دفن ميّت
سوال 449 :
اگر ميّت مسلمان، به طور عمدى يا سهوى رو به قبله دفن نشود، چه بايد کرد؟
جواب :
واجب است قبر او را نبش کرده، ميّت را رو به قبله کنند، مگر اين که بدن ميّت متلاشى شده يا موجب هتک حرمت او بشود.
سوال 450 :
آيا جايز است انسان جسد مورّث خود را چه زن باشد و چه مرد، به جاى دفن در قبر، به صورت موميايى و يا در شيشه الکل نگهدارى نمايد؟ اگر جايز نيست، آيا اين موضوع، مشمول تعقيب و تعزير است؟
جواب :
مرده مسلمان را بايد دفن کرد و نمى‌شود آن را به هر صورت، بدون دفن نگهدارى کرد و اين کار معصيت است و اگر کسى با علم به حرام بودن، اين کار را بکند، قابل تعزير است.
سوال 451 :
آيا نگهدارى جنين سقط شده (چه از حيث جسمى سالم، ناقص الخلقه و يا عقب مانده باشد، چه مال خود شخص باشد و چه آن را با رضايت از صاحبش گرفته باشد)، به عنوان کلکسيون، در شيشه الکل جايز است؟
جواب :
دفن جنين سقط شده، مطلقا واجب است.
سوال 452 :
ما مسلمانان مقيم کشور سوئيس با مشکل دفن اموات روبرو هستيم. بدين صورت که قبرستان مخصوصى براى مسلمانان وجود ندارد و دولت سوئيس تا کنون اجازه اختصاص قطعه‌اى از يک قبرستان عمومى را به مسلمانان نداده و همچنين اجازه داده نمى‌شود که ميّت، رو به قبله و در خاک دفن شود؛ چون موظّفند بر طبق روش مسيحيان، ميّت را در جعبه بگذارند. لذا با توجه به اين مشکلات بفرماييد.
الف. آيا تمکين به اين مقرّرات جايز است؟
ب. با توجه به اين که از طريق مراجع مربوط به اين کار، در صدد رفع اين مشکل هستيم، آيا تا حصول نتيجه مى‌توان اجساد مسلمانان را در سردخانه نگهدارى کرد؟
(141)
جواب :
نظر به هزينه زياد نگهدارى در سردخانه به مدت بيش از يک سال، آيا مى‌توان ميّت را به طور موقّت، طبق مقررّات آنها دفع نمود و سپس در صورت رفع مشکل، نبش قبر نمود و مجدّدا دفن کرد؟
جواب :
به هنگام دفن، گذاردن جسد در تابوت اشکال ندارد و در مقام ضرورت نيز دفن در قبرستان غير مسلمانان بى‌اشکال است؛ اما ساير تشريفات، مانند غسل و کفن و نماز بايد انجام شود. رو به قبله کردن جسد هم اگر به هيچ صورتى ممکن نباشد، ساقط است؛ ولى بر مسلمانان لازم است که قبرستانى مختصّ به خود تهيه کنند.
سوال 453 :
وقتى که تکه‌اى از بدن ميّت (مثل سر يا دست يا پا) را دفن مى‌کنيم، آيا باز هم رو به قبله بودن لازم است يا خير؟ آيا ملحق کردن اين تکه به اصل جسد، واجب است يا آن را در هر جاى ديگر مى‌توان دفن کرد؟
جواب :
احتياط اين است که رو به قبله دفن کنند و بنا بر احتياط، اگر الحاق به بدن موجب نبش نشود، واجب است آن جزء را به ميّت ملحق کنند.
سوال 454 :
دفن کردن چند ميّت مسلمان به طور دسته جمعى در يک قبر چه صورتى دارد؟ و اگر جايز است، آيا بايد مردها و زن‌ها جداگانه دفن شوند؟
جواب :
دفن اموات با حفظ جهات شرعى، در يک قبر و به صورت دسته جمعى جايز، ولى مکروه است؛ اما اگر به جهتى (مثل اختلاف در جنسيت) موجب هتک شود، حرام است.
سوال 455 :
زن کافرى که از شوهر مسلمان حامله است، به همراه فرزندش مى‌ميرد. اين زن را بايد در قبرستان مسلمانان دفن کرد يا قبرستان کفّار؟
جواب :
احتياط لازم اين است که در قبرستان کفّار دفن نشود و پشت به قبله دفن شود تا بچه در شکم زن کافر رو به قبله باشد و احتياط مستحب اين است که در مکانى غير از قبرستان مسلمانان با همان کيفيت دفن شود.
(142)
سوال 456 :
اگر ميّت در مورد محلّ دفن خود وصيتى نکرد و بين اولياى ميّت در اين مسأله اختلاف نظر پيش آمد، ميّت را در کجا بايد دفن نمود؟
جواب :
اگر بر طبق مراتب ولايت بر ميّت، يکى از آنها مقدّم بر ديگران باشد، حرف او مقدّم است.
سوال 457 :
ميّتى را در زمينى دفن کرده‌اند و پس از ده روز فرزندان او متوجه شده‌اند که اين زمين غصبى است و صاحب زمين هم امر کرده که ميّت را از زمين خارج کنند. اين مشکل را چگونه بايد حل کرد؟
جواب :
بايد ميّت را از اين زمين خارج کنند و يا اين که رضايت مالک زمين را به دست آورند.
سوال 458 :
گورستان عمومى شهرى در شرق آن شهر قرار دارد. اخيرا جمعى از اهالى يکى از محلاّت غرب اين شهر با در نظر گرفتن باغى به عنوان گورستان (در محدوده محل و حدود صد مترى بافت مسکونى)، اقدام به دفن يک مرده در آن نموده‌اند که اين امر باعث نارضايتى شديد ساکنين همجوار گرديده و درگيرى مختصرى هم پيش آمده است. لذا با توجه به مخالفت شهردارى جهت احداث اين گورستان، خواهشمند است نظر خود را در مورد احداث اين گونه گورستان‌ها و ادامه دفن اموات بيان نماييد.
جواب :
احداث قبرستان و دفن ميّت در زمين غير غصبى و مباح، فى نفسه از نظر شرعى اشکال ندارد؛ ولى کارى که باعث اختلاف و نارضايتى مردم مى‌شود، شايسته نيست انجام شود. البته مخالفت با مقرّرات حکومتى نيز جايز نيست.
سوال 459 :
سنگ فرش کردن قبر چه حکمى دارد؟
جواب :
مستحب است که قبر را محکم بسازند تا زود خراب نشود.
(143)
سوال 460 :
استفاده از سنگ قبر گران چه حکمى دارد؟
جواب :
شايسته نيست، مگر اين که در مورد خاصّى تحت عنوان شعائر قرار گيرد.
سوال 461 :
آيا ساختن بنا بر روى قبر و تعمير قبر و تجديد بناى آن بعد از خراب شدن جايز است؟
جواب :
ساختن بنا بر روى قبر و تجديد و تعمير آن بعد از خراب شدن مکروه است، مگر در مورد قبور انبياء و ائمّه طاهرين عليهم‌السلام و علما و اوليا و صلحا که اشکال ندارد؛ بلکه مطلوب است.