل نشده است، انجام هر عمل مشروط به طهارت، با آن جايز است.
سوال 101 :
کسى که در جلوى سرش موى مصنوعى گذاشته است و در صورت نگذاشتن آن به مشقت مى‌افتد، آيا مسح بر موى مصنوعى براى او جايز است؟ ج: موى مصنوعى اگر به نحو کلاه گيس باشد، واجب است براى مسح آن را بردارد، ولى اگر موى مصنوعى بر پوست سرکاشته شده باشد و برداشتن آن از جلوى سر باعث عسر و حرجى شود که عادتا قابل تحمل نيست، مسح بر روى آن مجزى است.
سوال 102 :
شخصى گفته است که هنگام وضو فقط بايد دو مشت آب بر صورت ريخته شود، و اگر بار سوم آب ريخته شود وضو باطل خواهد بود. آيا اين سخن صحيح است؟ ج: شستن اعضاء در وضو، بار اوّل واجب و بار دوّم جائز و بيش از آن مشروع نيست لکن ملاک براى تعيين هر بار، قصد انسان است، پس اگر به قصد بار اوّل چند مرتبه آب بريزد اشکال ندارد.
سوال 103 :
آيا در وضوى ارتماسى جايز است که چند بار دست و صورت را داخل آب کنيم يا اين که فقط دوبار جايز است؟ ج: فقط دو بار مى‌توان دست و صورت را وضوى ارتماسى داد بار اوّل واجب، و بار دوّم جائز است و بيش از آن، مشروع نيست. ولى در وضوى ارتماسى در مورد دستها بايد قصد شستن وضوئى آنها هنگام خارج کردن آنها از آب باشد، تا بتوان از اين طريق مسح را با آب وضو انجام داد.
سوال 104 :
آيا چربيهائى که به طور طبيعى در مو و صورت به وجود مى‌آيند، مانع محسوب مى‌شوند؟ ج: مانع محسوب نمى‌شود، مگر آنکه به حدّى باشد که مانع از رسيدن آب به پوست و مو گردد.
سوال 105 :
مدت زمانى مسح پاهايم را از سر انگشتان انجام نمى‌دادم، بلکه فقط روى پا و مقدارى از انگشتان را مسح مى‌کردم؛ آيا اين مسح صحيح بوده است؟ و در صورت عدم صحت، نمازهائى را که خوانده‌ام بايد قضا کنم؟ ج: اگر مسح پا شامل سر انگشتان پا نباشد، وضو باطل و قضاى نمازهاى خوانده شده، واجب است. و در صورتى که انسان شک داشته باشد که آيا هنگام مسح، از سر انگشتان پا مسح مى‌کرده است يا نه؟ وضو و نمازهاى خوانده شده محکوم به صحت هستند.
سوال 106 :
بر آمدگى روى پا که هنگام مسح، دست بايد تا آنجا کشيده شود، کدام است؟ ج: بايد مسح پا را تا مفصل بکشند.
سوال 107 :
وضو در مساجد و مراکز و ادارات دولتى که دولت در ساير کشورهاى اسلامى بنا مى‌کند، چه حکمى دارد؟ ج: جايز است و مانع شرعى ندارد.
سوال 108 :
چشمه‌اى است که سرچشمه آن در زمين ملکى شخصى قرار دارد. اگر بخواهيم آب آن را به وسيله لوله به منطقه‌اى که چند کيلومتر با آن فاصله دارد، انتقال دهيم، بايد لوله از زمين‌هاى ملکى اين شخص و افراد ديگر عبور نمايد، آيا در صورت عدم رضايت مالکين زمين‌ها، استفاده از آب چشمه براى وضو و غسل و ساير تطهيرات جايز است؟ ج: اگر چشمه، در کنار و خارج از ملک غير، خود به خود جوشيده و قبل از جريان آن بر زمين، وارد لوله شده و به منطقه منظور هدايت شود در صورتى که استفاده از آب عرفا تصرّف در ملک غير محسوب نشود، اشکال ندارد.
