جلوگيرى از باردارى
سوال 1763 :
با توجّه به مادّه «14 بند ب» و ماده «16 بند هـ» کنوانسيون «محو کلّيّه اشکال تبعيض عليه زنان» که حقّ تصميم گيرى در مورد تعداد فرزندان، فواصل باردارى و تنظيم خانواده را براى زنان مطرح مى کند، آيا زن بدون رضايت همسرش مى تواند اقدام به بستن لوله رحم، استفاده از داروها و روشهاى ضد باردارى و تنظيم فواصل باردارى کند؟
جواب :
اين کار جايز نيست; مگر اين که خطر قابل ملاحظه اى سلامت زن را تهديد کند.
سوال 1764 :
کاندوم (قرار دادن روکش نازک پلاستيکى در حين مقاربت) از وسايل جلوگيرى از حاملگى است، استفاده از آن چگونه است؟ آيا رضايت همسر شرط است؟
جواب :
استفاده از آن جايز است و رضايت همسر شرط نيست; ولى بدون اجازه او کراهت دارد.
سوال 1765 :
آيا مصرف قرصهاى ضد حاملگى جهت پيشگيرى از باردارى بلامانع است؟
جواب :
در صورتى که ضرر قابل ملاحظه اى نداشته باشد و همسر راضى باشد، مانعى ندارد.
سوال 1766 :
داروهاى تزريقى وجود دارد که از طريق عضلانى تزريق مى شود و براى مدّت معيّنى اثرات ضدّ حاملگى دارد. حکم استفاده از اين موادّ جهت جلوگيرى از باردارى چيست؟
جواب :
در صورتى که ضرر قابل ملاحظه اى نداشته باشد و همسر راضى باشد، مانعى ندارد.
سوال 1767 :
کپسولهايى به نام «نورپلانت» وجود دارد که در زير پوست کاشته مى شود (بيشتر در قسمت هاى خارجى فوقانى بازو کشت مى شود) و اين يکى از روشهاى جلوگيرى از باردارى است. آيا شرعاً اين عمل جايز است؟
جواب :
مانند جواب سابق است.
سوال 1768 :
قرار دادن «نورپلانت» توسّط پزشک زن که فقط سطح خارجى بازو را مشاهده مى کند، چه حکمى دارد؟ آيا در صورت پوشيدن دستکش توسّط طبيب و پوشش کامل زن، به جز محلّ عمل (حدود چند سانتيمتر روى بازو)، پزشک مرد مى تواند به اين کار اقدام کند؟
جواب :
در صورت ضرورت اشکال ندارد.
سوال 1769 :
حکم عزل (که مرد هنگام آميزش، نطفه خود را خارج از رحم بريزد) چيست؟ آيا رضايت زن شرط است؟
جواب :
اشکال ندارد، ولى مکروه است; مگر در مواردى که ضرورتى باشد و رضايت زوجه شرط نيست، مگر در آميزش واجب که در هر چهارماه واجب است که عزل در آن اشکال دارد.
سوال 1770 :
در تعيين موارد اضطرار، در صورتى که پزشکان متخصّص زنان و زايمان در مورد حاملگى به خانمى اعلام خطر کنند، (خطرات جانى و جسمى و مشکلات احتمالى براى جنين) آيا کفايت مى کند؟
جواب :
هرگاه پزشکان مزبور در کار خود حاذق و از نظر صداقت و تعهّد مورد تأييدند، تشخيص آنها در مورد انواع جلوگيرى هايى که در بالا ذکر شد، کافى است.
سوال 1771 :
بستن لوله هاى رحم باعث قطع دائم حاملگى در خانمها مى شود و در شرايط ايده آل شانس برگشت، با عمل جرّاحى مجدّد، حدوداً 50% است. اين عمل چه حکمى دارد؟
جواب :
در غير حال ضرورت، اشکال دارد.
سوال 1772 :
جهت بستن لوله هاى رحم، (TL) حين عمل، هيچ الزامى بر مشاهده عورت خانمها وجود ندارد و عمل از طريق شکم صورت مى گيرد. آيا انجام عمل توسّط پزشک زن مانعى ندارد؟ (با توجّه به اين که لمس و نظر در ناحيه شکم صورت مى گيرد.)
جواب :
از نظر لمس و نظر مشکل نيست.
