خسارت عدم النفع
سوال 1315 :
نظر معظّم له در رابطه با اخذ خسارت عدم النفع (از نوع منفعت قريب الحصول، يا متوقّع الحصول) چه مى باشد؟ لطفاً حکم مصاديق زير را بيان فرماييد:
الف) راننده اى با اتومبيل خود کار مى کند. در اثر تصادف و خسارت وارده، نتوانسته به مدّت 4 ماه کار کند، و به نظر کارشناسان 4 ماه هم براى تعمير و راه اندازى خودروى مزبور وقت لازم است. آيا راننده اتومبيل مى تواند علاوه بر هزينه تعمير، خسارت عدم النفع متعارف اين 4 ماه را از مقصِّر حادثه مطالبه نمايد؟
ب) هرگاه کسى که حرفه رسمى او طبابت، يا جرّاحى، يا هر شغل ديگرى است، در اثر صدمه بدنى عمدى، يا غير عمدى، از کار افتاده شود، و به تشخيص کارشناسان، تا آخر عمر توانايى کار کردن و کسب درآمد متعارف را از دست بدهد. آيا مى تواند علاوه بر ديه، درآمد ماهيانه اش را در حدّ متعارف از مقصِّر حادثه طلب کند؟
جواب :
شخصى با ارتکاب اعمالى نظير آدم ربايى، طرح شکايت واهى منتهى به بازداشت، ارائه مدارک جعلى به دادگاه، و کسب مجوّز براى توقّف عمليّات ساختمانى، و مانند آن، بدون آن که صدمه بدنى به طرف وارد نمايد، او را از کار و زندگى انداخته، و موجبات اضرار وى را فراهم نموده است. به گونه اى که دقيقاً قابل تقويم به مبلغ قابل توجّهى مى باشد.آيا متضرّر مى تواند بابت مدّتى که نتوانسته کار کند، و بازداشت بوده، يا بابت مدّتى که خانه ديرتر براى اجاره آماده شده، مطالبه خسارت نمايد؟
د) آيا اولياى دم واجب النفقه مقتول که بعد از وقوع قتل از دريافت مستمرّى و نفقه محروم شده اند، مى توانند تا مدّت زمانى که عرفاً و قانوناً مستحقّ نفقه بوده اند، علاوه بر ديه، به ميزان نفقه معمول مطالبه خسارت نمايند؟ مثلا همسر مقتول تا زمانى که شوهر ننموده، و فرزندان صغير مقتول تا زمانى که بالغ و متمکّن نشده اند، حقّ مطالبه خسارت دارند؟
جواب :
در مواردى که ديه گرفته مى شود پرداختن خسارت ديگرى لازم نيست، ولى در مواردى که اتومبيل کرايه خسارت ديده، يا شخص کارگر و کارمندى از کار بازداشته شده، يا ساختمانى بى جهت توقيف شده، در تمام اين موارد بايد اجرت المثل پرداخته شود.