قضاى روزه
سوال 808 :
هجده روز روزه به علت مسافرت در ماه رمضان براى انجام مأموريت دينى بر عهده‌ام مى‌باشد، وظيفه من چيست؟ آيا قضاى آنها بر من واجب است؟ ج: قضاى روزه‌هاى ماه رمضان که بر اثر مسافرت از شما فوت شده، واجب است.
سوال 809 :
اگر کسى براى گرفتن روزه قضاى ماه رمضان اجير شود و بعد از زوال افطار کند، آيا کفاره بر او واجب است يا خير؟ ج: کفاره بر او واجب نيست.
سوال 810 :
کسانى که در ماه رمضان براى انجام وظيفه دينى در مسافرت هستند و به همين دليل نمى‌توانند روزه بگيرند، اگر در حال حاضر بعد از چند سال تأخير، بخواهند روزه بگيرند، آيا پرداخت کفاره بر آنها واجب است؟ ج: اگر قضاى روزه ماه رمضان را به علت استمرار عذرى که مانع روزه گرفتن است، تا ماه رمضان سال آينده به تأخير انداخته باشند، قضاى روزه‌هايى که از آنان فوت شده کافى است، و واجب نيست براى هر روزى يک مد طعام فديه بدهند، هر چند احتياط در جمع بين قضا و فديه است. ولى اگر تأخير در قضاى روزه به خاطر سهل‌انگارى و بدون عذر باشد، جمع بين قضا و فديه بر آنها واجب است.
سوال 811 :
شخصى به مدت ده سال بر اثر جهل نماز نخوانده و روزه نگرفته است، فعلا توبه نموده و به سوى خدا بازگشته و تصميم بر جبران آنها گرفته است، ولى توانائى قضاى همه روزه‌هاى فوت شده را ندارد و مالى هم ندارد که با آن کفاره‌هايش را بپردازد، آيا صحيح است که فقط به استغفار اکتفا کند؟ ج: قضاى روزه‌هاى فوت شده در هيچ صورتى ساقط نمى‌شود، ولى نسبت به کفاره افطاره عمدى روزه ماه رمضان، چنانچه قدرت بر روزه دو ماه و يا اطعام شصت مسکين براى هر روز نداشته باشد، بايد به هر تعداد فقير که قادر است غذا بدهد و احتياط آن است که استغفار نيز بکند و اگر به هيچ وجه قادر به دادن غذا به فقرا نيست فقط کافى است که استغفار کند يعنى با دل و زبان خود بگويد استغفرالله (از خداوند بخشايش مى‌طلبم).
سوال 812 :
من به علّت عدم قدرت مالى و بدنى نتوانستم براى انجام کفاره هائى که بر من واجب شده بود روزه بگيرم و يا به مساکين اطعام نمايم و در نتيجه، استغفار نمودم لکن به لطف الهى اکنون توان روزه گرفتن يا اطعام نمودن دارم، وظيفه‌ام چيست؟ ج: در فرض مرقوم، انجام کفاره لازم نيست گر چه احتياط مستحب آن است که انجام داده شود.
سوال 813 :
اگر شخصى بر اثر جهل به وجوب قضاى روزه تا قبل از ماه رمضان سال آينده قضاى روزه‌هايش را به تأخير اندازد، چه حکمى دارد؟ ج: فديه تأخير قضاى روزه تا ماه رمضان سال بعد، بر اثر جهل به وجوب آن ساقط نمى‌شود.
سوال 814 :
فردى که به مدت صدو بيست روز روزه نگرفته، چه وظيفه‌اى دارد؟ آيا بايد براى هر روز شصت روز روزه بگيرد؟ و آيا کفاره بر او واجب است؟ ج: قضاى آنچه از ماه رمضان از او فوت شده، بر او واجب است، و اگر افطار عمدى و بدون عذر شرعى بوده، علاوه بر قضا، کفاره هر روز هم واجب است که عبارت است از شصت روز روزه يا اطعام شصت فقير و يا دادن شصت مد طعام به شصت مسکين که سهم هر کدام يک مدّ است.
سوال 815 :
تقريبا يک ماه روزه گرفته‌ام به اين نيت که اگر روزه‌اى بر عهده‌ام باشد قضاى آن محسوب شود و اگر روزه‌اى بر عهده‌ام نيست به قصد قربت مطلق باشد، آيا اين يک ماه روزه به حساب روزه‌هاى قضائى که بر ذمّه دارم، محسوب مى‌شود؟ ج: اگر به نيت آنچه که در زمان روزه گرفتن شرعا مأمور به آن بوده‌ايد، اعم از روزه قضاء يا مستحبى، روزه‌گرفته‌ايد و روزه قضا هم برعهده شما باشد، به عنوان روزه قضاء محسوب مى‌شود.
