غسل ميّت
سوال 406 :
آيا مى‌توان سه غسل ميّت را به صورت ارتماسى انجام داد يا خير؟
جواب :
بنا بر احتياط در صورت امکانِ غسل ترتيبى، غسل ارتماسى کافى نيست.
سوال 407 :
ميّتى که داراى موهاى بلند است، آيا شستن موهاى او در غسل‌هاى
(129)
سه گانه لازم است؟ اگر موهاى ميّت بافته شده باشد، بايد آنها را باز کرد يا خير؟
جواب :
بنا بر احتياط واجب شستن موهاى بلند لازم است و اگر آب به موهاى بافته شده مى‌رسد، باز کردن آنها لازم نيست.
سوال 408 :
ميّتى را دفن مى‌کنند. بعد از دفن کشف مى‌شود که ميّت را با آب سدر غسل نداده‌اند. آيا درآوردن ميّت از قبر و غسل دادن با آب سدر کافى است يا بايد کلّ اغسال را تکرار کرد تا ترتيب حاصل شود؟
جواب :
بايد هر سه غسل را انجام بدهند و ترتيب را مراعات کنند؛ ولى نبش قبر و تکرار اغسال در صورتى واجب است که اهانت به ميّت نباشد و بدن نيز متلاشى نشده باشد.
سوال 409 :
اگر سهوا ترتيب غسل‌هاى سه گانه ميّت بهم بخورد، آيا تکرار آن لازم است يا همان اغسال کفايت مى‌کند؟
جواب :
بايد دوباره اغسال را به گونه‌اى تکرار کنند که ترتيب رعايت شود.
سوال 410 :
اگر جنازه‌اى که غسل داده شده و پاک است، با جنازه‌اى که غسل داده نشده، تماس پيدا کند، آيا لازم است جنازه غسل داده شده، دوباره به نيّت غسل ميّت، غسل داده شود يا فقط بايد موضع تماس شسته شود؟
جواب :
در فرض سوال، دوباره غسل دادن جنازه پاک لازم نيست و اگر موضع تماس، نجس شده باشد، بايد تطهير شود.
سوال 411 :
آيا لازم است که ميّت و کسى که او را غسل مى‌دهد، همجنس باشند؟ و آيا در اين مسأله استثنا هم وجود دارد يا خير؟
جواب :
همجنس بودن بين غسل دهنده و ميّت واجب است، مگر در چند مورد: الف. طفلى که از سه سال بيشتر نداشته باشد؛ ب. زوجه و زوج؛ ج. محارم، ولى بنا بر احتياط واجب جواز غسل محارم منوط به اين است که مماثل نباشد
(130)
و غسل نيز از زير لباس باشد.
سوال 412 :
مرد مسلمان و شيعه‌اى در شهرى فوت نموده است و مرد مسلمانى يافت نمى‌شود تا او را غسل دهد؛ ولى زن مسلمان نامحرمى وجود دارد. آيا اين زن مى‌تواند آن مرد را غسل دهد يا خير؟ و اگر مى‌تواند، چگونه بايد غسل دهد؟
جواب :
اگر مرد يهودى يا مسيحى يا زرتشتى وجود داشته باشد، با راهنمايى زن مسلمان، اول بايد خود را شستشو دهد و سپس ميّت را غسل دهد. همچنين اگر زن مسلمان بميرد و زن مسلمان ديگرى نباشد تا او را غسل دهد و مرد مسلمان مَحرَم نيز وجود نداشته باشد، زن اهل کتاب مى‌تواند به نحوى که گفته شد، با راهنمايى مرد مسلمان او را غسل دهد و در هر دو فرض، مسلمانى که راهنمايى مى‌کند، بايد نيّت غسل دادن ميّت و قصد قربت نمايد.
سوال 413 :
براى غسل دادن مرد ميّت، زن مَحرَم و يا مردى موجود نيست و براى غسل دادن زن ميّت، مرد مَحرَم و يا زنى در دسترس نيست. در اين صورت چه بايد کرد؟
جواب :
در فرض سوال، چنانچه تأخير غسل امکان ندارد، احوط ترک غسل و دفن ميّت در لباس خود اوست.
سوال 414 :
پس از گذشت چندين سال، هنوز جنازه مطهّر تعدادى از شهدا گاه به گاه به ميهن اسلامى باز گردانده مى‌شود. با توجه به اين که غسل و کفن از شهيد در معرکه جنگ ساقط است، مى‌خواستم سوال کنم که آيا غسل و کفن نکردن شهيد، امرى واجب است يا جايز؟ و اگر بخواهيم غسل و کفن را انجام دهيم، مانعى دارد يا خير؟ سوال ديگر اين که لباس اين شهدا بر اثر مرور ايّام از بين رفته است، آيا با اين حال، باز هم کفن لازم ندارند؟
جواب :
سقوط غسل از شهيد در معرکه جنگ، عزيمت است نه رخصت و چنانچه لباس بر تن داشته باشد، در آوردن لباس و کفن کردن او جايز نيست و کفن کردن از روى لباس نيز خالى از اشکال نيست؛ ولى اگر لباس نداشته
(131)
باشد، تکفين او لازم است.
