احکام تیمم (آیت الله سید ابوالقاسم موسوی خویی (ره))

احکام تيمم

مسأله 710 :

اگر مختصرى هم از پيشانى يا پشت دستها را مسح نکند تيمم باطل است، چه عمدا مسح نکند، يا مسأله را نداند، يا فراموش کرده باشد. ولى دقت زياد هم لازم نيست، و همين قدر که بگويند تمام پيشانى و پشت دستها مسح شده کافيست.

مسأله 711 :

اگر يقين نکند که تمام پشت دست را مسح کرده، بايد مقدار بالاتر از مچ را هم مسح نمايد، ولى مسح بين انگشتان لازم نيست.

مسأله 712 :

پيشانى و پشت دستها را بنابر احتياط بايد از بالا به پائين مسح نمايد، و کارهاى آنرا بايد پشت سر هم بجا آورد، و اگر بين آنها به قدرى فاصله دهد، که نگويند تيمم مىکند باطل است.

مسأله 713 :

در موقع نيت بايد معين کند که تيمم او بدل از غسل است، يا بدل از وضو، و اگر بدل از غسل باشد بايد آن غسل را معين نمايد، و چنانچه يک تيمم بر او واجب باشد و قصد نمايد که وظيفه فعلى خود را انجام دهد، اگر چه در تشخيص اشتباه کند تيممش صحيح است.

مسأله 714 :

در تيمم بنابر احتياط استحبابى بايد پيشانى و کف دستها و پشت دستها در صورت تمکن پاک باشد.

مسأله 715 :

انسان بايد براى تيمم انگشتر را از دست بيرون آورد و اگر در پيشانى يا پشت دستها يا در کف دستها مانعى باشد، مثلا چيزى به آنها چسبيده باشد بايد بر طرف نمايد.

مسأله 716 :

اگر پيشانى يا پشت دستها زخم است، و پارچه يا چيز ديگرى را که بر آن بسته نمىتواند باز کند، بايد دست را روى آن بکشد، و نيز اگر کف دست زخم باشد و پارچه يا چيز ديگرى را که بر آن بسته نتواند باز کند بايد دست را با همان پارچه به چيزى که تيمم به آن صحيح است بزند وبه پيشانى و پشت دستها بکشد.

مسأله 717 :

اگر پيشانى و پشت دستها مو داشته باشد اشکال ندارد ولى اگر موى سر روى پيشانى آمده باشد، بايد آنرا عقب بزند.

مسأله 718 :

اگر احتمال دهد که در پيشانى و کف دستها يا پشت دستها مانعى هست، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، بايد جستجو نمايد تا يقين يا اطمينان کند که مانعى نيست.

مسأله 719 :

اگر وظيفه او تيمم است و نمىتواند تيمم کند بايد نائب بگيرد و کسى که نائب مىشود، بايد او را با دست خود تيمم دهد، و اگر ممکن نباشد بايد نائب دست خود را به چيزى که تيمم به آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بکشد.

مسأله 720 :

اگر در بين تيمم شک کند که قسمتى از آنرا فراموش کرده يا نه، چنانچه از محل آن گذشته به شک خود اعتنا نکند، و اگر نگذشته بايد آن قسمت را بجا آورد.

مسأله 721 :

اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تيمم کرده يا نه، در صورتيکه احتمال بدهد که حال عمل ملتفت بوده تيمم او صحيح است. و چنانچه شک او در مسح دست چپ باشد، لازم است او را مسح کند مگر آن که در عملى که مشروط به طهارت است داخل شده و يا موالات فوت شده باشد.

مسأله 722 :

کسى که وظيفه اش تيمم است نمىتواند پيش از وقت نماز براى نماز تيمم کند، ولى اگر براى کار واجب ديگر يا مستحبى تيمم کند و تا وقت نماز عذر او باقى باشد، مىتواند با همان تيمم نماز بخواند.

مسأله 723 :

کسى که وظيفه اش تيمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقى مىماند، در وسعت وقت مىتواند با تيمم نماز بخواند، ولى اگر بداند تا آخر وقت عذر او بر طرف مىشود، بايد صبر کند و با وضو يا غسل نماز بخواند، و نيز اگر اميد دارد که عذرش بر طرف شود، احتياط واجب آن است که صبر کند و با وضو يا غسل نماز بخواند، يا در تنگى وقت با تيمم نماز را بجا آورد.