سوال 1773 :
خانمى است که به علّت ديگرى تحت عمل جرّاحى قرار گرفته و شکم بيمار باز شده است. با توجّه به باز بودن شکم، بستن لوله ها چه حکمى دارد؟ آيا باز مسأله لمس و نظر مطرح مى شود يا خير؟ در صورتى که پزشک مرد مسئول جرّاحى مشکل اوّليّه بيمار باشد چطور؟
جواب :
لمس و نظر بايد به مقدار ضرورت باشد و بيش از آن مجاز نيست. علاوه بر آن که احراز شرايط فوق و رضايت بيمار و همسرش نيز لازم است.
سوال 1774 :
در صورتى که شکم زن بيمار توسّط دستيار زن باز شود، آيا پزشک مرد مى تواند با دستکش، به عمل بستن لوله ها بپردازد، با توجّه به اين که نظر به پوست ظاهر شکم صورت نمى گيرد و بيشتر داخل شکم مشاهده مى گردد؟
جواب :
تنها در موارد ضرورت جايز است.
سوال 1775 :
«IUD» براى جلوگيرى از حاملگى در زنان استفاده مى شود. اين وسيله بايستى از طريق مهبل در داخل رحم گذارده شود و غالباً متخصّصين زن مى توانند مبادرت به اين کار نمايند; ولى زنان کافى در تمام مراکز بهداشتى ـ درمانى و يا بيمارستانها، براى اين کار آموزش داده نشده اند. آيا حرام نيست مرد اين کار را انجام دهد؟ در صورتى که اين کار توسّط زن صورت گيرد، آيا مشاهده توسّط دانشجويان پزشکى پسر به منظور يادگيرى اشکال دارد؟
جواب :
اين کار جز در موارد ضرورت جايز نيست و اگر ضرورتى باشد، مادام که دسترسى به جنس موافق است، مراجعه به جنس مخالف جايز نيست.
سوال 1776 :
در صورت ضرورت کنترل باردارى در زن و شوهر خاصّى، و عدم موفقيّت آنها در رعايت مناسب ساير روشها، بستن لوله ها چه حکمى دارد؟ آيا از موارد اضطرار است؟
جواب :
در صورتى که خطرى از ناحيه باردارى متوجّه مادر باشد مانعى ندارد.
سوال 1777 :
آيا جواز شرعى براى وازکتومى (يعنى بستن لوله ها) جهت کنترل مواليد و جلوگيرى از رشد غير متعارف جمعيّت، عنوان ثانوى داشته و با از بين رفتن ضرورت قابل لغو است؟
جواب :
در صورتى که ضرورت فردى يا اجتماعى، طبق تشخيص متخصّصان مورد اعتماد اقتضا کند مانعى ندارد، در غير اين صورت جايز نيست.
سوال 1778 :
جهت بستن لوله هاى رحمى TL، روش «لاپاراسکوپى» مى تواند مورد استفاده قرار گيرد (يعنى با برشهاى حدود نيم تا يک سانتيمترى از روى شکم اين عمل انجام مى شود) حکم اين روش ذاتاً چيست؟
جواب :
چنانچه اين روش مانند ساير روشها سبب عقيم شدن باشد جايز نيست; مگر در موارد ضرورت.
سوال 1779 :
در سوال فوق با توجّه به پوشيده بودن بدن بيمار و فرستادن وسايل «لاپاراسکوپى» از منفذهاى نيم تا يک سانتيمترى به داخل شکم بيمار و عدم لزوم لمس و نظر، آيا پزشک مرد مى تواند به اين عمل اقدام کند (با توجّه به آماده کردن محيط عمل تا پوشش کامل، توسّط خانمها)؟
جواب :
اگر لمس و نظر لازم نيايد، از اين جهت مشکلى نيست.
سوال 1780 :
در کل، با توجّه به سوالات مطروحه، در صورتى که حضرتعالى ارشاد و نظر خاصّى داريد، لطفاً جهت استفاده پزشکان بفرماييد.
جواب :
توصيه حقير اين است که بايد در مسأله کنترل مواليد، مانند همه مسائل اجتماعى، از افراط و تفريط پرهيز کرد و تنها مسائل کوتاه مدّت را در نظر نگيرند و به واقعيّت توجّه کنند; نه شعارها.