سوال 109 :
سازمان آب، نصب پمپ فشار و استفاده از آن را ممنوع اعلام کرده است، ولى در برخى از محلّه‌ها فشار آب ضعيف است و ساکنان آن مجبورند که براى استفاده از آب در طبقات بالاى ساختمانها از پمپ فشار استفاده کنند، با توجه به اين مسأله به دو سوال زير پاسخ فرماييد؟ الف: آيا نصب پمپ فشار آب جهت استفاده از آب بيشتر از نظر شرعى جايز است؟
ب: در صورت عدم جواز استفاده از پمپ فشار آب، وضو و غسل با آبى که بوسيله پمپ جذب مى‌شود چه حکمى دارد؟
ج: در فرض سوال، نصب و استفاده از پمپ فشار جايز نيست، و وضو و غسل با آبى که بوسيله پمپ به دست مى‌آيد، محل اشکال است.
سوال 110 :
نظر جنابعالى درباره وضو گرفتن قبل از داخل شد وقت نماز چيست؟ در پاسخ به يکى از استفتائات فرموده‌ايد که با وضوئى که نزديک اول وقت نماز گرفته مى‌شود، مى‌توان نماز خواند. منظور شما از نزديک اول وقت نماز، چه مقدار است؟ ج: ملاک صدق عرفى نزديکى وقت نماز است، و اگر در آن وقت براى نماز وضو گرفته شود، اشکال ندارد.
سوال 111 :
آيا شخصى که وضو مى‌گيرد، مستحب است هنگام مسح قسمت پائين انگشتان پا يعنى جائى را که موقع راه رفتن با زمين تماس پيدا مى‌کند، مسح نمايد؟ ج: محل مسح پا عبارت است از روى پا از سر يکى از انگشتان تا مفصل ساق، و استحباب مسح پائين انگشتان پا ثابت نشده است.
سوال 112 :
اگر شخص وضو گيرنده، هنگام شستن دستها و صورت به قصد وضو اقدام به باز و بسته کردن شير آب نمايد، اين کار او چه حکمى دارد؟ ج: اشکال ندارد و به صحت وضو لطمه‌اى نمى‌زند. ولى اگر بعد از فراغت از شستن دست چپ و قبل از مسح با آن، دستش را روى شيرى که خيس است بگذارد و آب وضوى دست با آب خارج از وضو مخلوط شود، صحت مسح با رطوبتى که مختلط از آب وضو و آب خارج است، محل اشکال مى‌باشد.
سوال 113 :
آيا براى مسح مى‌توان از غير آب وضو استفاده کرد؟ و همچنين آيا مسح سر حتما بايد با دست راست و از بالا به پايين باشد؟ ج: مسح سر و پاها بايد با رطوبتى که از آب وضو در دستها مانده، کشيده شود و اگر رطوبتى باقى نمانده بايد از ريش يا ابرو رطوبت گرفته و مسح نمايد و احتياط آن است که مسح سر با دست راست باشد، ولى کشيدن مسح از بالا به پايين لازم نيست.
سوال 114 :
بعضى از زنها ادعا مى‌کنند که وجود رنگ روى ناخن مانع وضو نيست و مسح روى جوراب نازک هم جايز است. نظر شريف جنابعالى در اين باره چيست؟ ج: در صورتى که رنگ داراى جرم باشد، مانع از رسيدن آب به ناخن مى‌باشد و وضو باطل است و مسح بر جوراب هر قدر هم نازک باشد، صحيح نيست.
سوال 115 :
آيا مجروحان جنگى که قطع نخاع شده‌اند و قدرت نگهدارى بول را ندارند، جايز است در نماز جمعه شرکت کرده و به خطبه‌ها گوش دهند و با عمل به وظيفه شخص مسلول، نماز جمعه و عصر را بخوانند؟ ج: شرکت آنان در نماز جمعه اشکال ندارد، ولى با توجه به اينکه بر آنان واجب است که بعد از وضو گرفتن بدون فاصله زمانى، شروع به خواندن نماز کنند، بنابراين وضوى قبل از خطبه‌هاى نماز جمعه در صورتى براى خواندن نماز جمعه کافى است که بعد از وضو حدثى از آنان سر نزند.
سوال 116 :
شخصى که قادر بر وضو گرفتن نيست، فرد ديگرى را براى انجام وضو به نيابت مى گيرد و خودش نيت نموده و با دست خود مسح مى‌کند و اگر قادر بر مسح نباشد نايب دست او را گرفته و با آن مسح مى نمايد. اگر از اين کار هم عاجز باشد، نائب از دست او رطوبت گرفته و مسح مى‌کند. حال، اگر اين شخص دست نداشته باشد، چه حکمى دارد؟ ج: اگر اين شخص کف دست نداشته باشد، براى مسح، رطوبت از ساعد او گرفته مى شود، و اگر ساعد هم نداشته باشد، رطوبت از صورت او گرفته شده و سر و پا با آن مسح مى‌شوند.
سوال 117 :
در نزديکى محل برگزارى نماز جمعه مکانى براى وضو گرفتن وجود دارد که تابع مسجد جامع است و پول آب آن از غير بودجه مسجد پرداخت مى شود. آيا شرکت کنندگان در نماز جمعه جايز است که از آن آب استفاده کنند؟ ج: چون آب آن براى وضو گرفتنِ همه نمازگزاران بطور مطلق قرارداده شده است، استفاده از آن اشکال ندارد.
سوال 118 :
آيا وضوئى که قبل از نماز ظهر و عصر گرفته شده، براى خواندن نماز مغرب و عشا هم با علم به اين که در اين مدت هيچيک از مبطلات وضو از وى سرنزده است، کافى است؟ يا آنکه هر نمازى نيت و وضوى جداگانه‌اى دارد؟ ج: براى هر نمازى وضوى جداگانه لازم نيست. با يک وضو تا زمانى که باطل نشده، مى تواند هر مقدار نماز که مى‌خواهد بخواند.
سوال 119 :
آيا وضو گرفتن به نيت نماز واجب قبل از داخل شدن به وقت آن جايز است؟ ج: وضو گرفتن براى خواندن نماز واجب، اگر نزديک داخل شدن به وقت آن باشد. اشکال ندارد.
سوال 120 :
به علت فلج شدن هر دو پايم به کمک کفش طبى و عصاى چوبى راه مى روم، و چون به هيچ وجه بيرون آوردن کفش هنگام وضو برايم امکان ندارد، اميدوارم وظيفه شرعى مرا در رابطه با مسح هر دو پا بيان فرمائيد. ج: اگر بيرون آوردن کفش براى مسح پاها براى شما خيلى سخت و دشوار است ، مسح بر روى کفش کافى و مجزى است.
سوال 121 :
اگر بعد از رسيدن به مکانى تا چند فرسخى آن به جستجوى آب بپردازيم و آب آلوده و کثيفى را بيابيم، در اين حالت تيمم براى ما واجب است يا وضو گرفتن با آن آب؟ ج: اگر آن آب پاک و مطلق باشد و استعمال آن ضررى نداشته باشد و خوف ضرر هم در بين نباشد، وضو واجب است و نوبت به تيمم نمى‌رسد.
سوال 122 :
آيا وضو به خودى خود مستحب است؟ و آيا مى توان قبل از داخل شدن به وقت نماز به قصد قربت وضو گرفت و با همان وضو نماز خواند؟ ج: وضو به قصد طهارت از نظر شرعى مستحب و مطلوب است و خواندن نماز با وضوى مستحب جايز است.
سوال 123 :
کسى که هميشه در وضويش شک مى‌کند، چگونه مى‌تواند به مسجد برود و نماز بخواند و به قرائت قرآن کريم و زيارت معصومين عليهم السلام بپردازد؟ ج: شک در بقاى طهارت بعد از وضو اعتبار ندارد، و تا يقين به نقض وضو پيدا نکرده است مى‌تواند با آن نماز بخواند و قرآن قرائت کند و به زيارت برود.
سوال 124 :
آيا در صحت وضو شرط است که آب بر همه قسمت‌هاى دست جريان پيدا کند يا آنکه کشيدن دست تر بر آن کافى است؟ ج: صدق شستن منوط به رساندن آب به تمام عضو است هر چند بوسيله دست کشيدن باشد. ولى مسح اعضاء با دست مرطوب به تنهائى کافى نيست.
سوال 125 :
آيا در مسح سر، مرطوب شدن مو کافى است يا اين که رطوبت بايد به پوست سر هم برسد؟ ج: مسح بر پوست سر واجب نيست. بلکه بر موى قسمت جلوى سر کافى است.
