طهارات و نجاسات
سوال 41 :
ـ بند لباس نجس شده است آيا آفتاب آن را پاک مى کند؟
جواب :
آفتاب آن را پاک نمى کند.
سوال 42 :
ـ آفتاب اگر به وسيله آئينه به جاى نجس بتابد و منعکس شود، آيا پاک کننده است؟
جواب :
خير، پاک کننده نيست.
سوال 43 :
ـ آيا تغيير بو يا رنگ يا طعم آب، موجب مضاف شدن آب مى شود؟
جواب :
خير، تغيير از جهت امور مذکوره موجب مضاف شدن آب نمى شود، بلى اگر چيزى که با آب مخلوط مى شود بقدرى باشد که عرفاً به آن آب گفته نشود مضاف مى شود، مانند شربت و دوغ و چاى و امثال اينها.
سوال 44 :
ـ اگر رنگ و بو و طعم آب کرى که نجس بوده است، به وسيله مواد شيميايى، از بين برود، آيا پاک مى شود؟
جواب :
خير، پاک نمى شود.
سوال 45 :
ـ شرکتى در نظر دارد فاضلابهاى ناشى از خط توليد نوشابه (شامل آبهاى شستشو و آبکشى کف سالنها و دستگاهها) را به همراه فاضلابهاى
----------
(صفحه73)
بهداشتى (ناشى از حمامها و دستشويى ها) را تصفيه کند، در تصفيه خانه جريان مخلوط فاضلاب صنعتى و انسانى مراحل مختلف را طى مى کند و در مرحله اصلى تبديل به حالتى خواهد شد که با حالت اوليه فاضلاب تصفيه نشده کاملاً متفاوت است و مايعى ايجاد مى شود که حالت آب مضاف را دارد. در ادامه خط تصفيه با جداسازى مايع مذکور دو فاز ايجاد مى شود که يک فاز آن کاملاً زلال و شبيه آب معمولى بدون رنگ و بو و بدون آثار آلودگى است و فاز ديگر آن تغليظ شده به اول تصفيه خانه برگشت داده مى شود، چنانچه آب خروجى از تصفيه خانه داراى مشخصات ظاهرى آب معمولى باشد آيا پاک است يا خير؟ و در صورت منفى بودن پاسخ آيا اتصال آن با آب جارى يا کر و باران مى تواند حکم بر پاکى کل آن بدهد؟
جواب :
در فرض سوال که آب تصفيه شده عرفاً آب معمولى محسوب مى شود با توجه به اينکه قبلاً مضاف و ظاهراً نجس بوده است اگر به کر يا جارى متصل شود يا باران بر آن ببارد پاک مى شود ولى بنابر احتياط واجب بايد آب باران يا کر يا جارى با آن مخلوط گردد، همانگونه که در مسأله 56 توضيح المسائل بيان شده است.
سوال 46 :
ـ استفاده از آب تصفيه شده فاضلاب، جهت فضاى سبز و زراعت وامثال آن چگونه است؟ از جهت طهارت وظيفه چيست؟
جواب :
استفاده از آب مزبور براى فضاى سبز و غيره مانعى ندارد و اگر يقين به نجاست آن دارند، چنانچه آب جارى يا لوله به آن متصل کنند و با آن مخلوط کنند، پاک مى شود و همينطور است اگر باران به آن ببارد.
سوال 47 :
ـ آبهايى که در جوى کوچه و خيابان روان است و معمولاً از فاضلاب منازل و لباسشويى خانه ها جارى است، پاک است يا خير؟
----------
(صفحه74)
جواب :
چنانچه يقين به نجاست آنها نباشد، محکوم به طهارت و پاک است.
سوال 48 :
ـ حوض سيمانى و موزاييکى که آب آن از کر کمتر بوده و سگ از آن آب خورده است آيا جهت تطهير، خاک مال کردن لازم است؟
جواب :
خير، خاک مال کردن لازم نيست و مثل چيزهاى نجس ديگر تطهير مى شود.
سوال 49 :
ـ اگر سگ پشت ظرف را ليسيده باشد آيا خاک مال کردن لازم است؟
جواب :
لازم نيست.
سوال 50 :
ـ اگر آب دهان سگ روى فرش و لباس ريخته و يا چنانچه به گوشت ودنبه زبان زده است و مقدارى از آنها را خورده است، آيا جهت تطهير مثل ظرف، خاک مال کردن آنها لازم است؟
جواب :
در غير ظروف، خاک مال کردن لازم نيست و غيرظرف، هر چه باشد، مثل چيزهاى نجس ديگر با آب پاک مى شود.
