مسؤولين و مقرّرات
سوال 86 :
- نظر به اينکه عدم مراعات مقرّرات راهنمائى و رانندگى هم رکود قابل توجّهى در امور جارى ايجاد مى‌نمايد، و هم باعث بروز خسارات مالى و جانى فراوانى مى‌شود، و هم اين بى توجّهى‌ها تأثير بسزائى در بدبينى و دلسردى و افسردگى عموم مردم نسبت به پيشرفت انقلاب اسلامى کشورمان دارد (و از طرف ديگر تاکنون إرشاد و تذکّرات عادى به نحو مطلوب نتيجه بخش نبوده است) لازم است اياب و ذهاب وسائط نقليّه تحت مقرّرات مشخّص و شرائط معيّن با پشتوانه صحيحى کنترل گردد.
ما در شرکت سهامى ذوب آهن اصفهان که حدود چهل هزار کارگر و کارمند دارد نزديک به دو هزار خودروى سبک (مينى‌بوس، اتوبوس) کرايه‌اى و دولتى داريم، که با برنامه پيش بينى شده‌اى هم امور داخلى کارخانه و هم اياب و ذهاب به نقاط مسکونى کارکنان را انجام مى‌دهند، و در أثر نبودن جريمه بى‌نظميها و نابسامانيهائى به وجود آورده‌اند.
براى برقرارى انضباط بيشتر و جلوگيرى از بى توجّهى‌هاى رانندگان و مراعات حقوق عموم افراد، آيا اجازه مى‌فرمائيد با تعيين مبلغ و مشخّص نمودن نوع خلاف (مانند جرائمى که شهربانى کشور معيّن کرده) رانندگان متخلّف را جريمه کنيم؟ در اين صورت وجه دريافتى به چه حسابى منظور و در چه موردى مصرف گردد؟
جواب:
- با فرض اينکه وسائل نقليّه مربوط به ذوب آهن و راننده‌ها در استخدام ذوب آهن هستند متصدّيان مربوط با مراعات مقرّرات
استفتاءات، ج3، ص: 513
مى‌توانند در ضمن استخدام رانندگان "شرط" رعايت ضوابط رانندگى و جريمه مخصوص در صورت تخلّف را بنمايند، و مى‌توانند با "شرط" مصرف معيّنى براى وجه، جريمه تعيين کنند.
سوال 87 :
- از طريق سازمان عمران أراضى شهرى شهرستان مراغه قطعه زمينى به مساحت 167 متر مربّع از اراضى بانک مسکن به قيمت منطقه‌اى (که توسّط شعبه شهرسازى شهردارى مراغه تعيين شده است) به اينجانب که داراى چهار سر عائله مى‌باشم واگذار نموده‌اند، آيا از نظر شرعى اين زمين براى ما مباح است يا نه؟
جواب:
- چنانچه احتمال مى‌دهيد به وجه شرعى به شما واگذار نموده‌اند تصرّف مانع ندارد.
سوال 88 :
- بنياد مستضعفان ساختمانى را که محفل بهائى‌ها بود به نفع بنياد ضبط و سپس فروخت، تصرّف و أعمال عبادى خريدار در آن چه صورت دارد؟
جواب:
- با قطع يا احتمال اينکه روى موازين و مطابق مقرّرات دولت اسلامى فروش مى‌رود تصرّفات خريدار مانع ندارد.
سوال 89 :
- مقدارى زمين غير مزروعى و سنگلاخ در کنار دهکده‌اى در کاشان قرار دارد، در سالهاى قبل مقدارى از آن را بعضى از أهالى، ساختمان نموده و به قيمت روز پول آن را داده‌اند که صرف ساختن حمّام براى دهکده شده است، در حال حاضر قنات دهکده احتياج به لايروبى و کندن دارد، لذا أهالى تصميم گرفتند هر کدام به اندازه احتياج خود از اين زمينها خريدارى و ساختمان نمايند،
استفتاءات، ج3، ص: 514
ستفتاءات ج3 520 س 105 ..... ص : 519
و پول حاصله از آن را صرف لايروبى و کندن قنات دهکده نمايند، تقاضا داريم بفرمائيد که اين کار صحيح است يا خير؟
جواب:
- اگر اين کار با نظر مسئولين در دولت اسلامى و مطابق مقرّرات انجام شود مانع ندارد.
