وقوف به عرفات
واجب دوم از واجبات حج تمتع وقوف به عرفات
/ صفحة 205 /
است عرفات نام محل مخصوصى است که در چهار
فرسخى مکه است ، ومراد وقوف بودن در آن جا است
چه سواره ، چه پياده ، ساکن يا متحرک ، ايستاده يا نشسته يا
خوابيده در اين وقوف قصد قربت معتبر است .
مسأله 383 - بايد وقوف از روى اختيار مکلف
باشد پس اگر در مجموع مدت بيهوش بود وقوف او باطل
است ، وهمچنين اگر خواب بود بدون آن که قبلا نيت
وقوف کرده باشد .
مسأله 384 - براى شخص مختار زمان وقوف به
عرفات از اول ظهر روز نهم ذى الحجه تا غروب شرعى
است اگر چه مقدارى از اول وقت را اگر قبل از عرفات
مشغول به مقدمات مستحبه از قبيل غسل ونماز باشد
مانعى ندارد ، بلکه تأخير تا يک ساعت بعد از ظهر تقريبا
مطلقا جائز است ، ووقوف در اين مدت اگر چه واجب است
ولى از ارکان نيست يعنى اگر مکلف در بعضى از اين مدت
ترک وقوف نمايد مرتکب حرام شده ولى حج او باطل
/ صفحة 206 /
نيست ، بلى وقوف في الجمله ما بين يک ساعت بعد از ظهر
تقريبا وغروب شرعى از ارکان است پس اگر در صورت
اختيار در تمام اين مدت هيچ وقوف ننمايد حج او فاسد
است .
مسأله 385 - اگر مکلف در وقت مزبور که وقت
اختيارى است متمکن از وقوف نشد يا فراموش نمود يا
جاهل غير مقصر بود ، لازم است در شب عيد مقدارى
از اول شب تا طلوع فجر وقوف نمايد واين وقت را وقت
اضطرارى مى نامند .
وچنانچه وقوف نمود حج او صحيح است وچنان
چه متمکن از وقوف در وقت اضطرارى بود وعمدا وقوف
ننمود حج او باطل است .
مسأله 386 - بر شخصى که متمکن از وقوف
اختيارى نبود واجب است وقوف اضطرارى در صورتى که
بداند که اگر وقوف اضطرارى بنمايد درک وقوف اختيارى
مشعر را مى نمايد والا واجب نيست .
/ صفحة 207 /
مسأله 387 - اگر کسى متمکن از وقوف اضطرارى
نشد يا فراموش کرد تا طلوع فجر وقوف به مشعر مجزى
است وحج او صحيح است .
مسأله 388 - شخص مختار که واجب است از اول
ظهر تا يک ساعت بعد از ظهر تا در غروب در عرفات بماند اگر
با علم وعمد پيش از غروب از آنجا کوچ کند حج او
صحيح است ولى معصيت کرده وبايد برگردد وواجب
است در منى در روز عيد يک شتر در راه خدا نحر کند ، واگر
از اين کفاره متمکن نشد بايد هيجده روز روزه بگيرد در مکه
يا در راه يا در منزل خود پس از مراجعت ودر وجوب کفاره
فرقى نيست بين آن که برگردد قبل از غروب آفتاب به
عرفات يا برنگردد در هر دو صورت کفاره واجب است .
مسأله 389 - اگر مکلف از جهت فراموشى يا جهل
به حکم پيش از غروب ، از عرفات کوچ کند بايد پس از علم
يا تذکر به عرفات برگردد وکفاره بر او واجب نيست ولو پس
از علم وتذکر برنگردد به عرفات .
/ صفحة 208 /
مسأله 390 - اگر چه شبهه نيست در اين که دعا و
ذکر در حال وقوف به عرفات از مستحبات اکيده است ولى
فتواى بعضى از فقهاء به وجوب دعا وبعضى ديگر به
وجوب صلوات بر پيغمبر اکرم ( ص ) وذکر ضعيف است .
پس اگر در تمام مدت وقوف هيچ عمل عبادى انجام
ندهد حج او صحيح است ومعصيت هم نکرده است .
مسأله 391 - هرگاه اول ماه نزد قاضى اهل تسنن
ثابت شد وبر طبق آن حکم نمود ، در نزد شيعه ثابت نشد يا
ثابت شد که اول ماه نيست در آن جا چند صورت است :
1 - راهى براى متابعت نکردن نباشد واگر بخواهد
مخالفت نمايد ولو به اين که روز بعد مقدارى از وقوف که
رکن است بجا آورد خوف تلف نفس يا قطع عضوى از
اعضاء يا از بين رفتن آن بشود در اين صورت واجب است
متابعت ، ومخالفت آنان حرام است واگر وقوف آنان
وقوف نمايد ودر آن روز ننمايد روز بعد وقوف کند
حج او باطل است .
2 - راهى براى متابعت نکردن نباشد وبر مخالفت با
/ صفحة 209 /
آنان محذورى که گذشت مترتب نشود ولى ممکن است
ضررى به او برسانند يا در مشقت وزحمت بيافتد در اين
صورت اگر تبعيت نمايد حج او صحيح واحتياج به اعاده
نيست واگر مخالفت هم نمايد حجش صحيح است .
3 - راهى براى متابعت کردن دارد وچنانچه
مخالفت نمايد هيچگونه ضرر واذيتى متوجه خودش وبقيه
شيعه نمى شود ، در اين صورت جائز نيست متابعت نمايد
واگر تبعيت نمود واحتياط نکرد حجش باطل است
4 - نتواند مخالفت نمايد وبه درک وقوف اختيارى
عرفه ولى از وقوف اضطرارى آن مانعى نباشد در اين
صورت اگر تبعيت نمايد حجش صحيح است .