پس انداز و ذخيره ى اموال
پس انداز براى سرمايه
سوال 261 :
پولى را که انسان براى جمع کردن سرمايه پس انداز مى کند و راه ديگرى براى جمع کردن آن ندارد، خمس دارد؟
جواب :
خمس ندارد.
خمس پس انداز براى دريافت وام
سوال 262 :
مقدارى پول در يک صندوق قرض الحسنه گذاشته ام تا پس از گذشت مدتى به من وام بدهند و سال خمسى ام رسيده است، آيا به اين پول خمس تعلق مى گيرد؟
جواب :
خمس ندارد ولى از جهت ربا، اصل گذاشتن پول در آن صندوق بايد بر وجه شرعى باشد.
پول پس انداز شده جهت قرعه کشى
سوال 263 :
آيا پولى که در حساب بانک براى قرعه کشى وجود دارد، خمس دارد؟
جواب :
اگر سال او برسد، خمس دارد.
سرمايه پس انداز شده
سوال 264 :
پولى که خمس آن داده شده است اگر به عنوان سرمايه در بانک گذاشته شود، آيا سود آن حلال است يا خير؟ آيا به اين سود خمس تعلق مى گيرد؟
جواب :
سود سپرده قرضى ربا و حرام است، مگر با معامله ى شرعيه در قبال سود باشد و آن سود حلال هم در زايد بر مؤونه خمس دارد.
خمس پس انداز دانشجويى
سوال 265 :
آيا به پس انداز دانشجويى که تحت تکفل خانواده است، خمس تعلق مى گيرد؟
جواب :
بله خمس دارد؛ مگر از موارد مسأله ى 1391 رساله باشد.
پس انداز توسّط زن
سوال 266 :
اگر مقدارى از پولى را که شوهر براى خرجى خانه به زن مى دهد پس انداز کند.
1) آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟
2) سر سال خمسى شوهر حساب مى شود يا زن؟
جواب :
حکم اموال شوهر را دارد، مگر آن چه به عنوان نفقه ى واجب زوجه باشد که ملک خود او است و در هر دو صورت، زايد بر خرج سالِ هر کدام باشد، خمس دارد.
پس انداز براى مسکن و صرف در کار ديگر
سوال 267 :
شخصى پولى را براى امر مورد نياز ـ مانند مسکن ـ پس انداز مى کند. بعدا آن را در مصارف ضرورى ديگر صرف مى کند که اگر آن مصرف هم از اوّل مى بود، برايش پس انداز مى کرد. آيا آن پول خمس دارد؟
جواب :
خمس ندارد.
سود خمسى که به شخصى سپرده مى شود تا به مرجع تقليد برساند
سوال 268 :
شخصى مبلغى بابت سهمين مبارکين (خمس) تحويل اينجانب داد که در قم تحويل مرجع دهم، جهت حفظ، آن را در بانک گذاشتم، هنگام دريافت، مبلغى به عنوان سود، علاوه بر اصل پول دادند، اين سود مال کيست؟
جواب :
اگر شرط سود نشده بوده، اشکال ندارد و آن سود مال خمس دهنده يا صاحب حساب يا مستحقّ يعنى کسى است که خمس بايد به او پرداخت شود، که اولويت با سوّمى است.
خمس پول و سود پول پس انداز شده در صندوق ذخيره فرهنگيان
سوال 269 :
در صندوق ذخيره فرهنگيان ماهانه 5% از حقوق کارمندان را کسر مى کنند و دولت هم به همين مقدار اضافه مى نمايد و اين صندوق فعاليت اقتصادى داشته و سود آن نيز به اين مبلغ افزوده مى شود و در پايان مدت خدمت، کليه پول و سود ده ساله را به کارمند مى دهند، سوال اين است که اين سود و اصل پول کسر شده و پولى که دولت مى دهد، خمس دارد يا خير؟
جواب :
اگر بعد از وصول، از خرج سال زياد بيايد، خمس دارد.
خمس نفت ذخيره شده براى زمستان
سوال 270 :
به علّت شرايط محيطى، تابستان هر سال مقدارى نفت براى سوخت زمستان تهيه مى کنم. آيا لازم است خمس آن را در موقع حساب سال بپردازم؟
جواب :
اگر ناچار از ذخيره ى آن هستيد جزو مؤونه است و خمس ندارد.
خمس مالى که براى تهيه مايحتاج و ضروريات زندگى پس انداز مى شود
سوال 271 :
اينجانب از مهاجرينى هستم که در ايران زندگى مى کنم و خانواده اى تحت تکفّل دارم و خرج آن ها را بايد بدهم، اگر پولى جمع آورى کنم به اين اميد که وقتى به کشور خود بازگشتم بتوانم براى خود مايحتاج ضروريات زندگى را تأمين کنم، آيا به اين پول خمس تعلق مى گيرد؟
جواب :
بنا به تفصيلى که در مسأله 1391 رساله ذکر شده است خمس ندارد، اما اگر بخواهد پس از مدت طولانى ـ مثلاً بعد از بيست سال ـ آن چيزها را بخرد، به طورى که عرفا نگويند فعلاً به آن محتاج است، در اين صورت پولى که پس انداز کرده، اگر از يک سال گذشت خمس دارد.
پس انداز براى خريد وسايل
سوال 272 :
مقدارى پول براى خريد اسباب و وسايل منزل پس انداز کرديم، ولى چون فعلاً خانه ى ما کوچک است نمى توانيم در اين خانه از اين وسايل ـ مثل فرش و... ـ استفاده کنيم و در آينده مثلاً چند ماه ديگر خانه اى جديد مى خريم و خريد آن وسايل براى منزل جديد مورد نياز است. آيا اگر سال خمسى ما فرا برسد خمس آن پس انداز را بايد بدهيم؟
جواب :
اگر در موقع نياز قدرت تهيّه نداريد، خمس آن واجب نيست.