سوال 51 :
ـ در تطهير لباس و امثال آن، فرموده ايد: بايد غساله آن با فشار دادن خارج شود، سوال اين است که اگر غساله خودبخود و بدون فشار خارج شود، (مثل اينکه آن را از آب درآورند و روى بند بيندازند، تا کم کم غساله خارج شود) آياکفايت مى کند؟
جواب :
خروج خودبخود، کفايت نمى کند.
سوال 52 :
ـ اينکه فرموده ايد: لباس و فرش و امثال آن را که نجس شده، بايد فشار دهند تا غساله آن خارج شود، آيا بايد خارج از آب فشار داد؟ يا اگر داخل آب فشار دهند، يا پامال کنند کفايت مى کند؟
جواب :
داخل آب هم به هر نحوى فشار دهند، يا طورى حرکت دهند که غساله آن خارج شود کفايت مى کند.
----------
(صفحه75)
سوال 53 :
ـ فرموده ايد: احتياط واجب آن است که فرش و لباس و مانند اينها را جهت تطهير، طورى فشار يا حرکت دهند که آب داخل آنها خارج شود، آيا اگر آب لوله با فشار روى آنها گرفته شود، بطورى که آب داخل آنها خارج شود يا ماشين لباسشويى آنها را با سرعت گردش و دوران، فشار دهد کافى است؟
جواب :
بلى در هر دو مورد کفايت مى کند و فشار جداگانه لازم نيست.
سوال 54 :
ـ لباس و فرشى که به بول نجس شده، آيا اگر در آب کر يا جارى يا با آب لوله شهرى، يک دفعه آن را بشويند و داخل آب يا در حال اتصال آب لوله آن را فشار دهند پاک مى شود، يا بايد دو دفعه بشويند؟
جواب :
در فرض سوال يک دفعه کفايت مى کند.
سوال 55 :
ـ در لباسشويى هاى عمومى، لباس افراد بى مبالات که طهارت و نجاست را رعايت نمى کنند شسته مى شود، آيا لباسهايى که دراين لباسشوييها شسته مى شود پاکند؟
جواب :
چنانچه لباس را پاک تحويل داده اند و شک داشته باشند که نجس شده يا نه، پاک است و اگر نجس بوده و متصدى شستن آن بگويد تطهير کرده است، محکوم به طهارت است.
سوال 56 :
ـ چنانچه بچه روى فرش بول کرده باشد و کف اتاق هم نجس باشد، آيا اگر فرش را به وسيله آب لوله کشى تطهير کنيم، پشت فرش و کف اتاق هم پاک مى شود؟
جواب :
چنانچه با آب لوله روى فرش بريزند و از پشت آن عبور کند و خارج شود، رو و پشت فرش پاک مى شود، و چنانچه آب لوله متصل به کف اتاق بشود آن هم پاک مى شود.
سوال 57 :
ـ اگر زمين سنگ فرش، نجس شده باشد و عين نجاست آن برطرف
----------
(صفحه76)
شده، اگر آنجا را با شلنگ متصل به آب لوله شهرى آب بکشيم، آيا بايد غُساله آن را جمع و خارج کنيم تا پاک شود؟
جواب :
در فرض سوال، خارج کردن غساله(1) لازم نيست و پاک مى شود.
سوال 58 :
ـ لباس آلوده به خون يا منى را شسته ام ولى پس از تطهير، رنگ و اثر آن باقى است آيا بايد دومرتبه بشويم؟
جواب :
چنانچه عين خون يا منى از بين رفته و شسته شده، لباس پاک است، هر چند رنگ آن باقى باشد.
سوال 59 :
ـ چنانچه چيز نجس را که بايد دومرتبه شست (مثل ظروف متنجس به بول) يک مرتبه بشويند ولى مقدار آبى که يک مرتبه مى ريزند بيشتر از مقدار آبى باشد که دومرتبه مى ريزند، آيا آن چيز پاک مى شود؟
جواب :
در موارد لزوم تعدّد، بايد دومرتبه بريزند، بلى چنانچه بعد از ازاله عين نجاست، ريختن آب را ادامه دهند، در اين صورت آن چيز پاک مى شود و تعدد لازم نيست.