مسأله 724 :

کسى که نمىتواند وضو بگيرد، يا غسل کند، اگر يقين کند يا احتمال بدهد که عذرش بر طرف نمىشود، مىتواند نمازهاى قضاى خود را با تيمم بخواند، ولى اگر بعدا عذرش بر طرف شد بايد دوباره آنها را با وضو يا غسل بجا آورد.

مسأله 725 :

کسى که نمىتواند وضو بگيرد يا غسل کند، جايز است نمازهاى مستحبى را مثل نافله هاى شبانه روز، که وقت معين دارد با تيمم بخواند، ولى اگر احتمال دهد که تا آخ ر وقت آنها عذر او بر طرف مىشود احوط آن است که آنها را در اول وقتشان بجا نياورد.

مسأله 726 :

کسى که احتياطا غسل جبيره اى و تيمم نمايد، اگر بعد از غسل وتيمم نماز بخواند، و بعد از نماز حدث اصغرى از او سر بزند مثلا بول کند براى نمازهاى بعد، بدل از غسل احتياطا تيمم کند و وضو بگيرد و چنانچه حدث پيش از نماز باشد براى آن نماز نيز وضو گرفته و تيمم نمايد.

مسأله 727 :

اگر بواسطه نداشتن آب يا عذر ديگرى تيمم کند، بعد از بر طرف شدن عذر، تيمم او باطل مىشود.

مسأله 728 :

چيزهائى که وضو را باطل مىکند، تيمم بدل از وضو را هم باطل مىکند، و چيزهائى که غسل را باطل مىنمايد، تيمم بدل از غسل را هم باطل مىنمايد.

مسأله 729 :

کسى که نمىتواند غسل کند، اگر چند غسل بر او واجب باشد، جائز است يک تيمم بدل از آنها بنمايد و احتياط مستحب آن است که بدل هر يک از آنها يک تيمم نمايد.

مسأله 730 :

کسى که نمىتواند غسل کند، اگر بخواهد عملى را که براى آن غسل واجب است انجام دهد، بايد بدل از غسل تيمم نمايد و کسى که نمىتواند وضو بگيرد، و بخواهد عملى را که براى آن وضو واجب است انجام دهد، بايد بدل از وضو تيمم نمايد.

مسأله 731 :

اگر بدل از غسل جنابت تيمم کند، لازم نيست براى نماز وضو بگيرد، ولى اگر بدل از غسلهاى ديگر تيمم کند، کفايت از وضو نمىنمايد، پس اگر نتواند وضو بگيرد بايد تيمم ديگرى هم بدل از وضو بنمايد.

مسأله 732 :

اگر بدل از غسل جنابت تيمم کند و بعد کارى که وضو را باطل مىکند براى او پيش آيد، چنانچه براى نمازهاى بعد نتواند غسل کند، بايد بدل از غسل تيمم نمايد، و تيمم دوم را بقصد اين که وظيفه خود را انجام داده باشد بجا آورد کفايت مىکند.

مسأله 733 :

کسى که بايد براى انجام عملى مثلا براى خواندن نماز بدل از وضو و بدل از غسل تيمم کند اگر در تيمم اول، نيت بدل از وضو يا نيت بدل از غسل نمايد، و تيمم دوم را بقصد اين که وظيفه خود را انجام داده باشد بجا آورد، کفايت مىکند.

مسأله 734 :

کسى که وظيفه اش تيمم است اگر براى کارى تيمم کند تا تيمم و عذر او باقى است، کارهائى را که بايد با وضو يا غسل انجام داد، مىتواند بجا آورد. ولى اگر عذرش تنگى وقت بوده، يا با داشتن آب براى نماز ميت يا خوابيدن تيمم کرده فقط کارهائى را که براى آن تيمم نموده مىتواند انجام دهد.

مسأله 735 :

در چند مورد بهتر است نمازهائى را که انسان با تيمم خوانده قضا نمايد.

((اول)) آن که از استعمال آب ترس داشته و عمدا خود را جنب کرده و با تيمم نماز خوانده است.

((دوم)) آن که مىدانسته يا گمان داشته که آب پيدا نمىکند، و عمدا خود را جنب کرده و با تيمم نماز خوانده است.

((سوم)) آن که تا آخر وقت، عمدا در جستجوى آب نرود وبا تيمم نماز بخواند و بعد بفهمد که اگر جستجو مىکرد آب پيدا مىشد.

((چهارم)) آن که عمدا نماز را تأخير انداخته ودر آخر وقت با تيمم نماز خوانده است.

((پنجم)) آن که مىدانسته يا گمان داشته که آب پيدا نمىشود و آب را که داشته ريخته و با تيمم نماز خوانده است.