رکوع
1ـ در رکوع باید به مقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد.
2ـ اگر پیش از آنکه به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام
گیرد، عمداً ذکر رکوع را بگوید، نمازش باطل است.
3ـ اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب، عمداً سر از رکوع
بردار نماز باطل است.
4ـ بعد از تمام شدن ذکر رکوع، باید بایستد و بعد از
آنکه بدن آرام گرفت به سجده برود و اگر عمداً پیش از ایستادن، یا پیش از آرام گرفتن
بدن به سجده برود نمازش باطل است.
وظیفه کسی
که نمی تواند به طور معمول رکوع کند:
1ـ کسی که نمی ـواند به مقدار رکوع خم شود باید به هر
اندازه که می‌تواند، برای رکوع خم شود.
2ـ کسی که اصلاً نتواند برای رکوع خم شود باید نشسته
رکوع کند.
3ـ کسی که نمی تواند نشسته رکوع کند باید ایستاده نماز
بخواند و برای رکوع، با سر اشاره کند.
سجده
1ـ در سجده باید به مقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد.
2ـ اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و آرام گیرد
عمداً ذکر ار بگوید نماز باطل است و چنانچه از روی فراموشی باشد، باید دوباره در حال
آرام بودن، ذکر را بگوید.
3ـ بعد از تمام شدن ذکر سجدة اول باید بنشیند تا بدن
آرام گیرد و دوباره به سجده رود.
4ـ اگر پیش از تمام شدن ذکر، عمداً سر از سجده بردارد،
نماز باطل است.
5ـ اگر موقعی که ذکر سجده را می‌گوید، یکی از هفت عضو
را عمداً از زمین بردارد، نماز باطل می‌شود، ولی موقعی که مشغول گفتن ذکر نیست اگر
غیر از پیشانی، جاهای دیگر را از زمین بردارد و دوباره بگذارد، اشکال ندارد.
6ـ اگر همراه با شست پا، انگشتان دیگر هم بر زمین باشد
مانع ندارد.
7ـ جای پیشانی نماز گزار نباید بیش از چهار انگشت از
جای زانوهایش، پست‌تر یا بلند‌تر باشد.
8ـ احتیاط واجب آن است که جای پیشانی نماز گزار از جای
انگشتان پایش هم پست‌تر و بلند‌تر از چهار انگشت بسته نباشد.
9ـ در سجده باید پیشانی را بر زمین، یا آنچه از زمین
می‌روید ولی خوراکی و پوشاکی نیست قرار دهد.
10ـ نمونه‌هائی از چیزهائی که سجده بر آنها صحیح است:
* خاک
* سنگ * گل پخته * گچ
* چوب * چمن
احکام سجده
1ـ سجده کردن برای غیر خداوند حرام است.
2ـ سجده بر چیزهائی که از زمین می‌روید و خوراک حیوان
است، مثل علف و کاه صحیح است.
3ـ سجده بر کاغذ، اگر چه از پنبه و مانند آن ساخته شده
باشد صحیح است.
4ـ برای سجده بهتر از هر چیز تربت حضرت سید الشهداء
ـ علیه السلام ـ می‌باشد و بعد از آن بدین ترتیب:
* خاک
* سنگ
* گیاه
5ـ اگر در سجده اول، مهر به پیشانی بچسبد و بدون اینکه
مهر را بردارد دوباره به سجده برود نماز باطل است.
6. سجده برای غیر خداوند حرام است.
وظیفه کسی
که نمی‌تواند به طور معمول سجده کند:
1ـ کسی که نمی‌تواند پیشانی را به زمین برساند، باید
به قدری که می‌تواند خم شود و مهر را بر جای بلندی مثل بالش، بگذارد و سجده کند، ولی
باید کف دستها و زانوها و انگشتان پا را به طور معمول بر زمین بگذارد.
2ـ اگر نمی‌تواند خم شود باید برای سجده بنشیند و با
سر اشاره کند، ولی احتیاط واجب آن است که مهر
را بالا بیاورد و پیشانی را بر آن بگذارد.
سجده واجب
قرآن
1ـ در چهار سورة قرآن ، آی سجده است که اگر انسان آن
آیه را بخواند یا وقتی که دیگری آن را می‌خواند به آن گوش دهد، بعد از تمام شدن آن
آیه باید فوراً سجده کند.
3ـ چنانچه سجده را فراموش کند، هر وقت یادش آمد باید
سجده کند.
4ـ اگر آیه سجده را از بلند گو یا رادیو یا تلویزیون
بشنود، چنانچه صدای انسان را می‌رساند و از نوار استفاده نمی‌شود. یعنی همان وقت که
صدا پخش می‌شود، شخصی در حال خواندن آن آی باشد و این وسیله، صدای او را برساند واجب
است سجده کند.
6ـ هنگام سجده برای این آیه‌ها باید طوری عمل شود که
بگویند سجده کرده ولی نمی‌توان پیشانی را بر چیزی که خوراکی یا پوشاکی است گذاشت امّا
مراعات سایر شرایط سجده، لازم نیست.
7ـ گفتن ذکر در این سجده واجب نیست، اما مستحب می‌باشد.
پرسش
1ـ وظیفه کسی که برای رکوع نمی‌تواند خم شود و نمی‌تواند
نشسته رکوع کند چیست؟
2ـ اگر در حال سجده یکی از دستها را از زمین بردارد
و بگذارد، نمازش چه حکمی دارد؟
3ـ سجده بر برگ درخت، قوطی کبریت و فرش و لباس چه حکمی
دارد؟
4ـ سجده در مقابل قبو اولیاء و ائمه علیهم السلام چه
حکمی دارد؟
5 سوره‌های سجده‌دار قرآن را نام ببرید.
6ـ تفاوت سجدة واجب قرآن با سجده نماز چیست؟