سوال 60 :
ـ گاهى آب لوله هاى شهرى از منبع قطع مى شود ولى به مقدارى ـ مثلاً به اندازه شير سماور ـ آب از لوله با داخل طشت لباس که نجس است، متصل مى شود، آيا پاک کننده است؟
جواب :
چنانچه آب موجود داخل لوله ها به مقدار کر باشد و متصل به طشت باشد پاک کننده است، يعنى احکام آب کر را دارد.
سوال 61 :
ـ لباس نجس را زير شير متصل به لوله تطهير کردم، آيا آبى که از آن مى ريزد يا ترشح مى کند پاک است؟
----------
1 ـ غساله آبى است که معمولاً در وقت شستن و بعد از آن از چيزى که شسته مى شود خودبخود يا به وسيله فشار خارج مى شود.
----------
(صفحه77)
جواب :
بلى، چنانچه غساله آن در زير شير خارج شده، ترشّح و آبى که پس از آن مى ريزد پاک است و نيز ترشّح در حال شستن و اتصال به آب شير، پاک است.
سوال 62 :
ـ اگر چيز نجسى به گونه اى باشد که به علل گوناگون آب کشيدن آن مشکل باشد آيا براى پاک کردن آن مى توان سه بار با دست و يا شيء خيس، روى آن چيز نجس کشيد؟
جواب :
در فرض سوال آن شئ به اين صورت تطهير نمى شود، چون در تطهير، جريان آب لازم است و مجرّد تر شدن کفايت نمى کند بلکه باعث سرايت نجاست نيز مى شود.
سوال 63 :
ـ چنانچه کسى ببيند کاغذى که روى آن آيه قرآن يا اسماء مقدّسه نوشته شده، در جاى نجس افتاده و نجس شده است، چه وظيفه اى دارد؟
جواب :
واجب است آن را بردارد و پس از تطهير در جاى مناسبى که هتک نشود، قرار دهد.
سوال 64 :
ـ منزلى اجاره کرده ام که چاه آشپزخانه آن با چاه توالت يکى است و معمولاً وقت شستن ظرفها مقدارى مواد غذايى در چاه مى رود، با اين وضع تکليف اين جانب چيست؟
جواب :
متعارف آن است که خورده هاى ته ظرف قابل خوردن نيست و به آنها غذا صدق نمى کند، لذا اشکال ندارد، بلى چنانچه به باقى مانده ته ظرف، صدق غذا کند، احتياط آن است که آنها را جدا کنيد و به چاه نريزيد يا چاه را جدا کنيد.
سوال 65 :
ـ آيا شربت و دوغ نجس قابل تطهيرند؟
جواب :
خير، به صورت موجود قابل تطهير نيست.
----------
(صفحه78)
سوال 66 :
ـ مقدارى برنج در آب خيس کردم و بلافاصله ديدم فضله موش روى آب است، آن را گرفتم، برنج و ظرف آن چگونه تطهير مى شود؟
جواب :
در فرض سوال که آب نجس به باطن برنجها نرفته است، فوراً آب لوله را به ظرف برنج وصل کنيد، ظرف و برنجها پاک مى شوند، ولى بنابر احتياط بايد در حال اتصال آبِ لوله، برنجها و آب ظرف را طورى حرکت دهيد که آب شير با آنها مخلوط شود.
سوال 67 :
ـ مقدارى گوشت با آب نجس پخته شده، آيا قابل تطهير است؟
جواب :
بلى، اگر گوشت را در آب کر يا جارى بگذارند و به مقدارى که آب نجس در آن نفوذ کرده است آب پاک که اطلاق آن محفوظ بماند، در آن نفوذ کند و غساله آن را خارج کنند پاک مى شود.
سوال 68 :
ـ چنانچه درب وپنجره و ديوارمنزل را با رنگ مايع نجس، رنگ کرده باشند آيا قابل تطهير است؟
جواب :
بلى، پس از خشک شدن، ظاهر آن قابل تطهير است.
سوال 69 :
ـ اگر خونى از لاى دندان بيرون آيد و در آب دهان از بين برود، آيا آب کشيدن داخل دهان لازم است؟
جواب :
لازم نيست.
سوال 70 :
ـ در هنگام مسواک کردن از لثه ها خون خارج مى شود، آيامسواکى که در داخل دهان با خون لثه ملاقات مى کند ولى بعد از بيرون آوردن خونى نيست; نجس مى باشد؟ و همين طور آبى که مضمضه مى کنند در حالى که دهان خونى است، ولى در آن آب خون نيست، آيا نجس مى باشد؟
جواب :
آب و مسواک که در داخل دهان با خون ملاقات مى کند، اگر بعد از خارج شدن از دهان به خون آلوده نباشد، نجس نشده وتطهير لازم ندارد.
