مستحبات دفن
مسأله 634 :
مستحب است قبر را به اندازه ء قد انسان متوسط گود کنند ، و ميت را در نزديکترين قبرستان دفن نمايند ، مگر آن که قبرستان دور تر از جهتى بهتر باشد ، مثل آن که مردمان خوب در آن جا دفن شده باشند ، يا مردم براى فاتحهء اهل قبور بيشتر به آن جا بروند . و نيز مستحب است جنازه را در چند ذرعى قبر زمين بگذارند ، و تا سه مرتبه کم کم نزديک ببرند ، و در هر مرتبه زمين بگذارند و بردارند ، و در نوبت چهارم وارد قبر کنند ، و اگر ميت مرد است در دفعهء سوم طورى زمين بگذارند که سر او طرف پايين قبر باشد ، و در دفعهء چهارم از طرف سر وارد قبر کنند ، و اگر زن است در دفعهء سوم طرف قبلهء قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند ، و در موقع وارد کردن پارچه اى روى قبر بگيرند . و نيز مستحب است جنازه را به آرامى از تابوت بگيرند و وارد قبر نمايند ، و دعاهايى که دستور داده شده پيش از دفن و موقع دفن بخوانند ، و بعد از آن که ميت را در لحد گذاشتند گره هاى کفن را باز کنند ، و صورت ميت را روى خاک بگذارند ، و بالشى از خاک زير سر او بسازند ، و پشت ميت خشت خام يا کلوخى بگذارند که ميت به پشت برنگردد و پيش از آن که لحد را بپوشانند ، کسى دست راست را به شانهء راست ميت بزند و دست چپ را به قوت بر شانهء چپ ميت بگذارد و دهان را نزديک گوش او ببرد و به شدت حرکتش دهد و سه مرتبه بگويد : " اسمع افهم يا فلان بن فلان " و به جاى فلان بن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش على است سه مرتبه بگويد : " اسمع افهم يا محمد بن علي " پس از آن بگويد : " هل انت على العهد الذي فارقتنا عليه من شهادة ان لا إله الا الله وحده لا شريک له و ان محمدا ( صلى الله عليه وآله و سلم ) عبده ورسوله و سيد النبيين و خاتم المرسلين وان عليا امير المؤمنين و سيد الوصيين و امام افترض الله طاعته على العالمين وان الحسن والحسين وعلي بن الحسين و محمد بن علي و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر وعلي بن موسى و محمد بن علي و علي بن محمد والحسن بن علي والقائم الحجة المهدي صلوات الله عليهم أئمة المؤمنين و حجج الله على الخلق اجمعين وأئمتک أئمة هدى ابرار يا فلان بن فلان " و به جاى فلان بن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد . و بعد بگويد : " اذا اتاک الملکان المقربان رسولين من عند الله تبارک و تعالى وسئلاک عن ربک وعن نبيک وعن دينک وعن کتابک وعن قبلتک وعن ائمتک فلا تخف ولا تحزن و قل في جوابهما : الله ربي و محمد ( صلى الله عليه وآله و سلم ) نبيي و الاسلام ديني والقرآن کتابي والکعبة قبلتي و امير المؤمنين علي بن ابى طالب امامي والحسن بن علي المجتبى امامي والحسين بن علي الشهيد بکربلا امامي وعلي زين العابدين امامي ومحمد الباقر امامي وجعفر الصادق امامي وموسى الکاظم امامي وعلي الرضا امامي ومحمد الجواد امامي وعلي الهادي امامي والحسن العسکري امامي والحجة المنتظر امامي هؤلآء صلوات الله عليهم أئمتي و سادتي وقادتي وشفعائي بهم اتولى ومن اعدائهم اتبرء في الدنيا والاخرة ، ثم اعلم يا فلان بن فلان " و به جاى فلان بن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد . و بعد بگويد : " ان الله تبارک و تعالى نعم الرب وان محمدا ( صلى الله عليه وآله و سلم ) نعم الرسول وان علي بن ابي طالب واولاده المعصومين الائمة الاثني عشر نعم الائمة وان ما جاء به محمد ( صلى الله عليه وآله و سلم ) حق وان الموت حق و سوال منکر و نکير في القبر حق والبعث حق والنشور حق و الصراط حق والميزان حق وتطاير الکتب حق وان الجنة حق والنار حق وان الساعة آتية لا ريب فيها وان الله يبعث من في القبور " پس بگويد : " افهمت يافلان " و به جاى فلان اسم ميت را بگويد و پس از آن بگويد : " ثبتک الله بالقول الثابت وهداک الله الى صراط مستقيم عرف الله بينک و بين أوليائک في مستقر من رحمته " پس بگويد : " اللهم جاف الارض عن جنبيه واصعد بروحه اليک ولقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک " .
مسأله 635 :
مستحب است کسى که ميت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد ، و از طرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد . و مستحب است وقتى از قبر بيرون آمد بگويد : " انا لله وانا اليه راجعون والحمد لله رب العالمين ، اللهم ارفع درجته في اعلى عليين واخلف على عقبه في الغابرين ( وعندک نحتسبه ) يا رب العالمين " . و مستحب است غير از خويشان ميت ، کسانى که حاضرند با پشت دست خاک بر قبر بريزند ، و اگر ميت زن است کسى که با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد ، و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند .
مسأله 636 :
مستحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه ء چهار انگشت از زمين بلند کنند و نشانه اى روى آن بگذارند که اشتباه نشود و روى قبر آب بپاشند ، و بعد از پاشيدن آب کسانى که حاضرند دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز کرده در خاک فرو برند و هفت مرتبه سوره ء مبارکهء انا انزلناه بخوانند و براى ميت طلب آمرزش کنند و دعاهائى را که وارد شده بخوانند ، مانند اين دعا : " اللهم جاف الارض عن جنبيه واصعد ( صعد ) روحه الى ارواح المؤمنين في عليين والحقه بالصالحين " .
مسأله 637 :
پس از رفتن کسانى که تشييع جنازه کرده اند مستحب است ولى ميت يا کسى که از طرف ولى اجازه دارد دعاهايى را که دستور داده شده به ميت تلقين کند .
مسأله 638 :
بعد از دفن ميت مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتى دهند ، ولى اگر مدتى گذشته که به واسطهء سر سلامتى دادن مصيبت يادشان مى آيد ، ترک آن بهتر است ، و نيز مستحب است تا سه روز براى اهل خانهء ميت غذا بفرستند و غذا خوردن نزد آنان مکروه است .
مسأله 639 :
مستحب است انسان در مرگ خويشان مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند ، و هر وقت ميت را ياد مى کند ( انا لله وانا اليه راجعون ) بگويد و براى ميت قرآن بخواند ، و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود ، و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد . مسأله 640 - خراشيدن صورت و بدن و به خود لطمه زدن در مرگ کسى ، در صورتى که ضرر معتنا بهى داشته باشد جايز نيست ، هر چند احوط ترک آن است .
مسأله 641 :
بنابر احتياط واجب پاره کردن يقه در مرگ غير پدر و برادر جايز نيست ، ولى در مصيبت پدر و برادر مانعى ندارد .
مسأله 642 :
اگر زن در عزاى ميت صورت خود را بخراشد و خونين کند ، يا موى خود را بکند - بنابر احتياط مستحب - يک بنده آزاد کند ، يا ده فقير را طعام دهد و يا بپوشاند ، و همچنين است اگر مرد در مرگ زن يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره کند .
مسأله 643 :
احتياط مستحب آن است که در گريهء بر ميت صدا را خيلى بلند نکنند .