فصل پنجم ـ قربانى کردن
پنجمين عمل واجب حج و دومين عمل واجب منى، قربانى کردن است.
مسأله274 ـ بر کسى که حج تمتع انجام مى دهد قربانى کردن واجب است. قربانى بايد يک شتر يا يک گاو يا يک گوسفند باشد، ولى شتر بهتر است، و فرقى نمى کند که حيوان نر باشد يا ماده. و غير از سه حيوان نامبرده، قربانى کردن ساير حيوانات کافى نيست.
مسأله275 ـ قربانى کردن عبادت است و در آن نيت شرط است. و نيت آن همان شرايط نيت احرام را دارد.
مسأله276 ـ در قربانى چند شرط معتبر است:
1ـ سن حيوان، اگر حيوان، شتر است بايد داخل در سال ششم شده باشد. و در گاو و بز، بنابر احتياط واجب بايد وارد سال سوم شده باشد. و در ميش، بنابر احتياط واجب بايد داخل در سال دوم شده باشد. اگر سن حيوان قربانى کمتر از سن مذکور باشد کفايت نمى کند، ولى اگر بيشتر باشد، اشکال ندارد.
2ـ صحيح و سالم باشد.
3ـ لاغر نباشد
4ـ تام الاجزاء باشد، يعنى اعضاى حيوان قربانى بايد کامل باشد و حيوان ناقص کفايت نمى کند. بنابراين حيوان اخته يعنى حيوانى که دو بيضه او را بيرون آورده باشند کفايت نمى کند. ولى حيوانى که بيضه او کوبيده شده باشد کافى است مگر آنکه به حدّ اخته شدن برسد. و حيوانى که دم او بريده شده و حيوان کور، لنگ، گوش بريده و حيوانى که شاخ داخلى او شکسته شده باشد کفايت نمى‌کند. و همچنين قربانى کردن حيوانى که در اصل خلقت اينگونه است، مجزى نيست. پس فقدان اعضايى که به طور عادى در همه اصناف آن حيوان وجود دارد و نقص محسوب مى شود، مانع اجزاء است. البته، اگر شاخ خارجى حيوان شکسته شده باشد اشکال ندارد (شاخ خارجى به منزله غلاف شاخ داخلى است). و اگر گوش حيوان شکافته يا سوراخ شده باشد، مانع ندارد.
مسأله277 ـ اگر کسى حيوانى را به گمان آنکه سالم و صحيح است ذبح کند و بعد معلوم شود که مريض ياناقص بوده، واجب است در صورت تمکن حيوان ديگرى را ذبح کند.
مسأله278 ـ بنابر احتياط واجب بايد ذبح بعد از رمى جمره عقبه صورت بگيرد.
مسأله279 ـ احتياط واجب آن است که ذبح را از روى اختيار از روز عيد به تأخير نيندازد.
مسأله280 ـ اگر کسى از روى عمد يا سهو يا جهل به مسأله، قربانى کردن را از روز عيد به تأخير بيندازد چه معذور باشد و چه نباشد، احتياط واجب آن است که اگر امکان دارد آن را در ايام تشريق (يازدهم، دوازدهم و سيزدهم ذى حجه) ذبح کند، و فرقى نمى کند که در شب باشد يا روز.
مسأله281 ـ محل انجام قربانى منى است و اگر از ذبح حيوان در آنجا جلوگيرى کنند، قربانى کردن در مسلخ جديد مجزى است.
مسأله282 ـ بنابر احتياط واجب ذابح بايد مؤمن باشد و در صورتى که ذابح را فقط براى انجام قربانى نايب کرده باشد و خودش قصد قربانى و قربت کند، در اين صورت ايمان در ذابح شرط نيست.
مسأله283 ـ قربانى بايد توسط خود شخص يا به وکالت از او انجام شود. و اگر کسى بدون وکالت قبلى، از طرف شخص ديگر قربانى کند، صحّت آن محل اشکال است و بنا بر احتياط واجب به آن اکتفا نکند.
مسأله284 ـ ذبح بايد با آهن صورت بگيرد و کارد استيل (فولاد همراه با مواد ضد زنگ) در حکم آهن است. ولى اگر شک داشته باشد که وسيله ذبح از آهن است يا خير، تا زمانى که آهن بودن آن را احراز نکرده، ذبح با آن کفايت نمى کند.