----------
(صفحه79)
سوال 71 :
ـ گاهى دندان مصنوعى يا غذا يا آب آشاميدنى در دهان با خونى که از لثه خارج شده ملاقات مى کند، آيا نجس مى شود و فرو دادن غذا و آب چه صورت دارد؟
جواب :
بطور کلى خونى که از لاى دندان خارج مى شود، موجب نجس شدن دهان و آنچه در دهان است نمى شود، بنابراين غذا و آب و دندان مصنوعى نجس نمى شوند و فرو دادن آب و غذا مانعى ندارد و نيز تطهير دندان مصنوعى لازم نيست.
سوال 72 :
ـ اگر به هنگام پرکردن دندان يا کشيدن آن، دهان انسان خونى شود، وظيفه چيست؟
جواب :
به مجرد زوال عين خون، دهان پاک مى شود و تطهير لازم نيست.
سوال 73 :
ـ آيا بعد از خوردن يا آشاميدن چيز نجس (مانند خون) يا متنجس (مثل غذايى که نجس شده) آب کشيدن دهان واجب است؟
جواب :
دهان به مجرد بلعيدن چيز نجس پاک مى گردد و آب کشيدن آن واجب نيست.
سوال 74 :
ـ جنازه اى را به جهت عذرى، بدل از غسل، تيمم داده اند، آيا چيز تر به آن برسد نجس مى شود؟
جواب :
پاک شدن ميّت با تيمّم بدل از غسل، مشکل است، لذا اگر چيزى با رطوبت مُسريه باآن تماس پيدا کند، احتياطاً آب بکشند.
سوال 75 :
ـ آيا نجاست مرده کافر، با غسل ميت، برطرف مى شود يا قابل تطهير نيست؟
جواب :
نجاست جنازه غيرمسلم، با استحاله، از قبيل خاک شدن يا سوزاندن به طورى که خاکستر شود پاک مى شود.
----------
(صفحه80)
سوال 76 :
ـ آيا يهوديها و مسيحيان و زرتشتيانى که فعلاً هستند اهل کتاب و پاک مى باشند؟
جواب :
بلى کسانى که معتقد به يگانگى خداوند متعال و معتقد به نبوت حضرت موسى(عليه السلام) و حضرت مسيح(عليه السلام) و زرتشت باشند و تورات و انجيل و اوستا را کتاب خود بدانند اهل کتاب محسوب مى شوند و پاک هستند.
سوال 77 :
ـ در فرض بالا چنانچه يقين به معتقدات آنها به نحو مذکور نداشته باشيم و همين قدر مى دانيم که آنان به عنوان اهل کتاب معروف و شناخته شده اند، وظيفه چيست؟
جواب :
در اين فرض نيز محکوم به طهارت هستند مگر اينکه يقين به خلاف حاصل شود.
سوال 78 :
ـ شخصى نزد شخص يهودى، دندان مصنوعى گذاشته است آيا پاک است؟ و نماز با آن چه حکمى دارد؟
جواب :
اهل کتاب اگر مشرک نباشند پاک هستند و اگر دندان را شخص مشرک و کافر بسازد ظاهر آن پاک مى شود و نماز با آن اشکال ندارد.
سوال 79 :
ـ در رساله توضيح المسائل مسأله 114 مى فرماييد: يهود و نصارا اهل کتاب هستند و نجس نيستند، از طرف ديگر مى فرماييد: کسى که به دوازده امام دشنام دهد يا دشمنى داشته باشد نجس است، با توجه به اينکه اينها دشمن اسلامند حکم چيست؟
جواب :
تفصيل بحث مربوط به کتب فقهى است و بطور کلى اهل کتاب اگر مشرک نباشند پاک هستند و از طرف ديگر هر کس که نسبت به ائمه اطهار(عليهم السلام) دشمنى داشته باشد و نعوذبالله نسبت به آنها توهين کند نجس مى باشد. و بسيارى از اهل کتاب نسبت به ائمه اطهار(عليهم السلام) ساکت هستند و
----------
(صفحه81)
حب و بغضى نسبت به ائمه اطهار(عليهم السلام) ندارند، بلى اگر اهل کتاب هم به ائمه اطهار(عليهم السلام) توهين کنند آنها نيز نجس مى باشند.
