امور پس از دفن مجالس عزا، ترحيم و خيرات جهت ميّت
مجالس ترحيم
سوال 1396 :
آيا مراسم هفتم، چهلم و سال اموات داخل عنوان احسان، خيرات و مبرّات براى اموات مى باشد؟
جواب :
بلى.
غذا خوردن در منزل صاحب عز
سوال 1397 :
رسم است که پس از دفن و... شرکت کنندگان در مراسم، در منزل يا تالار، از طرف صاحب عزا پذيرايى مى شوند؛ غذا خوردن در چنين مراسم چه حکمى دارد؟ و اگر غذا نخوردن، ناراحتى و گلايه ى صاحب عزا را به دنبال داشته باشد چه حکمى دارد؟
جواب :
غذاخوردن اشکال ندارد.
پذيرايى از مال ميّت قبل از تقسيم
سوال 1398 :
پذيرايى از شرکت کنندگان در مراسم عزا از اموال ميّت که هنوز تقسيم نشده، چه حکمى دارد؟ و در صورت وجود افراد صغير در ورّاث، اصل عمل و شرکت در آن مراسم چه حکمى دارد؟
جواب :
تقسيم شدن ميزان نيست، بلکه شاهد حال بر رضايت صاحبان حق کافى است و با وجود وارث صغير، بايد با اذن ولىّ يا قيّم شرعى آن ها باشد.
وصيت 31 دارايى
سوال 1399 :
اگر ميتى 31 دارايى اش، از جمله منزل مسکونى خود را وصيت کرده باشد، اجراى مراسم ترحيم و تصرّف در آن منزل، قبل از اجراى وصيت چه حکمى دارد؟
جواب :
در حدّ متعارف که مورد نظر وصيت کننده هم بوده است، اشکال ندارد و اگر غير متعارف است، در تصرفات بايد اجرت و مال الاجاره ى ثلث را براى مصرف در وصيت کنار بگذارند.
زمان عزادارى
سوال 1400 :
چند روز جايز است که عزادارى ادامه يابد؟ و ادامه آن تا شب هفت يا چهلم جايز است؟
جواب :
اولى اين است که اهل ميّت بيش از سه روز براى تعزيه و عزادارى ننشينند.
روش هاى مطلوب جهت عرض تسليت
سوال 1401 :
اسلام چه روش هايى را جهت عرض تسليت به بازماندگان ارايه کرده است؟
جواب :
آن ها را با ذکر هر چه سبب تخفيف حزن آن ها شود تسلى بدهد و روايات وارده در اجر مصيبت ديده را براى آن ها نقل کند و مجرّد حضور نزد صاحبان مصيبت که او را ببينند در تعزيه ى او کافى است.
آيا هديه دسته ى گل به صاحب عز
سوال 1402 :
هديه دسته هاى گل به صاحب عزا ـ که گاهى قيمت آن ها بسيار زياد است ـ جهت عرض تسليت، جايز است؟
جواب :
اين ها تسليت دادن هاى شرعى نيست؛ ولى منع شرعى هم ندارد و مى تواند در بعض موارد مصداق بعض عناوين راجحه باشد.
پارچه نوشته جهت عرض تسليت
سوال 1403 :
در برخى مناطق پارچه نوشته هايى جهت عرض تسليت از طرف اطرافيان به مصيبت زدگان هديه مى شود که اطراف منزل صاحب عزا نصب مى شود، آيا چنين عملى مشروع است؟ و آيا اين عمل مصداق اسراف در پارچه و... نيست؟
جواب :
اين ها عمل خلاف شرع نيست و اسراف هم نيست.
شرکت در مجالس ترحيم تشريفاتى
سوال 1404 :
آيا شرکت در مجالس ترحيمى که همراه با تشريفات و اسراف و تبذير بسيار است، جايز است؟
جواب :
حرام نيست.
پاره کردن لباس
سوال 1405 :
آيا پاره کردن لباس در سوگ عزيزان از دست رفته، جايز است و در صورت عدم جواز آيا بايد کفاره پرداخت؟
جواب :
جايز نيست بدون فرق بين پدر و برادر و بين غير آن دو بنابر احوط و در مرگ همسر يا اولاد، کفاره اش اطعام ده مسکين يا لباس پوشاندن به آن ها يا بنده آزادکردن است و اگر نداشت، سه روز روزه بگيرد.
نوحه سرايى با وسايل موسيقى
سوال 1406 :
در برخى از مناطق براى تجليل از ميّت همراه با ساز و ادوات مشترک يا مختص موسيقى نوحه سرايى انجام مى شود، استعمال و شرکت و نيز شنيدن چنين نوحه هايى، با توجه به عدم طرب در آن چه حکمى دارد؟
جواب :
در نوحه سرايى اگر غنا يعنى مطرب باشد، حرام است و در موسيقى حزن آور هم طرب است و استعمال آلات مختصّه ى به لهو در غير لهو هم جايز نيست بنابر احوط و شنيدن آن هم به حکم استعمال آن است و بنابر احتياط جايز نيست.
سيلى و خراش صورت در مصيبت
سوال 1407 :
در برخى از مناطق رسم است که پس از مرگ يکى از عزيزان، صورت خود را با دست خراشيده يا سيلى مى زنند و يا موهاى خود را مى کَنند، آيا اين گونه اعمال شرعا جايز است؟
جواب :
جايز نيست.
آية الکرسى در نماز وحشت
سوال 1408 :
خواندن آية الکرسى در نماز وحشت و بر سر قبر ميّت تا کجا خوانده شود؟ تا «هم فيها خالدون» يا تا: «و هو العلى العظيم»؟
جواب :
احتياطا تا «هم فيها خالدون» است.
زمان ترتّب احکام ميّت
سوال 1409 :
از چه زمانى احکام ميّت هم چون (ارث، وصيت، عدّه وفات، برداشتن عضو و....) بر ميّت مترتب مى گردد؟ آيا زمان مرگ مغزى که به لحاظ پزشکى ميّت تلقى مى شود يا زمان توقف ضربان قلب ملاک است؟
جواب :
از زمانى که مرگ از جميع جهات حاصل شود، بايد محاسبه گردد.
بهترين اعمال جهت ميّت
سوال 1410 :
با فضيلت ترين عملى که مى توان براى ميّت انجام داد چيست؟
جواب :
کارى در ترويج مذهب حق، از قبيل نشر کتب و... انجام دهد و ثواب آن را به او هديه کند.
اهداى ثواب براى اموات
سوال 1411 :
اگر کسى عمل مستحب خود را به تمام اموات هديه کند، آيا ثواب اين عمل خير به تمام آن ها مى رسد يا بين آن ها تقسيم مى شود؟ و آيا خود او نيز از اين عمل بهره اى مى برد؟
جواب :
همه از آن بهره مى برند.
صدقه براى ميّت
سوال 1412 :
اگر کسى براى ميّت صدقه مى دهد، بهتر است به نيّت صدقه مستحبى بدهد يا به نيت ردّ مظالم، که احيانا بر عهده ميّت بوده است؟
جواب :
دومى بهتر است.