سوال 126 :
کسى که از موى مصنوعى استفاده مى‌کند مسح سر را چگونه انجام دهد؟ و وظيفه او راجع به غسل چيست؟ ج: اگر موى کاشته شده، قابل برداشتن نبوده و يا ازاله آن مستلزم ضرر و مشقت باشد و با وجود موها قدرت بر رساندن رطوبت به پوست سر نباشد، مسح بر روى همين موها کافى است، و غسل نيز همين حکم را دارد.
سوال 127 :
ايجاد فاصله زمانى در شستن اعضاء هنگام وضو يا غسل، چه حکمى دارد؟ ج: فاصله زمانى (عدم موالات) در غسل اشکال ندارد. ولى در وضو اگر فاصله به مقدارى باشد که اعضاى قبلى خشک شوند، وضو باطل است.
سوال 128 :
وضو و نماز کسى که پى در پى از او باد به مقدار کم خارج مى‌شود، چه حکمى دارد؟ ج: اگر نتواند وضوى خود را تا آخر نماز حفظ کند و تجديد وضو در اثناء نماز هم براى او خيلى دشوار باشد، مى تواند با هر وضوئى يک نماز بخواند، يعنى براى هر نماز به يک وضو اکتفا کند، هر چند وضوى او در بين نماز باطل شود.
سوال 129 :
بعضى از افرادى که در مجتمع هاى مسکونى زندگى مى‌کنند، از پرداخت هزينه خدماتى که از آنها استفاده مى کنند از قبيل هزينه آب سرد و گرم، تهويه، نگهبانى و مانند آنها، خوددارى مى کنند. آيا روزه و نماز و ساير عبادات اين افراد که بار مالى اين خدمات را بدون رضايت همسايگان به دوش آنان مى‌اندازند، از نظر شرعى باطل است؟ ج: هر يک از مشترکين از نظر شرعى به مقدارى که از امکانات مشترک استفاده مى‌کند، نسبت به هزينه خدمات مديون است، و اگر از پرداختِ پول آب، امتناع کند، وضو و غسل او محل اشکال و بلکه باطل است.
سوال 130 :
شخصى غسل جنابت نموده و بعد از گذشت سه تا چهار ساعت مى خواهد نماز بخواند، ولى نمى داند غسلش باطل شده است يا خير؟ اگر احتياطا وضو بگيرد، اشکال دارد يا خير؟ ج: در فرض مذکور وضو واجب نيست، ولى احتياط هم مانعى ندارد.
سوال 131 :
آيا کودک نا بالغ، محدث به حدث اصغر مى شود ؟ آيا مى توان قرآن را در دسترس او قرارداد تا آن را مسّ کند؟ ج: بله، با عارض شدن مبطلات وضو، کودک نابالغ هم محدث مى شود، ولى مس کتابت قرآن بر او حرام نيست و بر مکلّف واجب نيست او را از دست زدن به نوشته قرآن باز دارد.
سوال 132 :
اگر عضوى از اعضاى وضو بعد از شستن آن و قبل از اتمام وضو ، نجس شود، چه حکمى دارد؟ ج: نجس شدن آن عضو، به صحت وضو ضرر نمى‌رساند، ولى تطهير آن عضو براى پاک شدن از نجاست بخاطر نماز واجب است.
سوال 133 :
آيا بودن چند قطره آب بر روى پا هنگام مسح، براى وضو ضرر دارد؟ ج: واجب است که محل مسح از آن قطرات خشک شود تا هنگام مسح، رطوبت دست بر پا تأثير بگذارد نه بر عکس.
سوال 134 :
کسى که دست راست او از بالاى مرفق قطع شده، آيا مسح پاى راست از او ساقط است؟ ج: مسح پاى راست از او ساقط نمى شود، بلکه بايد با دست چپ بر آن مسح کند.
سوال 135 :
کسى که در اعضاى وضوى او زخم يا شکستگى باشد، چه وظيفه اى دارد؟ ج: اگر در اعضاى وضو زخم يا شکستگى است و روى آن باز باشد و آب براى آن ضرر ندارد، بايد آن را بشويد و اگر شستن آن مضر است بايد اطراف آن را بشويد، و احتياط آن است که اگر کشيدن دست تر بر آن ضرر ندارد، دست تر بر آن بکشد.
