کالبدشکافى و تشريح
سوال 1750 :
يکى از وظايف پزشکى قانونى تشخيص و تعيين علّت تامّه مرگ امواتى مى باشد که بنا به دلايلى از جمله بيم وقوع و يا وقوع جنايت، بايد علّت تامّه مرگ آنان براى محاکم قضايى روشن گردد و در اکثر موارد تشخيص و تعيين دقيق علّت فوت، فقط با کالبدشکافى مقدور مى باشد و با اين اقدام است که خيلى از جنايات به وقوع پيوسته کشف گرديده و از پايمال شدن خون بناحق ريخته مقتولين جلوگيرى به عمل مى آيد. حال با عنايت به مطالب فوق، نظر مبارک خويش را در خصوص مسائل زير مرقوم فرماييد:
الف) با توجّه به اين که انجام عمل کالبد شکافى راهى است براى کشف حقيقت و احقاق حقّ اولياى دم، آيا انجام اين عمل شرعاً جايز است؟
ب) بر فرض جايز بودن، آيا رضايت اولياى دم براى انجام عمل کالبد شکافى شرعاً لازم است؟ در صورتى که شرط باشد، اگر بعضى از اولياى دم راضى و بعضى ناراضى باشند، شرعاً چه حکمى دارد؟
جواب :
آيا براى انجام عمل کالبد شکافى، تشخيص پزشکى قانونى مى تواند جواز شرعى باشد، يا علاوه بر آن درخواست مقام قضايى نيز در اين خصوص لازم است؟
د) با فرض شرط بودن رضايت اولياى دم در جواز شرعى انجام کالبدشکافى، آيا در صورت درخواست مقام قضايى باز هم رضايت اولياى دم شرط است؟
جواب :
چون شارع مقدّس راضى به هدر رفتن و پايمال شدن خون مسلمان نيست، در اين گونه موارد بر حاکم شرع لازم است امر به کالبدشکافى کند تا مشکل حل شود. و در اين صورت بر متخصّص اين امر جايز بلکه واجب است اطاعت کند و در چنين فرضى بر ورثه نيز لازم است رضايت دهند.
سوال 1751 :
کالبدشکافى در مرگهاى مشکوک براى تشخيص جرم چه حکمى دارد؟
جواب :
در صورتى که کشف جرم براى احقاق حق و يا دفع فساد و نزاعى باشد کالبدشکافى اشکال ندارد.
سوال 1752 :
تشريح جسد مردان براى دانشجويان پزشکى دختر چه حکمى دارد؟ تشريح جسد بانوان براى دانشجويان پزشکى مردچطور؟
جواب :
مادام که ضرورت قطعى نباشد جايز نيست.
سوال 1753 :
در مواردى که تشريح بدن مسلمان به خاطر ضرورتها جايز است، آيا اجازه او قبل از مرگ، يا اجازه اولياى او بعد از مرگ ضرورت دارد؟
جواب :
جايز است; هرچند خودش قبل از مرگ اجازه نداده باشد و احتياط آن است که از اولياى ميّت نيز اجازه بگيرند.