سوال 1161 :
آيا در تقسيم متعارف کافر به ذمّى و حربى که غير ذمّى را حربى مى دانند، مى توان به همه احکام آن ملتزم شد که کفّارى که در حکومت جمهورى اسلامى هستند، ذمّى و بقيّه در هر کجاى دنيا که باشند حربى باشند و همه اقدامات درباره کافر حربى درباره آنان جايز باشد، يا حربى اختصاص دارد به حالت محاربه و در غير حالت جنگ، قسم سوّمى داريم که نه ذمّى و نه حربى است و جان و مال و عرض آنان که در جنگ نيستند محترم است؟
جواب :
کافر، قسم سوّم و چهارمى نيز دارد و قسم سوّم آن کافر «معاهد» است و بسيارى از دول امروز که با ما روابط سياسى دارند و با ما در حال جنگ نيستند مصداق آن محسوب مى شوند و مادام که به نحوى از انحا با مسلمين وارد محاربه نشوند همه چيز آنها وجان و مالشان محترم است، زيرا طبق تعهّداتى که از طريق روابط سياسىو قوانين پذيرفته شده بين المللى با آنان داريم داخل در معاهد هستند. در ضمن بايد توجّه داشت که کافر معاهد بر خلاف آنچه بعضى گفته اند زمان محدودى ندارد و شامل اهل کتاب و غير اهل کتاب نيز مى شود. اين نکته نيز قابل توجّه است که اهل کتاب در صورتى به عنوان کافر ذمّى شناخته مى شوند که در داخل کشورهاى اسلامى زندگى کنند، ولى اهل کتابى که در داخل کشور خودشان زندگى مى کنند آنها فقط جزء معاهد مى توانند باشند و پيمان ذمّه در مورد آنها مفهوم ندارد (مگر اين که کشورى خود را در پناه کشور اسلامى قرار دهد) زيرا در احکام ذمّه قرائن زيادى وجود دارد که نشان مى دهد مربوط به اقليّتهاى داخل کشورهاى اسلامى است.
قسم چهارم، کفّارى هستند که نه جزء کفّار ذمّى مى باشند و نه معاهد و نه حربى و در واقع در بى طرفى کامل نسبت به مسلمين به سر مى برند که مى توان آنها را کفّار بى طرف ناميد که در دو آيه از قرآن به وضع آنها اشاره شده است، در سوره ممتحنه آيه 8 مى فرمايد: (لاَيَنْهَاکُمُ اللّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوکُمْ فِى الدِّينِ وَ لَمْ يُخْرجُوکُمْ مِنْ دِيَارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إلَيْهِمْ إنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ) و سوره نساء آيه 90 بعد از اشاره به کفّار حربى مى فرمايد: (اِلاَّ الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمِ بَيْنَکُمْ وَبَيْنَهُمْ ميِثَاقٌ أَوْ جَاءُوکُمْ مَاحَصِرَتْ صُدُورُهْم أَنْ يُقَاتِلُوکُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ ..... فَإِنِ اعْتَزَلُوکُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوکُمْ وَ ألْقَوا إِلَيْکُمْ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللّهُ لَکُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلاً).
بنابر اين که مراد از «القاى سلم» پيش گرفتن راه مسالمت آميز باشد نه برقرارى پيمان صلح، زيرا تعبير به القاى سلم تناسب با همين معنا دارد و آيه بعد نيز شاهد بر اين مطلب است، به هر حال کافر بى طرف هم، جان و مال و ناموسش محفوظ است شرح بيشتر در مورد اقسام چهارگانه کافر نياز به بحث مبسوط ترى دارد.
سوال 1162 :
آيا فقيه مبسوط اليد مى تواند حکم به جهاد ابتدايى کند؟
جواب :
بايد طبق فتواى خودش عمل کند چون تقليد براى مجتهد حرام است.
سوال 1163 :
آيا کشتن کسى که به انسان حمله مى کند و يا سارقى که به منزل انسان آمده است جايز است؟
جواب :
در صورتى که راهى جز کشتن او نباشد جايز است و خون او هدر است.
