طلا و جواهرات
خمس زيورآلاتى که شوهر خريده و سال خمسى ندارد
سوال 154 :
اگر مقدارى طلا و زيورآلات را شوهر براى زن خريدارى کرده باشد، در حالى که حساب سال ندارد و خمس آن‌ها را نيز نمى دهد. آيا بر زن واجب است خمس آن‌ها را بدهد؟
جواب :
اگر زايد بر شأن او نباشد خمس ندارد، مگر اين که علم داشته باشد که شوهر آن‌ها را به ذمّه نخريده؛ بلکه با مالى که قبلاً خمس به آن تعلّق گرفته بوده است معاوضه کرده است.
عدم تعلّق خمس به طلاى خريدارى شده براى همسر
سوال 155 :
طلايى که مرد براى زن خود مى خرد، آيا بايد خمس‌اش را بدهد؟
جواب :
اگر براى تزيين او باشد و مناسب شأن، خمس ندارد.
نگهدارى زيورآلات به عنوان ذخيره ى مالى
سوال 156 :
اگر طلا و زيورآلاتى که زنان خريدارى مى کنند به عنوان زينت استفاده نشود؛ بلکه به عنوان ذخيره ى مالى نگهدارى شود، چه حکمى دارد؟
جواب :
آن مقدار که سال بر آن‌ها گذشته، خمس دارد.
خريد طلا براى تشرّف به مکّه ى معظّمه يا کربلاى معلاّ
سوال 157 :
پيرزنى که فرزندانش مخارج او را مى دهند، مبلغى پول دارد و با اين که وقت زينت او گذشته است، با آن پول‌ها طلا مى‌خرد تا زمانى که مقدور شد، به عمره يا کربلا مشرّف شود. آيا اين طلاها خمس دارد؟
جواب :
اگر تمکن او براى تشرف، از اين طريق است، خمس ندارد.
فروش زيورآلات
سوال 158 :
خانمى مقدارى طلا و زيورآلات خريدارى کرده و از آن استفاده کرده است و بعد از چند سال آن‌ها را مى فروشد. آيا به محض فروش بايد خمس آن‌ها را بپردازد؟
جواب :
اگر در اين چند سال مورد استفاده يا در معرض استفاده بوده، به محض فروش خمس ندارد.
مصرف پول فروش طلاى زينتى زن در رفع نيازمندى ها
سوال 159 :
اگر زنى طلاى زينتىِ مورد احتياج خود را براى رفع نيازمندى ها و مؤونه زندگى بفروشد و در سال مصرف کند؛
1) آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟
جواب :
در فرض مذکور خمس ندارد.
2) چنان چه پولش تا تمام سال به مصرف نرسيد و براى سال ديگر ماند، آيا خمس دارد؟
جواب :
در سال دوّم، اگر مازاد بر حاجت سال شد و ناچار به ذخيره براى رفع حاجت آينده نبود، احتياطا خمس آن را بدهد.
3) در هر صورت اگر سال‌هاى بعد چون نياز به زينت دارد، بخواهد دو مرتبه از درآمد کار، طلايى براى خود بخرد، آيا بايد خمس آن را بدهد؟
جواب :
در صورت مناسبت و شأن، خمس ندارد.
محاسبه خمس طلافروش‌ها
سوال 160 :
اشخاصى که شغل آن‌ها طلافروشى و زرگرى است ممکن است مثلاً در اوّل سال يک کيلوگرم طلا دارند ولى در آخر سال به جهت افزايش بى رويه قيمت، مقدار طلاى آن‌ها به نيم کيلو رسيده ولى قيمت آن نسبت به يک کيلوگرم اوّل سال بيشتر است و اگر به همين ترتيب چند سال بگذرد سرمايه از بين مى‌رود و چيزى به عنوان موجودى ندارند. آيا اين افراد مى توانند مقدارى از طلا را سرمايه خود قرار دهند و ميزان در سود و زيان را بر اساس خود طلا محاسبه کنند، بدون اين که به قيمت کارى داشته باشند؟
جواب :
هر چه جزو سرمايه‌ى مورد نياز است، خمس ندارد.
پرداختن خمس
سوال 161 :
آيا طلا يا پولى که يک بار خمس آن داده شده، دوباره خمس دارد؟
جواب :
خير، ندارد.