مستحبّات دفن
مسأله 627 :
مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند و ميت را در نزديکترين قبرستان دفن نمايند مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتي بهتر باشد مثل آن که مردمان خوب در آن جا دفن شده باشند، يا مردم براي فاتحه اهل قبور بيشتر به آن جا بروند و نيز جنازه را در چند ذرعي قبر، زمين بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزديک ببرند، و در هر مرتبه زمين بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند. و اگر ميت مرد است در دفعه سوّم طوري زمين بگذارند که سر او طرف پايين قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمايند. و اگر زن است در دفعه سوّم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچه اي روي قبر بگيرند، و نيز جنازه را به آرامي از تابوت بگيرند و وارد قبر کنند، و دعاهايي که دستور داده شده، پيش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آن که ميت را در لحد گذاشتند، گره هاي کفن را باز کنند و صورت ميت را روي خاک بگذارند و بالشي از خاک زير سر او بسازند و پشت ميت، خشت خام يا کلوخي بگذارند که ميّت به پشت برنگردد و پيش از آنکه لحد را بپوشانند دست راست را به شانه راست ميّت بزنند و دست چپ را به قوّت بر شانه چپ ميّت بگذارند و دهان را نزديک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و سه مرتبه بگويند:
اِسْمَعْ اِفْهَمْ يا فُلانَ ابنَ فُلانْ و به جاي فلان اسم ميت و پدرش را بگويند مثلاً اگر اسم او محمد و اسم پدرش علي است سه مرتبه بگويند:
اِسْمَعْ اِفْهَمْ يا مُحَمّدبن عَلِي پس از آن بگويند:
هَلْ اَنْتَ عَلَي الْعَهْدِ الَّذِي فارَقْتَنا عَلَيْهِ مِنْ شَهادَةِ اَنْ لااِلهَ اِلاّالله وَحْدَهُ لاشَريک لَهُ وَاَنَّ مُحَمَّداً صَلّي الله عَلَيْهِ وَآلِه عَبْدُهُ وَرَسوُلُهُ وَسَيّدُ النّبيّينَ وَخْاتَمُ الْمُرْسَلِينَ وَاَنَّ عَليّاًاَمِيرُالْمُؤمِنينَ وَسَيّدُ الوَصِييّنَ وَاِمامٌ اِفْتَرَضَ اللهُ طاعَتَهَ عَلَي الْعالَميِنَ وَاَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْن وَعَلِي بْنَ الْحُسَيْن وَمُحَمَّدَبْن عَلِي وَجَعْفَرَبْنَ مُحَمَّد وَموُسَي بْنَ جَعْفَر وَعلي بْنَ موُسي وَمُحَمَّدَبْنَ عَلِي وَعلي بْنَ مُحَمَّد وَالْحَسَنَ بْنَ عَلِي وَالْقائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدِي صَلَواتُ الله عَلَيْهِمْ اَئِمَّةُ الْمُؤْمِنيِنَ وَحُجَجُ اللهِ عَلَي الخَلْقِ اَجْمَعينَ وَاَئِمَّتک اَئِمَّةٌ هُدِي اَبْرارٌ يا فُلانَ بْنَ فُلان و به جاي فلان بن فلان اسم ميّت و پدرش را بگويد:
و بعد بگويد: اذا اَتاک الْمَلَکانِ المُقَرَّبانِ رَسوُلَيْنِ مِنْ عِنْدِاللهِ تَبارَک وَتَعالي وَسَئَلاک عَنْ رَبِّک و عَنْ نَبِيِّک وَعَنْ دينِک وَعَنْ کتابِک وَعَنْ قِبْلَتِک وَعَنْ اَئِمَّتِک فَلاْ تَخَفْ وَلا تَحْزَنْ وَقُلْ فِي جَوابِهِما اللهُ رَبّي وَمُحَمَّدٌ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ نَبِيّي وَالاِْسْلامُ ديني وَالْقُرآنُ کتابي وَالْکعْبَةُ قِبْلَتِي وَاَمِيرُالْمُؤمِنينَ عَلي بْنُ اَبِي طالب اِمامي وَالْحَسَنُ بْنُ عَلي الْمُجْتَبي اِمامي وَالْحُسَيْنُ بْنُ عَلِي الشَّهيدُ بِکرْبَلا اِمامي وَعلِي زَيْنُ الْعابِدينَ اِمامي وَمُحَمَّدٌ الْباقِرُ اِمامي وَجَعْفَرٌ الصّادِقُ اِمامي، وَ مُوسَي الْکاظِمُ اِمامي، وَعَلي الرِّضا اِمامِي، وَمُحَمَّدٌ الْجَوادُ اِمامِي، وَعَلِي الْهادِي اِمامِي وَالْحَسنُ الْعَسْکري اِمامي وَالْحُجَّةَ الْمُنْتَظَرُ اِمامِي هؤُلاءِ صَلَواتُ اللهِ عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ اَئِمَّتي وَسادَتي وَقادَتي وَشُفَعْائي بِهِمْ اَتَوَلَّي وَمِنْ اَعْدائِهِمْ اَتَبَرَّءُ فِي الدُّنْيا وَالاخِرَةِ ثُمَّ اَعْلَمْ يا فُلانَ بْنَ فُلان و به جاي فلان بن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد بعد بگويد: اِنَّ اللهَ تَبارَک وَتَعالي نِعْمَ الرَّبُّ وَاَنَّ مُحَمَّداً صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ نِعْمَ الرَّسوُلُ وَاَنَّ عَلِي بْنَ اَبي طالِب وَاوْلادَهُ الْمَعْصوُمينَ الاَْئِمَّةَ الاِْثْني عَشَرَ نِعْمَ الائَمَّةُ وَاَنَّ ما جاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ حَقُّ وَاَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَسُؤالَ مُنْکر وَنَکير في القَبْرِ حَقُّ وَالْبَعْثَ حَقٌ والنُشُورَ حَقٌ وَالصِّراطَ حَقٌّ وَالْمِيزانَ حَقٌّ وَتَطايُرَ الکتُبِ حَقٌّ وَاَنَّ الْجَنَّةَ حَقُّ وَالنّارَ حَقُّ وَاَنَّ السّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فيها وَاَنَّ اللهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبوُرِ پس بگويد: اَفَهِمْتَ يا فُلانُ و به جاي فلان اسم ميّت را بگويد پس از آن بگويد: ثَبَّتَک اللهُ بِالْقوُلِ الثّابِتِ وَهَديک اللهُ اِلي صِراط مُسْتَقيم عَرَّفَ اللهُ بَيْنَک وَبَيْنَ اوْلِيائِک فِي مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ پس بگويد: اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ بِروُحِه اِلَيْک وَلَقّنهُ مِنْک بُرْهاناً اللّهُمَّ عَفْوَک عَفْوَک.
مسأله 628 :
مستحب است کسي که ميّت را در قبر مي گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد و از طرف پاي ميت از قبر بيرون بيايد، و غير از خويشان ميت کساني که حاضرند، با پشت دست خاک بر قبر بريزند و بگويند: اِنّا لله واِنّا اِلَيْهِ راجِعوُن. اگر ميت زن است کسي که با او محرم مي باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمي نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند.
مسأله 629 :
مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند کنند و نشانه اي روي آن بگذارند که اشتباه نشود و روي قبر آب بپاشند، و بعد از پاشيدن آب کساني که حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز کرده در خاک فرو برند و هفت مرتبه سوره مبارکه اِنّا اَنْزَلْناه بخوانند و براي ميت طلب آمرزش کنند و اين دعا را بخوانند:
اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ اِلَيْک روُحَهُ وَلَقِّهِ مِنْک رِضْواناً وَاَسْکنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتِک ما تُغْنِيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَة مَنْ سِواک.
مسأله 630 :
پس از رفتن کساني که تشييع جنازه کرده اند مستحب است وَلِي ميت يا کسي که از طرف ولي اجازه دارد، دعاهايي را که دستور داده شده، به ميت تلقين کند.
مسأله 631 :
بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتي دهند ولي اگر مدتي گذشته است که به واسطه سر سلامتي دادن، مصيبت يادشان مي آيد، ترک آن بهتر است، و نيز مستحب است تا سه روز براي اهل خانه ميت غذا بفرستند غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است.
مسأله 632 :
مستحب است انسان در مرگ خويشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت ميت را ياد مي کند بگويد: "اِنّالله وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ" و براي ميت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
مسأله 633 :
جائز نيست انسان در مرگ کسي صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
مسأله 634 :
پاره کردن يقه در مرگ غير پدر و برادر جائز نيست.
مسأله 635 :
اگر مرد در مرگ زن يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره کند يا اگر زن در عزاي ميت صورت خود را بخراشد به طوري که خون بيايد يا موي خود را بکند بايد يک بنده آزاد کند يا ده فقير را طعام دهد و يا آنها را بپوشاند و اگر نتواند بايد سه روز روزه بگيرد بلکه اگر خون هم نيايد بنابر احتياط واجب به اين دستور عمل نمايد.
مسأله 636 :
احتياط واجب آن است که در گريه بر ميت صدا را خيلي بلند نکنند.