سوال 1164 :
مسأله اى براى من هنگام اشغال کويت توسط لشکر متجاوز عراق اتفاق افتاد لطفاً جواب اين مسأله را بفرماييد ـ داستان از اين قرار است که روز هشتم اشغال کويت وقتى که به خانه برگشتم يکى از سربازان عراقى را در خانه، در کنار برادر کوچکم ديدم از او سوال کردم اين شخص کيست؟ گفت: يکى از سربازان عراقى است که مردم کويت را مى کشند، ولى من به حرف او اعتنايى نکردم و به اطاق رفته به نماز ايستادم. در اين هنگام آن سرباز با اسلحه گرم او را زد به طورى که خون از بدن او جارى شد ولى هنوز به زمين نيفتاده بود که من از ترس جان خود و خانواده آماده دفاع شدم و به او حمله کردم، از نظر شرعى اين دفاع چگونه بوده است؟
جواب :
اگر آن سرباز مهاجم قصد جان يا مال شما يا فرزندانتان را داشته، دفاع با هر وسيله اى جايز بوده است وخون او هدر است.
سوال 1165 :
اگر يک طايفه از شيعيان بر طايفه ديگر حمله مسلحانه نمايد بطورى که خوف جان، مال و ناموس عدّه اى در آن باشد، آيا بر طايفه ديگر دفاع واجب است؟
جواب :
آنها حق دارند از خود دفاع کنند ولى بايد نهايت کوشش را براى جلوگيرى از اين گونه درگيريها به عمل آورند تا کار به خونريزى نکشد.
سوال 1166 :
با توجّه به مسأله فوق اگر افراد يا مسئولين يکى از جناحها (در حالى که اسلحه با خود حمل نمى کرده و قاتل کسى هم نبوده) توسّط جناح ديگر ترور گردد حکم قاتل و مقتول چيست؟
جواب :
هر کس، مؤمنى را عمداً به قتل برساند حکم او قصاص است ولى قصاص بايد به وسيله حاکم شرع يا نماينده او انجام شود.
سوال 1167 :
پس از بيرون رفتن استعمار انگلستان از شبه قاره هند و تقسيم آن به ايالت مسلمان نشين جامو و کشمير، بر خلاف مقرّرات تقسيم و خواست مسلمانان، اين منطقه در نتيجه زورگويى و لشکرکشى زير سلطه هند درآمد. مسلمانان براى حفظ مذهب، فرهنگ، ناموس و آزادى خود عليه متجاوز، قيام کرده اند و در اين مبارزه به بدترين مصائب از جمله قتل عام، شکنجه، اسارت و غارت و حتى... گرفتار شده اند، آيا کشته شدگان مسلمانان در اين مبارزه شهيدند و اين حرکت جهاد محسوب مى شود؟
جواب :
مادام که براى دفاع از جان و مال و ناموس مسلمين و اساس اسلام و مذهب اهل بيت(عليهم السلام) تلاش مى کنند عمل آنها جهاد است و آنها که دراين راه کشته مى شوند شهيدند، امّا بايد سعى کنند از مجتهد يانماينده مجتهدى دستور بگيرند.
سوال 1168 :
اگر روشن شود که کالاهاى اسرائيلى را به نام کشورهاى ديگر مثل ترکيّه و قبرس و يا ساير کشورها، به کشورهاى اسلامى وارد مى کنند تا خريداران متوجّه نشوند که اين کالاها اسرائيلى است چون مى دانند که اگر مسلمانان بدانند اسرائيلى است نمى خرند، حکم اين فريب دادن مسلمانان چيست؟
جواب :
در اين فرض خريد اين کالاها جايز نيست و جايز نيست که مسلمانان را فريب دهند و مسلمانان بايد از هر کارى که باعث تقويت دشمن مى شود بپرهيزند.
سوال 1169 :
آيا براى آژانسهاى مسافرتى، جايز است که تورهاى مسافرتى به اسرائيل ترتيب دهند؟
جواب :
برگزارى اين تورهاى مسافرتى از اسباب تقويت دشمنان اسلام و تضعيف مسلمين است و اين کار برهيچ مسلمانى جايز نيست.
سوال 1170 :
اگر آژانسهاى مسافرتى مرتکب چنين کارى بشوند آيا براى مسلمانان جايز است که از اين آژانسها براى سفر به اسرائيل بليط تهيه کنند؟
جواب :
مانند جواب سابق است.