سوال 80 :
ـ دست دادن مرد با مرد غيرمسلمان چه صورت دارد؟
جواب :
مانعى ندارد اما اگر مشرک باشند و دست تر باشد، دست نجس مى شود.
سوال 81 :
ـ مقدارى انگور در مقابل آفتاب گذاشته اند تا خشک شده مويز شود، اکنون دانه هاى آن بادکرده نه مويز به آن گفته مى شود و نه انگور، آيا خوردن آن جايز است؟
جواب :
اگر شک داريد که جوش آمده، خوردن آن بى اشکال است.
سوال 82 :
ـ کشمش و خرما را اگر در آب بجوشانند، يا آنها را سرخ کنند، آيا نجس مى شوند؟ و خوردن آنها چه حکمى دارد؟
جواب :
نجس نمى شوند و خوردن آنها اشکال ندارد.
سوال 83 :
ـ تا چه زمان مى شود انگور روى انگور يا خرما روى خرما يا امثال اينها جهت سرکه شدن بريزند؟
جواب :
هر وقت بريزند و سرکه شود اشکال ندارد و قبل و بعد از سرکه شدن فرقى ندارد.
سوال 84 :
ـ اگر براى درست کردن سرکه هر روز يک من انگور در ظرف بريزند، به طورى که هر دفعه انگور روز قبل به جوش آمده باشد، اين سرکه چه حکمى دارد؟
جواب :
اشکالى ندارد.
سوال 85 :
ـ مقدارى انگور جهت سرکه شدن در ظرف ريخته ايم به اندازه اى که پرشده آيا مى توانيم انگورى که براى سرکه شدن در ظرف مذکور ريخته شده
----------
(صفحه82)
و جوش آمده و در حال جوش و کف مى باشد، در ظرف بزرگترى بريزيم و در قسمت خالى ظرف دوم مجدداً انگور بريزيم تا پر شود؟
جواب :
تبديل ظرف انگور جوش آمده به ظرف بزرگتر و ريختن انگور در آن، تا پرشود مانع ندارد و بعد از سرکه شدن تماماً پاک و حلال است.
سوال 86 :
ـ شخصى مقدارى کشمش جهت سرکه ريخته، و در ضمن چند دانه نخود هم داخل آن کرده، پس از ترش شدن آيا پاک است؟
جواب :
چنانچه نخود را براى علاج ريخته باشد پاک است.
سوال 87 :
ـ الکل صنعتى و الکل طبى، شامل ماده اصلى سکرآور شراب يعنى الکل مى باشد، و اگر کسى اينها را بخورد حالت مستى پيدا مى کند، در فرض سوال که الکل، مايع مى باشد آيا نجس است؟
جواب :
اوّلاً از قرار معلوم الکل مُسکر بالفعل نيست و بدون امتزاج با آب و تنزل درجه غلظت آن مُسکر نمى شود، لذا اين گونه مسکريت سبب حکم به نجاست آن نمى شود و مى توان گفت ادله مربوطه به خمر ومسکر اختصاص دارد به مُسکراتى که بطور طبيعى و متعارف قابل شرب و موجب سکر مى شود و از الکل که از مستحدثات است انصراف دارد و شامل آن نمى شود.
ثانياً بطورى که افراد مطلع که مصرف کنندگان خمر و الکل را ديده اند مى گويند، سکر حاصل از خمر، سکر به خصوصى است و هرگز آن نوع سکر با مصرف الکل حاصل نمى شود، بلکه مصرف آن، تنها موجب نوعى اغماء و مسموميت و تخدير مى شود، بنابراين بين آنها اختلاف ماهوى و ذاتى وجود دارد اگر چه از لحاظ شيميايى عنصر مشترکى داشته باشند، لذا الکل محکوم به طهارت است و بر فرض شک هم، اصالة الطهارة جارى است.
----------
(صفحه83)
سوال 88 :
ـ اگر پيه را از کشورهاى غيراسلامى وارد کنند، و با آن صابون بسازند، چه حکمى دارد؟
جواب :
محکوم به طهارت است و محتمل است که کشور غيراسلامى از کشور اسلامى وارد و پس از آن صادر کرده باشد و در هر صورت مصرف آن اشکال ندارد، بلى اگر بدانند از حيوانى است که ذبح اسلامى نشده يا بدانند پيه خوک يا ساير حيوانات حرام گوشت است، نجس است.