سوال 90 :
- فرماندارى يکى از شهرستانها وسيله‌اى براى نهادى (مثلا براى جهاد يا نهضت سواد آموزى) خريدارى مى‌کند، و فرماندار خودش إجازه استفاده از آن وسيله را در امور تبليغات اسلامى نيز مى‌دهد، آيا مى‌توان از اين وسيله جهت مجالس شهدا و دعاى کميل در منازل شهدا و تهيّه عکس و پوستر براى شهدا و يا تبليغات اسلامى استفاده کرد؟
جواب:
- اگر مطابق مقرّرات إجازه داده شده است مانع ندارد.
سوال 91 :
- بنا به تصويب شوراى انقلاب، "عمران اراضى" مقدارى زمين به قيمت معيّنى از شخصى گرفته و آن را بين دوازده برادر جهادى تقسيم نموده، صاحب زمين راضى به فروش با آن قيمت نيست و برادران جهاد روى زمين خانه مى‌سازند، بفرمائيد تکليف چيست؟
جواب:
- اگر احتمال مى‌دهند که مسؤولين زمين را به وجه شرعى از مالک آن گرفتند و به ديگران واگذار نمودند تصرّفات در آن زمين إشکال ندارد.
سوال 92 :
- اينجانب در بازار تهران با دو نفر شريک بودم و مغازه قماش
استفتاءات، ج3، ص: 515
فروشى داشتيم، بعد از انقلاب از طرفى طلبکار بوديم که عدّه‌اى مطالبات ما را ندادند، و از طرف ديگر هم بدهکار بوديم، لذا مجبور شديم مغازه را فروخته و طلب طلبکاران را بپردازيم. بنده خانه شخصى خود را که در تهران بود فروختم و يک مغازه ارزان قيمت در محلّ ديگرى با شراکت يک نفر خريدم و در منطقه ديگرى مستأجر شدم، بعد از مدّتى ناچار شدم يک باب خانه از همان خانه‌هائى را که مردم تصرّف کرده بودند بخرم (البتّه همان موقع به وسيله پدرم از إمام جماعت مسجد بازار مسأله را سوال کرديم، فرمودند: اگر صاحب ملک طاغوتى و فرارى باشد و خريدارها هم مقلّد إمام باشند مى‌توانند بخرند) ولى بنده از همان تاريخ ناراحت هستم، از شما خواهش مى‌کنم راهى پيش پاى بنده بگذاريد، براى اينکه نماز مى‌خوانم، روزه مى‌گيرم، شش سر عائله دارم، مى‌ترسم گناه آنان نيز به عهده من باشد؟
جواب:
- اگر احتمال مى‌دهيد که مسؤولين مربوطه در واگذارى خانه به شما مراعات ضوابط شرعيّه را نموده باشند تصرّفات شما إشکال ندارد.
سوال 93 :
- بعضى از مسؤولين برخى قوانين گذشته را اجراء مى‌نمايند که مخالف نظر فقهى و اسلامى مى‌باشد، آيا در اجراء اين قوانين باز هم اطاعت و همکارى لازم است؟
جواب:
- رعايت مقرّرات دولت اسلامى لازم است، و اگر مطلبى خلاف شرع باشد دولت بايد از طرق قانونى إقدام به تصحيح آن بر طبق ضوابط شرعى نمايد.
استفتاءات، ج3، ص: 516
سوال 94 :
- اينجانب يکى از افسران إداره راهنمائى و رانندگى هستم، أخيرا مبلغ جرائم رانندگى با تصويب مجلس شوراى اسلامى زياد گشته و مقدار جريمه‌ها گاهى تا پانصد تومان مى‌باشد، آيا افسر جريمه کننده مى‌تواند تخلّفات را ناديده گرفته و جريمه ننمايد؟ و اگر افسر متوجّه شد راننده متخلّف از نظر مالى کم بضاعت است مى‌تواند مقدار جريمه را کم کند يا ببخشد؟
جواب:
- رعايت مقرّرات دولت اسلامى بر ملّت و مسؤولين واجب است.
سوال 95 :
- آيا افراد شاغل در إدارات و مؤسّسات دولتى که وسائل و إمکانات دولت در اختيارشان مى‌باشد مى‌توانند (با تأمين هزينه مصرفى- مانند سوخت اتومبيل- از پول شخصى خود) از اين إمکانات جهت کار شخصى استفاده نمايند.
جواب:
- تابع مقرّرات دولت اسلامى است، بدون إجازه قانونى مسئولين مربوطه جائز نيست.