سوال 1171 :
بسيارى از بهائيهاى مقيم جمهورى اسلامى ايران اظهار مى دارند که ما تابع قوانين عمومى ايران بوده و هيچ تخلّفى را مرتکب نشده ايم ليکن متحمّل تضييع حقوق هستيم، آيا اصولا بهائيها، به خصوص بهائيهاى مقيم ايران اهل ذمّه محسوب مى شوند؟
جواب :
مى دانيم مسأله بهائيگرى در شرايط کنونى تنها يک مسأله مذهبى نيست بلکه بيشتر جنبه سياسى دارد و قرائن فراوانى در دست است که آنها به نفع بيگانگان فعاليّت مى کنند و دفاع شديد مجالس قانونگذارى بعضى از کشورهاى غربى از آنها از جمله اين قرائن است. بنابراين در چنين شرايطى نمى توان با آنها به عنوان گروهى که مى خواهند در اين مملکت زندگى مسالمت آميز داشته باشند نگاه کرد و آنها در واقع محارب هستند.
سوال 1172 :
آيا جايز است که مسلمانى، کشورهاى غيراسلامى را وطن خود قرار دهد؟ آيا اين تعرّب بعدالهجره نيست؟
جواب :
اگر از کفر و فساد در امان است اشکال ندارد و اين مصداق تعرّب بعد الهجره نيست، به خصوص اين که بتواند کم کم با قول و فعل خود در آن جا مبلّغ اسلام باشد.
سوال 1173 :
آيا سفر به کشورهاى کفر و فساد براى ادامه تحصيل با احتمال ضعف دين خود يا همسر يا يکى از فرزندان، يا بى اعتنايى در بعضى از فرايض يا متأثر شدن به اخلاق و عادات آنها، جايز است؟
جواب :
در فرض مسأله خالى از اشکال نيست.
سوال 1174 :
آيا پناهنده شدن به کشورهاى کفر به خاطر اين که کارى در وطن خود گير نمى آورد جايز است؟
جواب :
اگر ضرورتى ايجاب کند و متأثر به آداب حرام آنها نشود، اشکالى ندارد.
سوال 1175 :
آيا سفر به کشورهاى غيرمسلمان براى گذراندن تعطيلات واستراحت و اطّلاع برفرهنگ آن کشورها، با احتمال وقوع در حرام يا ضعف اعتقادات خود يا همسر يا فرزندان يا متأثر شدن از اخلاق مردم آن مملکت جايز است؟
سوال 1176 :
آيا جايز است که مسلمان به بلاد کفر و فساد مهاجرت کند و در آن جا کار کند و تخصّص و فنّ خود را در اختيار کفّار قرار دهد؟
جواب :
مغزهاى متفکّر مسلمين و افراد متخصّص آنها، بايد در خدمت کشورهاى اسلامى باشند ولى در موارد ضرورى اگر باعث تقويت کفّار و ضعف مسلمانان نشوند و متأثّر به آداب حرام آنها نگردند اشکالى ندارد و اگر بتوانند با قول و فعل خود مبلّغ اسلام در آن مناطق باشند کار خوبى خواهد بود.
سوال 1177 :
آيا زن حقّ مخالفت با شوهرش را دارد که به بلاد کفر نرود؟
جواب :
اگر رفتن به آن جا به دين و اعتقاد و اخلاقش ضربه مى زند، مخالفت او جايز است.
سوال 1178 :
آيا فرزند مى تواند در رفتن به بلاد کفر با پدر و مادرش مخالفت کند؟
جواب :
مانند جواب سابق است.
سوال 1179 :
آيا مبلّغ دينى در صورتى که احتمال ضعف دين همسر و فرزندانش را بدهد مى تواند براى تبليغ به بلاد کفر سفر کند؟
جواب :
مجرّد احتمال کافى نيست مگر اين که احتمال قوى باشد و در اين گونه مسائل که مربوط به تبليغ اسلام است نبايد وسوسه به خرج داد.
سوال 1180 :
آيا مسلمان مى تواند با فرض احتمال ضعف دين خود يا خانواده اش، براى معالجه طولانى به بلاد کفر مسافرت کند؟
جواب :
از جواب سابق روشن شد.