مستحبّات دفن
مسأله 635 :
مستحبّ است قبر را به اندازه انسان متوسّط يا تا گلوگاه گود کنند، وميّت را در نزديکترين قبرستان دفن نمايند، مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتي بهتر باشد مثل آن که مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند، يا مردم براي فاتحه اهل قبور بيشتر به آنجا بروند، و نيز مستحبّ است جنازه را در چند ذرعي قبر، زمين بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزديک ببرند و در هر مرتبه زمين بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر ميّت مرد است در دفعه سوم طوري زمين بگذارند که سر او طرف پايين قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمايند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن، پارچه‌اي روي قبر بگيرند و نيز مستحبّ است جنازه را به آرامي از تابوت بگيرند و وارد قبر کنند و دعاهايي که دستور داده شده پيش از دفن و در موقع دفن بخوانند و بعد از آن که ميّت را در لحد گذاشتند، گره‌هاي کفن را باز کنند وصورت ميّت را روي خاک بگذارند و بالشي از خاک زير سر او بسازند و پشت ميّت خشت خام يا کلوخي بگذارند که ميّت به پشت بر نگردد و پيش از آن که لحد را بپوشانند دست راست را به شانه راست ميّت بزنند و دست چپ را به قوّت بر شانه چپ ميّت بگذارند و دهان را نزديک گوش او ببرند و بشدّت حرکتش دهند وسه مرتبه بگويند: «إسْمَعْ إفْهَمْ يا فلانَ بْنَ فُلان» و به جاي فلان بن فلان اسم ميّت وپدرش را بگويند مثلاً اگر اسم او محمّد واسم پدرش علي است سه مرتبه بگويند: «إسْمَعْ افْهَم يا مُحَمَّدِ بنَ عَلي» پس از آن بگويند: «هَل اَنْتَ عَلي العَهْدِ الَذي فارَقْتَنا عَلَيْهِ مِنْ شَهادَةِ أنْ لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريکَ لَهُ وَانّ مُحَمّداً صَلّي اللّهُ عَلَيهِ وَآلهِ عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَسَيِّدُ النَّبيِّينَ وَخاتَمُ المَرْسَلينَ وَانَّ عَليّاً أميرُ المُؤمنِينَ وَسَيّدُ الوَصِيينَ وَإمام افْتَرَضَ اللّهُ طاعَتَهُ عَلي العالَمينَ وَاَنّ الحَسَنَ وَالحُسَيْنَ وَعَليَّ بْنَ الحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَليّ وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد وَمُوسي بْنَ جَعْفَر وَعَليَّ بْنَ مُوسي وَمُحَمَّدََ بْنَ عَلي وَعَليَّ بْنَ مُحَمَّد وَالحَسَنَ بْنَ عَليّ وَالقائِمَ الحُجَّةَ المَهدِيَّ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْهِمْ أئِمَّةُ المُؤمِنينَ وَحُجَجُ اللّهِ عَلي الخَلْقِ أجْمَعينَ وَأئِمَتُکَ أئِمَّةُ هُدي بِکَ أبْرار يا فلانَ بْنُ فُلان» و به جاي فلان بن فلان اسم ميّت وپدرش را بگويد و بعد بگويد: «إذا أتاکَ المَلَکانِ المُقَرَّبانِ رَسولَيْنِ مِن عِنْدِ اللّهِ تَبارَکَ وَتَعالي وَسَئَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَعَنْ نَبِيِّکَ وَعَنْ دِينِکَ وَعَنْ کِتابِکَ وَعَن قِبْلَتِکَ وَعَنْ أئِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَلا تَحْزَنْ وَقُلْ فِي جَوابِهِما اللّهُ رَبِّي وَمُحَمَّد صَلّي اللّهُ عَلَيْهِ وَآلهِ نَبيّي وَالاسْلامُ دِيني وَالقُرآنُ کِتابي وَالکَعْبَةُ قِبْلَتي وَأميرُ المُؤمِنينَ عَليُّ بْنُ أبي طالِب إمامي وَالحَسَنُ بْنُ عَلي المُجْتَبي إمامي وَالحُسَينُ بْنُ عَلي الشَهيدُ بِکَربَلاء إمامي وَعَلي زَيْنُ العابِدينَ إمامي وَمُحَمّد الباقِرُ إمامي وَجَعْفَر الصادِقُ إمامي وَمُوسي الکاظِمُ إمامي وَعَلي الرِضا إمامي وَمُحَمَّد الجَوادُ إمامي وَعَلي الهادِي إمامي وَالحَسَنُ العَسْکَرَيُّ إمامي وَالحُجَّةُ المُنْتَظَرُ إمامي هؤلاء صَلَواتُ اللّهِ عَلَيهِم أجْمَعينَ أئِمَّتي وَسادَتي وَقادَتي وَشُفَعائي بِهِم أتَوَلّي وَمِنْ أعْدائِهِم أتَبَرَءُ فِي الدُنيا وَالآخِرَة ثُمَّ اعْلَم يا فلان بْنَ فُلان» و به جاي فلان بن فلان اسم ميّت و پدرش را بگويد بعد بگويد: «إنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَتَعالي نِعْمَ الرَْبُ وَأنَّ مُحَمَّداً صَلّي اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ نِعْمَ الرَسُول ُواَنَّ عَليَ بْنَ أبي طالِب وَأوْلادَهُ المَعْصومينَ و الأئِمَّةَ الإثْنَيْ عَشَر نِعْمَ الأئِمَّةَ وَأنَ ما جاءَ بِهِ مُحَمَّد صَلّي اللّهُ عَلَيه ِوَآلهِ حَقّ وَأنّ المَوْتَ حَقّ وَسُؤالَ مُنْکَر وَنَکير فِي القَبْرِ حَقّ وَالبَعْثَ حَقّ وَالنُشُورَ حَقّ وَالصِراطَ حَقّ وَالميزانَ حَقّ وَتَطايُرَ الکُتُبِ حَقّ وَانَّ الجَنَّةَ حَقّ وَالنارَحَقّ وَانَّ السّاعَةَ آتيَة لا رَيْبَ فيها وَأنَ اللّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي القُبُورِ پس بگويد أفَهِمْتَ يا فلان» و به جاي فلان اسم ميّت را بگويد پس از آن بگويد: «ثَبَّتَکَ اللّهُ بِالقَوْلِ الثّابِتِ وَهَداکَ اللّهُ إلي صِراطٍ مُسْتَقيم عَرَّفَ اللّهُ بَيْنَکَ وَبَيْنَ أوْلِيائِکَ فِي مُسْتَقَرٍ مِن رَّحْمَتِهِ» پس بگويد: «أللّهُمَّ جافِ الأرْضَ عَنْ جَنْبَيْه وَاصْعَدْ بِرُوحِهِ إلَيْکَ وَلَقِّهِ مِنْکَ بُرْهاناً اللّهُمّ عَفوک َعَفوَک».
مسأله 636 :
مستحبّ است کسي که ميّت را در قبر مي‌گذارد، با طهارت وسر برهنه وپا برهنه باشد و از طرف پاي ميّت از قبر بيرون بيايد وغير ازخويشان ميّت کساني که حاضرند، با پشت دست خاک بر قبر بريزند وبگويند: «إنّا لِلّهِ وَإنّا إلَيْهِ راجِعون» اگر ميّت زن است کسي که با او محرم مي‌باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمي نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند.
مسأله 637 :
مستحبّ است قبر را مربع، يا مربع مستطيل بسازند به اندازه چهار انگشت از زمين بلند کنند ونشانه‌اي روي آن بگذارند که اشتباه نشود وروي قبر آب بپاشند و بعد از پاشيدن آب کساني که حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند وانگشتها را باز کرده، در خاک فرو برند وهفت مرتبه سوره مبارکه انّا انزلناه بخوانند وبراي ميّت طلب آمرزش کنند واين دعا را بخوانند: «أللّهُمَّ جافِ الأرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعد إلَيْکَ رُوحَهُ وَلَقِّهِ مِنْکَ رِضْواناً وَاسْکِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتِکَ ما تُغْنيهِ بِهِ عَنْ رَحْمَة ِمَنْ سِواکَ».
مسأله 638 :
پس از رفتن کساني که تشييع جنازه کرده‌اند، مستحب است وليّ ميّت يا کسي که از طرف وليّ اجازه دارد، دعاهايي را که دستور داده شد به ميّت تلقين کند.
مسأله 639 :
بعد از دفن، مستحبّ است صاحبان عزا را سر سلامتي دهند ولي اگر مدّتي گذشته است که به واسطه سر سلامتي دادن، مصيبت يادشان مي‌آيد، ترک آن بهتر است و نيز مستحبّ است تا سه روز براي اهل خانه ميّت غذا بفرستند وغذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است.
مسأله 640 :
مستحبّ است انسان در مرگ خويشان، مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند و هر وقت ميّت را يا د مي‌کند «إنّا لِلّه ِوَانّا إلَيْهِ راجِعون» بگويد و براي ميّت قرآن بخواند وسر قبر پدر ومادر از خداوند حاجت بخواهد وقبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
مسأله 641 :
جائز نيست انسان در مرگ کسي صورت وبدن را بخراشد وبخود لطمه بزند.
مسأله 642 :
اگر زن در عزاي ميّت صورت خود را بخراشد وخون بيرون آيد، يا موي خود را بکند، بايد يک بنده آزاد کند، يا ده فقير را طعام دهد، و يا آنها را بپوشاند و همچنين است اگر مرد در مرگ زن يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره کند.
مسأله 643 :
احتياط واجب آن است که در گريه بر ميّت صدا را خيلي بلند نکنند.