سوال 816 :
کسى که نمى‌داند چه مقدار روزه قضا دارد و با فرض داشتن روزه قضا روزه مستحبى بگيرد، اگر معتقد باشد که روزه قضا ندارد، آيا به عنوان روزه قضا محسوب مى‌شود؟ ج: روزه‌هائى را که به نيت استحباب گرفته به جاى روزه قضايى که بر عهده‌اش هست، محسوب نمى‌شود.
سوال 817 :
نظر شريف جنابعالى درباره شخصى که بر اثر جهل به مسأله، عمدا روزه‌اش را افطار کرده، چيست؟ آيا فقط قضا بر او واجب است يا اينکه کفاره هم بايد بدهد؟ ج: اگر به سبب بى‌اطلاعى از حکم شرعى بوده و در يادگيرى مسأله کوتاهى نکرده باشد، بايد قضاى روزه‌ها را بجا آورد ولى کفارّه‌بر او واجب نيست.
سوال 818 :
کسى که در اوائل سن تکليف بر اثر ضعف و عدم توانائى، نتوانسته روزه بگيرد، آيا فقط قضا بر او واجب است يا قضا و کفاره با هم بر او واجب است؟ ج: اگر گرفتن روزه براى او حرجى نبوده و عمدا افطار کرده، علاوه بر قضا، کفاره نيز بر او واجب است و اگر خوف داشته باشد که اگر روزه بگيرد مريض شود، فقط قضاى روزه‌ها بر عهده او مى‌باشد.
سوال 819 :
کسى که تعداد روزهائى که روزه نگرفته و مقدار نمازهايى را که نخوانده نمى‌داند، وظيفه‌اش چيست؟ کسى هم که نمى‌داند روزه‌اش را بر اثر عذر شرعى افطار کرده و يا عمدا آن را خورده است، چه حکمى دارد؟ ج: جايز است که به قضاى آن مقدار از نماز و روزه‌هايش که يقين به فوت آنها دارد، اکتفا نمايد، و در صورت شک در افطار عمدى کفاره واجب نيست.
سوال 820 :
اگر شخصى که در ماه رمضان روزه دار است، در يکى از روزها براى خوردن سحرى بيدار نشود و لذا نتواند روزه را تا غروب ادامه دهد و در وسط روز حادثه‌اى براى او اتفاق بيفتد و روزه را افطار کند، آيا يک کفاره بر او واجب است يا کفاره جمع؟ ج: اگر روزه را تا حدى ادامه دهد که روزه بر اثر تشنگى و گرسنگى براى او حرجى شود و در نتيجه آن را افطار نمايد، فقط قضا بر او واجب است و کفاره‌اى ندارد.
سوال 821 :
اگر شک کنم در اينکه اقدام به گرفتن قضاى روزه‌هائى را که بر عهده‌ام بوده، کرده‌ام يا خير تکليف من چيست؟ ج: اگر يقين به اشتغال قبلى ذمّه خود داريد، واجب است به مقدارى که موجب يقين به انجام تکليف مى‌شود، روزه قضاء بگيريد.
سوال 822 :
کسى که هنگام بلوغ فقط يازده روز از ماه رمضان را روزه گرفته و يک روز را هم در موقع ظهر افطار کرده و در مجموع هجده روز روزه نگرفته است، و در مورد آن هجده روز نمى‌دانسته که با ترک عمدى روزه کفاره بر او واجب است، چه حکمى دارد؟ ج: اگر روزه ماه رمضان را از روى عمد و بدون عذر شرعى افطار کرده، بايد علاوه بر قضا، کفاره هم بدهد اعم از اينکه هنگام خوردن روزه عالم به وجوب کفاره و يا جاهل به آن باشد.
سوال 823 :
اگر پزشک به بيمارى بگويد که روزه براى شما ضرر داد و او هم روزه نگيرد، ولى بعد از چند سال بفهمد که روزه براى وى ضرر نداشته و پزشک در تشخيص خود اشتباه کرده است، آيا قضا و کفاره بر او واجب است؟ ج: اگر از گفته پزشک متخصص و امين و يا از منشأ عقلائى ديگر، خوف از ضرر پيدا کند و روزه نگيرد، فقط قضا بر او واجب است