سوال 136 :
کسى که محل مسح او زخم است، چه وظيفه‌اى دارد؟ ج: اگر نمى تواند روى زخم محل مسح دستِ تر بکشد بايد به جاى وضو تيمم کند. ولى در صورتى که مى تواند پارچه‌اى روى زخم قرار دهد و بر آن دست بکشد، احتياط آن است که علاوه بر تيمم، وضو نيز با چنين مسحى بگيرد.
سوال 137 :
کسى که جاهل به بطلان وضويش است و بعد از وضو متوجه آن مى شود، چه حکمى دارد؟ ج: اعاده وضو براى اعمال مشروط به طهارت، واجب است، و اگر با وضوى باطل نماز خوانده باشد، اعاده آن نيز واجب مى‌باشد.
سوال 138 :
کسى که در يکى از اعضاى وضويش زخمى وجود دارد که حتى اگر جبيره هم بر روى آن قرار دهد دائما از آن خون مى آيد، چگونه بايد وضو بگيرد؟ ج: واجب است جبيره‌اى را بر روى زخم بگذارد که خون از آن بيرون نمى آيد، مثل نايلون.
سوال 139 :
آيا خشک کردن رطوبت بعد از وضو مکروه است؟ در مقابل، آيا خشک نکردن آن مستحب است؟ ج: اگر دستمال يا پارچه معينى را مخصوص اين کار قرار دهد، اشکال ندارد.
سوال 140 :
آيا رنگ مصنوعى که زنها از آن براى رنگ کردن موى سر و ابروى شان استفاده مى‌کنند، مانع از صحت وضو و غسل است؟ ج: اگر صرفا رنگ باشد و داراى جرمى نباشد که مانع از رسيدن آب به مو شود، وضو و غسل صحيح است.
سوال 141 :
آيا جوهر از موانعى است که وجود آن بر روى دست باعث بطلان وضو مى‌شود؟ ج: اگر جوهر داراى جرم بوده و مانع از رسيدن آب به پوست شود، وضو باطل است، و تشخيص اين موضوع بر عهده مکلّف مى‌باشد.
سوال 142 :
اگر رطوبت مسح سر به رطوبت صورت متصل شود، آيا وضو باطل مى شود؟ ج: از آنجائى که مسح پاها بايد با رطوبتى که از آب وضو در کف دو دست باقى مانده صورت بگيرد، لذا بايد هنگام مسح سر، دست به قسمت بالاى پيشانى نرسد و با رطوبت صورت برخورد نکند تا اين که رطوبت دست که هنگام مسح پا به آن نياز دارد با رطوبت صورت مخلوط نشود.
سوال 143 :
شخصى که وضويش نسبت به وضوى متعارف بين مردم وقت بيشترى مى گيرد، براى يقين پيدا کردن به شستن اعضاى وضو چه کارى بايد انجام دهد؟ ج: بايد از وسوسه اجتناب نمايد، و براى اين که شيطان از او نااميد شود، بايد به وسوسه‌ها اعتناء نکند و کوشش کند که همانند ساير اشخاص به مقدارى که از نظر شرعى واجب است، اکتفا نمايد.
سوال 144 :
بعضى از قسمت‌هاى بدنم خالکوبى شده است، گفته مى شود که غسل و وضو و نمازم باطل هستند و نمازى از من پذيرفته نمى شود. اميدوارم مرا در اين‌باره راهنمائى فرمائيد. ج: اگر خالکوبى مجرد رنگ باشد و يا در زير پوست بوده و بر ظاهر پوست چيزى که مانع از رسيدن آب بر آن شود، وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحيح است.
سوال 145 :
اگر بعد از خروج بول، انسان استبراء کرد و وضو گرفت و سپس رطوبتى که مردد بين بول و منى است از او خارج شد، چه حکمى دارد؟ ج: در فرض سوال، براى تحصيل يقين به طهارت از حدث، واجب است که هم غسل کند و هم وضو بگيرد.
سوال 146 :
لطفا تفاوت وضوى زن و مرد را بيان فرمائيد. ج: بين زن و مرد در افعال و کيفيت وضو فرقى نيست، جز اين که براى مردها مستحب است که هنگام شستن آرنج از قسمت بيرونى آن شروع کنند و زنها از قسمت داخلى آن.