سوال 415 :
کسى که در معرکه جنگ با دشمن اسلام کشته مى‌شود، ولى نه به دست دشمنان، بلکه به سبب حادثه ديگرى که برايش پيش مى‌آيد (مثل تصادف کردن)، آيا غسل و کفن از او ساقط مى‌شود؟
جواب :
ان شاء اللّه ثواب شهدا را دارد؛ ولى غسل و کفن از او ساقط نمى‌شود.
سوال 416 :
اگر در معرکه جنگ، ميّتى را ببينيم که معلوم نيست به واسطه جنگ و جهاد به شهادت رسيده است يا به جهت ديگرى از دنيا رفته، غسل دادن و کفن کردن او ساقط مى‌شود يا خير؟
جواب :
اگر با ساير امارات، شهادت او معلوم نشود، غسل دادن و کفن کردن او، احتياطا واجب است.
سوال 417 :
اگر در بين غسل دادن ميّت، از ميّت بول يا غائط يا منى يا خون حيض خارج شود، چه بايد کرد؟
جواب :
در فرض سوال، بايد صبر کنند تا بول، غائط، منى و يا خون حيض بيرون بيايد و بعد ميّت را پاک و تطهير کنند و سپس غسل را ادامه بدهند.
سوال 418 :
ميّتى که بر اثر بيمارى از دنيا رفته و به طور مداوم خون از دهان او خارج مى‌شود، آيا مى‌توان راه دهان او را با چيزى مانند چسب يا گچ مسدود کرد و سپس ميّت را غسل داد و کفن کرد؟
جواب :
در فرض سوال، اگر خون قطع نمى‌شود، موضع خون، يعنى دهان را مسدود نمايند و غسل بدهند، به شرط اين که تمامى ظاهر بدن ميّت شسته شود و اگر مقدارى از ظاهر بدن، مثل بيرون لب‌ها شسته نمى‌شود، چنانچه بتوانند با فرو بردن در آب کُر و مانند آن، موضعى را که از آن خون مى‌آيد، ولو به طور موقّت تطهير کنند، همين کار را بکنند و آن موضع را غسل دهند و
(132)
خارج شدن خون بعدى ضررى به غسل نمى‌زند و در هر سه غسل اين کار را کنند و پس از سه غسل، موضعى را که از آن خون مى‌آيد، با چيزى (مثل چسب و پلاستيک) ببندند تا نجاست به کفن سرايت نکند.
سوال 419 :
ميّتى که تکه تکه شده است، آيا بايد همه تکه‌ها را با هم غسل دهند و با هم کفن کنند و در يک جا دفن کنند يا هر تکه را بايد جداگانه غسل دهند و کفن و دفن نمايند؟
جواب :
احتياط اين است که اگر امکان دارد، همه قطعه‌هاى ميّت را با هم غسل دهند و با هم کفن کنند و بعد از خواندن نماز، در يک مکان دفن کنند.
سوال 420 :
اگر براى غسل دادن ميّت، آب کافى جهت هر سه غسل نداشته باشيم، ميّت را چگونه بايد غسل دهيم؟
جواب :
اگر آب، فقط براى يک غسل کافى است، آب را با سدر مخلوط کرده، ميّت را با آن غسل بدهيد و سپس بدل از هر يک از دو غسل ديگر، ميّت را تيمّم بدهيد و اگر آب، براى دو غسل کافى باشد، بعد از غسل با آب مخلوط به سدر، ميّت را با آب مخلوط به کافور نيز غسل داده، سپس بدل از غسل سوم او را تيمّم بدهيد.
سوال 421 :
مقدار کمى آب داريم که فقط براى تطهير بدن ميّت يا تطهير مواضع تيمّم کافى است و چيزى هم براى کفن کردن نداريم، در اين صورت وظيفه ما چيست؟
جواب :
در فرض سوال، چنانچه آب، براى تطهير بدن و غسل کافى نيست، پس از تطهير مواضع تيمّم، تيمّم کافى است و اگر هيچ چيزى براى کفن کردن (اگر چه با تأخير غير مستلزم هتک و حتى به مقدار ستر عورت) وجود نداشته باشد، تکليف ساقط است، والاّ بنا بر احتياط واجب به مقدار ميسور، خصوصا ستر عورت، کفن شود.
