احکام متفرقه (آیت الله سید محمد علوی گرگانی)

مسائل متفرّقه

مسأله 2802 :

اگر ريشه درخت همسايه در ملک انسان بيايد، مي‌تواند از آن جلوگيري کند و چنانچه ضرري هم از ريشه درخت به او برسد مي‌تواند از صاحب درخت بگيرد.

مسأله 2803 :

جهيزيّه‌اي که پدر به دختر مي‌دهد اگر مثلاً به واسطه صلح يا بخشش ملک او کرده باشد، نمي‌تواند از او پس بگيرد و اگر ملک او نکرده باشد، پس گرفتن آن اشکال ندارد.

مسأله 2804 :

اگر کسي بميرد، ورثه بالغ او مي‌توانند از سهم خودشان خرج عزاداري ميّت نمايند ولي از سهم صغير نمي‌شود چيزي برداشت.

مسأله 2805 :

اگر انسان غيبت مسلماني را کند، احتياط واجب آن است که اگر مفسده‌اي پيدا نشود، از آن مسلمان خواهش کند که او را حلال نمايد و چنانچه ممکن نباشد، بايد براي او از خدا طلب آمرزش کند و اگر به واسطه غيبتي که کرده توهيني از آن مسلمان شده، در صورتي که ممکن است بايد آن توهين را بر طرف نمايد.

مسأله 2806 :

انسان نمي‌تواند بدون اذن حاکم شرع از مال کسي که مي‌داند خمس نمي‌دهد، خمس را بردارد و به حاکم شرع برساند.

مسأله 2807 :

آوازي که مخصوص مجالس لهو وبازيگري است، غنا وحرام مي‌باشد، و اگرنوحه يا روضه يا قرآن را هم با غنا بخوانند، حرام است وامّا اگر آن را باصداي خوب بخوانند اشکال ندارد.

مسأله 2808 :

کشتن حيـواني که اذيّـت مي‌رساند و مـال کسي نيست اشـکال ندارد.

مسأله 2809 :

اگر چيزي را به صنعتگر بدهند که درست کند وصاحب آن نيايد آن را ببرد، چنانچه صنعتگر جستجو کند و از پيدا کردن صاحب آن نا‌اميد شود، بايد آن را به نيّت صاحبش صدقه بدهد، ولي مزد خود را مي‌تواند بردارد وخوب است تماماً با اجازه حاکم شرع صورت گيرد.

مسأله 2810 :

سينه زدن در کـوچه و بـازار با اين که زنـها عبـور مي‌کنند در صورتي که سينه زن، پيراهن پوشيده باشد، اشکال ندارد و نيز اگر جلوي جمعيّت عزادار بيرق ومانند آن بردارند، مانعي ندارد ولي بايد استعمال آلات لهونشود.

مسأله 2811 :

گـذاشتن دنـدان طلا و دنـداني که روکش طلا دارد، بـراي زن مانعي ندارد، ولي اگر زينت حساب شود براي مرد جائز نيست.

مسأله 2812 :

حرام است انسان استمناء کند يعني باخود کاري کند که مني از او بيرون آيد.

مسأله 2813 :

تراشيدن ريش وماشين کردن آن اگر مثل تراشيدن باشد حرام است و در اين حکم تمام مردم يکسانند و حکم خدا به واسطه مسخره مردم تغيير نمي‌کند؛ پس کسي هم که اوّل تکليف اوست، يا اگر ريش نتراشد مردم او را مسخره مي‌کنند، چنانچه ريش بتراشد يا طوري ماشين کند که مثل تراشيدن باشد، حرام مي‌باشد.

مسأله 2814 :

احتياط مستحبّ آن است که وليّ بچه پيش از آن که بچه بالغ شود او را ختنه نمايد و اگر او را ختنه نکند، بعد از بالغ شدن بر خود بچه واجب است.

مسأله 2815 :

اگر پدر و مادر فقير باشند و نتوانند کاسبي کنند يا کسب مطابق شأن آنها نباشد و مراد از فقر در اينجا نتوانستن ادامه زندگي است، فرزند آنان اگر بتواند بايد خرجي آنان را بدهد، اگر متکفّل نفقه آنها کسي ديگر نباشد ولو از بابت وجوه شرعيّه.

مسأله 2816 :

اگر کسي فقير باشد ونتواند کاسبي کند، پدر يا فرزند او بايد خرجي او را بدهد، و اگر پدر ندارد يا نمي‌تواند خرجي او را بدهد، چنانچه فرزندي هم نداشته باشد که بتواند خرجي او را بدهد، جدّ پدري او بايد خرجي او را بدهد، و اگر جدّ پدري ندارد، يا نمي‌تواند خرجي او را بدهد، مادرش بايد خرجي او را بدهد، و اگر مادر هم ندارد يا نمي‌تواند خرجي او را بدهد، بايد مادر پدر، ومادر مادر، وپدر مادر، باهم خرجي او را بدهند و اگر مادر پدر ومادر مادر ندارد پدر مادر، بايد خرجي او را بدهد.

مسأله 2817 :

ديواري که مال دو نفر است، هيچکدام آنان حقّ ندارد بدون اذن شريک ديگر آن را بسازد يا سر تير يا پايه عمارت خود را روي آن ديوار بگذارد، يا به ديوار ميخ بکوبد ولي کارهائي که معلوم است شريک راضي است مانند تکيه دادن به ديوار ولباس انداختن روي آن اشکال ندارد، امّا اگرشريک او بگويد به اين کارها راضي نيستم، انجام اينها هم جائز نيست بنابر احتياط اگر عرفاً تصرّف حساب شود.

مسأله 2818 :

عکّاسي ونقّاشي صورت مکروه است.