سوال 89 :
ـ آيا دارويى که از مواد نجس تهيه مى شود نجس است؟ ملاقى آن چطور؟
جواب :
بلى نجس است و ملاقى آن نيز نجس مى شود.
سوال 90 :
ـ اينجانب مى دانم نان بعض نانواييها پاک نيست، وظيفه ام چيست؟
جواب :
اگر نان تمام نانواييهايى که شما علم به نجس بودن بعضى از آنها داريد مورد ابتلاى شما باشد، يعنى ممکن است از نان يکايک آنها، ولو به تناوب، مصرف کنيد، در اين صورت بايد از همه آنها اجتناب کنيد، اما اگر يکايک آنها مورد ابتلاى شما نيست و عادتاً ممکن نيست از نان همه آنها استفاده کنيد، در اين صورت اجتناب لازم نيست.
سوال 91 :
ـ خون کمى در لباس اينجانب وجود دارد و نمى دانم چه خونى است، آيا محکوم به نجاست است؟
جواب :
با فرض اينکه نمى دانيد چه خونى است و احتمال مى دهيد خون حيوانى باشد که خون جهنده ندارد، يا مثلاً خون پشه و امثال آن باشد، محکوم به طهارت است.
سوال 92 :
ـ گاهى رطوباتى از محل غائط خارج مى شود، آيا پاک است؟
جواب :
پاک است مگر اينکه همراه با ذرّات نجاست باشد.
----------
(صفحه84)
سوال 93 :
ـ تطهير مخرج بول چگونه است؟
جواب :
شلنگ که به آب لوله کشى متصل است، يک مرتبه شستن کفايت مى کند ولى با آب قليل بايد دومرتبه شسته شود، بلى اگر مجراى بول آلوده به بول نباشد، با آب قليل هم يک مرتبه پاک مى شود ولى بهتر است دومرتبه بشويند.
سوال 94 :
ـ شخصى در حال تخلّى، رو به قبله يا پشت به قبله نشسته است، آيا واجب است به او تذکر دهيم؟
جواب :
چنانچه عالم به حکم وموضوع است (يعنى مى داند که اين عمل حرام است و قبله را هم مى داند) در اين فرض، از باب امر به معروف و نهى از منکر، واجب است به او تذکر دهيد و اگر جاهل به حکم است (يعنى نمى داند که تخلى، رو به قبله و پشت به قبله حرام است) در اين فرض، از باب وجوب ارشاد جاهل، واجب است مسأله را به او تذکر دهيد، و اگر جاهل به موضوع است (يعنى مسأله رامى داند ولى نمى داند که سمت قبله نشسته) در اين صورت تذکر واجب نيست.
سوال 95 :
ـ توالت ساختمان حدود 7 الى 10 درجه از قبله انحراف دارد، آيا اين مقدار تمايل و انحراف اشکال دارد؟
جواب :
بطور کلى چنانچه انحراف و تمايل به مقدارى باشد که در حال تخلى عرفاً رو به قبله يا پشت به قبله صدق نکند، اشکال ندارد.
سوال 96 :
ـ شخصى با دست نجس مرطوبى با کسى مصاحفه مى کند، آيا لازم است به او اطلاع دهد؟
جواب :
بلى، اگر بهوسيله دستِ نجس، دست او رانجس کرده و اوبا آن دست غذا مى خورد، يابدون تطهير براى نماز وضومى گيرد، لازم است به اواطلاع دهد.
----------
(صفحه85)
سوال 97 :
ـ اگر انسان اشياء ديگران را نجس کند، آيا بايد به آنها بگويد؟
جواب :
اگر آن چيز را، صاحبش در کارى که شرط آن طهارت واقعى است استعمال مى کند، مثل خوردن وآشاميدن و آب وضو و غسل، واجب است نجس بودن آن را به صاحبش بگويد، اما اگر شرط استعمال آن طهارت واقعى نيست، مثل نجس بودن لباس يا فرش، لازم نيست بگويد، اگر چه بداند صاحبش در آن يا روى آن نماز مى خواند.
سوال 98 :
ـ چيزى است که احتمال نجس بودن آن را مى دهم و شايد با تجسّس و سوال، نجس بودن آن معلوم شود، آيا تجسّس و سوال لازم است؟
جواب :
اگر حالتِ سابق آن را از جهت پاکى و نجسى نمى دانيد و طهارت يا نجاست آن مشکوک است، تجسّس وسوال لازم نيست و محکوم به طهارت است.