(133)
سوال 422 :
ميّتى را به جاى غسل، تيمّم داده‌اند و کفن کرده و بر او نماز خوانده‌اند؛ ولى قبل از دفن کردن، امکان غسل دادن او فراهم شده است. آيا در اين حالت، غسل دادن واجب است؟ در صورت وجوب، پس از غسل و کفن بايد نماز مجدّدا خوانده شود يا نماز اول کافى است؟
جواب :
واجب است غسل بدهند و حنوط نمايند و کفن بکنند و احتياط، اين است که نماز را دوباره بخوانند و دفن کنند.
سوال 423 :
اگر مقدار کافورى که در دسترس است، فقط براى غسل يا حنوط ميّت کافى باشد، کدام را بايد مقدّم کرد؟ اگر لازم است که غسل را مقدّم کنيم، براى حنوط چه کارى بايد انجام دهيم؟
جواب :
بايد غسل را مقدّم کرد و در اين صورت، حنوط ساقط مى‌شود.
سوال 424 :
اگر مقدار خيلى کمى سدر و کافور داشته باشيم که براى غسل ميّت کافى نيست، دو غسل اول ميّت را چه طور بايد انجام دهيم؟
جواب :
بنا بر احتياط بايد همان مقدار را مخلوط کنند و دو غسل را انجام دهند و نيز بدل هر يک از دو غسل، ميّت را تيمّم نيز بدهند.
سوال 425 :
اگر دو غسل اول ميّتى را به جهت نبودن سدر و کافور با آب خالص انجام دهند، آيا لازم است تيمّم هم بدهند؟
جواب :
احتياطا لازم است.
سوال 426 :
ميّتى از دنيا رفته و به خاطر نذر کردن، غسلى بر او واجب شده؛ ولى انجام نداده است. آيا بايد خود ميّت را علاوه بر غسل ميّت، به نيّت غسل نذرى هم غسل داد يا انجام دادن غسل نذرى (مثل نمازهاى قضا) به پسر بزرگتر ميّت منتقل مى‌شود؟
جواب :
در فرض سوال، تکليفى متوجه کسى نيست.
سوال 427 :
اگر بعد از تطهير و غسل جسد ميّت مسلمان، عضوى مانند دست يا پاى
(134)
او جدا شود، پاک است يا نجس؟ حکم اعضاى داخلى (مثل قلب و کليه) پس از جدا شدن چيست؟
جواب :
بعد از تطهير و غسل، جسد ميّت و تمام اعضاى داخلى آن، مانند قلب و کليه، پاک است، چه متصل باشند و چه متفرق، به شرط اين که عين نجس (مثل خون) بر آنها نباشد.
سوال 428 :
آيا بدن ميّت کافر (کتابى يا غير کتابى)، به واسطه اغسال ثلاثه پاک مى‌شود؟
جواب :
غسل دادن غير مسلمان جايز نيست و غسل دادن موجب پاکى بدن ميّت کافر نمى‌شود.
سوال 429 :
آبى که هنگام غسل دادن ميّت و قبل از پايان سه غسل از بدن ميّت جدا مى‌شود و به زمين مى‌ريزد، پاک است يا نجس؟ اگر نجس است، اين آب گاهى به هنگام غسل دادن ميّت به وسيله سطل آب، به اطراف پاشيده مى‌شود. آيا بعد از پاک شدن ميّت به واسطه سه غسل، زمين اطراف ميّت هم پاک مى‌شود؟ حکم ليف و صابونى که قبل از غسل دادن، ميّت را با آن مى‌شويند و آن را کنار مى‌گذارند، از جهت پاکى و نجاست چيست؟
جواب :
وقتى که اغسال تمام شد، ميّت پاک مى‌شود و همين طور است تخته يا سنگى که هنگام شستشو ميّت را روى آن گذاشته‌اند. ليف و صابونى که تا آخر اغسال به کار رفته است نيز پاک مى‌شود؛ ولى ليف و صابونى که تا آخر اغسال سه گانه مورد استفاده قرار نگرفته و زمين اطراف که آب بر آن پاشيده شده، پاک نمى‌شود.
سوال 430 :
اگر کسى که مرده را غسل مى‌دهد، قبل از غسل، مرده را با ليف و صابون بشويد و بعد با همان دست خيس، مقدارى سدر و سپس کافور برداشته و در سطلى مخلوط کند و مرده را غسل دهد، آيا غسل دادن او صحيح است يا اين که آب مخلوط با
(135)
سدر و کافور نجس محسوب مى‌شود و غسل ميّت باطل است؟
جواب :
اگر دستش را پس از شستن ميّت و تماس دستش با بدن ميّت، نشسته باشد، متنجّس است و اگر آبى که سدر و کافور را با آن مخلوط مى‌کند، قليل باشد، قهرا آن آب سدر و آب کافور هم متنجّس و غسل ميّت باطل مى‌شود؛ ولى اگر متصل به آب لوله کشى باشد، عيب ندارد.