مسأله 2819 :

درخت ميوه‌اي که شاخه آن از ديوار باغ بيرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضي است نمي‌تواند از ميوه آن بچيند و اگر ميوه آن روي زمين هم ريخته باشد، نمي‌تواند آن را بردارد.

مسأله 2820 :

جائزه‌اي را که بانک يا صندوق قرض الحسنه به بعضي از کساني که در صندوق پس انداز حساب دارند مي‌دهد، چون براي تشويق مردم ازخودش مي‌دهد وضرر آن به کسي نمي‌رسد، حلال است.

حدّي که براي بعضي از گناهان معيّن شده است

مسأله 2821 :

اگر کسي با يکي از محرمهاي خود مثل مادر وخواهر که با او نسبت دارند زنا کند، بحکم حاکم شرع بايد او را بکشند و همچنين است اگر مرد کافر با زن مسلمان زنا کند و در اخبار بسيار وارد شده است که انجام دادن يکي از حدها باعث مي‌شود که مردم کار نامشروع نکنند و دنيا و آخرت آنان را حفظ مي‌کند و منفعتش براي آنان بيشتر است از اين که چهل روز باران ببارد.

مسأله 2822 :

اگر مرد آزادي زنا کند، بايد او را صد تازيانه بزنند و چنانچه سه مرتبه زنا کند، و در هر دفعه صد تازيانه‌اش بزنند بايد در دفعه چهارم او را بکشند. ولي کسي که زن عقدي دائمي يا کنيز مملوک دارد و در حالي که بالغ و عاقل و آزاد بوده با او نزديکي کرده و هر وقت هم بخواهد مي‌تواند با او نزديکي کند، اگر با زني که بالغه و عاقله است زنا کند بايد او را سنگسار نمايند.

مسأله 2823 :

مشهور اين است که اگر مرد ببيند که کسي با زن او زنا مي‌کند، چنانچه نترسد که به او ضرري بزنند، مي‌تواند هر دو را بکشد ولي اين حکم نسبت به زن خالي از اشکال نيست و به هر حال آن زن بر او حرام نمي‌شود و اگر هر دو را کشت در مقابل کشته شدن زن نمي‌شود قصاص نمود.

مسأله 2824 :

اگر مرد مکلّف عاقل با مکلّف عاقل ديگر لواط کند، بايد هر دو را بکشند وحاکم شرع مي‌تواند لواط کننده را با شمشير بکشد يا زنده به آتش بسوزاند، يا دست وپاي او را ببندد و از جاي بلندي بزير اندازد و با شرائطي که در «مسأله 2822» گفته شد مي‌تواند سنگسار کند.

مسأله 2825 :

اگر يک نفر کس ديگر را امر کند که به ناحق کسي را بکشد در صورتي که قاتل و کسي که به او دستور داده، هر دو مکلّف وعاقل باشند قاتل را بايد کشت و کسي که او را امر کرده بايد حبس کرد تا بميرد.

مسأله 2826 :

اگر فرزند، پدر يا مادر را عمداً بکشد، بايد او را بکشند ولي اگر پدري فرزند خود را عمداً بکشد، بايد به دستوري که در احکام ديه گفته مي‌شود ديه بدهد و هر قدر حاکم شرع صلاح مي‌داند او را بزنند.

مسأله 2827 :

هرگاه کسي پسري را از روي شهوت ببوسد، حاکم شرع از سي تازيانه يا نود ونه تازيانه هرقدر صلاح مي‌داند، به او مي‌زند، وروايت شده است که خداوند عالم دهانه‌اي از آتش بدهان او مي‌زند وملائکه آسمان و زمين و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت مي‌کنند و جهنّم براي او مهيّا خواهد بود ولي اگر توبه کند، توبه او قبول مي‌شود.

مسأله 2828 :

اگر کسي، مرد و زن را براي زنا يا مرد وپسر را براي لواط به هم برساند، بايد هفتاد وپنج تازيانه به او بزنند و اگر مرد باشد بعد از هفتاد وپنج تازيانه بايد سر او را بتراشند و در کوچه وبازار بگردانند و بنابر احتياط از آن محلّي که در آن محلّ دو بار اين کار را کرده بيرونش کنند.

مسأله 2829 :

اگر کسي بخواهد با زني زنا کند، يا با پسري لواط نمايد وبدون آن که او را بکشد جلوگيري از او ممکن نباشد، کشتن او جائز است.

مسأله 2830 :

اگر کسي به مرد يا زن مسلماني که بالغ وعاقل وآزاد است نسبت زنا يا لواط بدهد، يا ولد الزنا بگويد، بايد هشتاد تازيانه از روي لباس به او‌بزنند.

مسأله 2831 :

کسي که مکلّف وعاقل است اگر از روي اختيار وعلم به حرمت، شراب بخورد، در دفعه اوّل ودوم بايد هشتاد تازيانه به او بزنند و در دفعه سوم بايد او را بکشند و چنانچه مرد باشد لازم است براي تازيانه زدن بدن او را غير از عورتش برهنه کنند.

مسأله 2832 :

کسي که مکلّف وعاقل است اگر يک چهارم يک دينار که چهار نخود ونيم طلاي سکّه‌دار يا چيز ديگري را که به اين مقدار ارزش دارد بدزدد، چنانچه شرطهايي را که در شرع براي آن معيّن شده دارا باشد، در دفعه اوّل بايد چهار انگشت دست راست او را از بيخ ببرند وکف دست وشست او را بگذارند و در دفعه دوم پاي چپ او را از وسط ببرند و در دفعه سوم بايد او را حبس کنند تا بميرد وخرج او را از بيت المال بدهند و در صورتي که در مرتبه چهارم در زندان يا غير آن دزدي کند، بايد او را بکشند.