سوال 96 :
- اگر فردى با بودجه مملکت براى خود در محلّ کارش خانه‌اى با وسائلش فراهم کند أوّلا صحيح است يا خير؟ و در ثانى نمازش به چه ترتيب است؟ و استفاده از إمکانات دولتى (مثل محلّ و آب و غيره) شرعا چه صورت دارد؟
جواب:
- تابع مقرّرات دولت اسلامى است، اگر با إجازه قانونى مسئولين مربوطه باشد إشکال ندارد.
استفتاءات، ج3، ص: 517
سوال 97 :
- اينجانب آهنگر بودم که به علّتى فلج شده‌ام، و مالک يازده قطعه زمين مى‌باشم که همه آنها در طرح بهداشت است، و منزلم هم در طرح خيابان مى‌باشد و از آن چيزى باقى نمى‌ماند؛ چون فاقد زمين هستم سازمان عمران اراضى يک قطعه زمين (که صاحب اصلى آن يهودى است و به اسرائيل فرار کرده) مى‌خواهند به من بدهند، آيا از نظر شرعى مى‌توانم در اين زمين دخل و تصرّف کنم؟
جواب:
- اگر احتمال دهيد که روى موازين شرعى به شما واگذار شده تصرّفات شما جائز است.
سوال 98 :
- عدّه‌اى از کارکنان يک اتّحاديّه فردى از اعضاء را به عنوان رئيس اتّحاديه انتخاب نموده و اثاث و تشکيلات و پول و دسته چک اتّحاديّه را نزد او قرار داده‌اند تا طبق صلاح اتّحاديّه انجام وظيفه نمايد کوچکترين تخلّف شرعى و قانونى از رئيس اتّحاديّه ديده نشده است. آيا أعضاء اطاق بازرگانى مى‌توانند رأى اتّحاديّه را (که شرعا و قانونا محترم و لازم الرعايه است) ناديده گرفته و بدون مجوّز شرعى و قانونى فرد يا افراد ديگرى را به عنوان رئيس نصب و بر اتّحاديّه تحميل نمايند؟ و از مال اتّحاديّه بدون رضايت آنها به افراد منتصب حقوق بدهند؟
جواب:
- مردم در کارها و امور خود آزاد و مستقلّند، و کسى حقّ دخالت در أموال و شؤون خاصّ آنها را ندارد، البتّه بر مردم است که مقرّرات دولت اسلامى را مراعات نمايند.
سوال 99 :
- آيا از اموالى که حکم به استرداد آنها شده بنياد مستضعفان مى‌تواند براى عائله کسانى که اموالشان استرداد شده در صورت فقر و استحقاق آنها صرف نمايد؟ بر فرض جواز چه مقدار مى‌توان داد؟
استفتاءات، ج3، ص: 518
جواب:
: اگر از أموال مردم است بايد به صاحبش داده شود، و اگر مأيوس از پيدا شدن مالک باشند بايد به فقرا صدقه داده شود، و چنانچه مذکورين فقير باشند جائز است به آنها بدهند، و اگر از أموال عمومى است بايد تحت مقرّرات بنياد مستضعفين مصرف شود.
سوال 100 :
- اگر جنسى را که قيمت آن بالا رفته با سود کلان بفروشيم حلال است يا خير؟
جواب:
- اگر خلاف مقرّرات دولت نباشد و به حدّ اجحاف نرسد إشکال ندارد.
سوال 101 :
- احتکار و گرانفروشى از نظر شرع چه حکمى دارد؟
جواب:
- احتکار و گران فروشى و هر عملى که بر خلاف مقرّرات دولت اسلامى است جائز نيست.
گمرک
سوال 102 :
- کارگرانى که در خارج از کشور هستند وقتى که مى‌خواهند به ايران بيايند اثاثى که همراه دارند گمرک از آنان مى‌گيرد و بعد آنها را مى‌فروشد، آيا ديگران مى‌توانند آن أشياء را بخرند يا نه؟
جواب:
- اگر احتمال دهند که روى موازين شرعى و قانونى فروخته مى‌شود مى‌توانند بخرند.
استفتاءات، ج3، ص: 519
سوال 103 :
- کميته‌اى به نام فروش أجناس متروکه در تهران مى‌باشد، أجناس بلا صاحب را که از خارج آمده (و صاحبانشان رجوع نکرده و يا فرارى مى‌باشند) مى‌فروشد، خريد أجناس از اين کميته چه صورت دارد؟
جواب:
- با احتمال اينکه روى موازين شرعى فروخته مى‌شود إشکال ندارد.
استفاده از امکانات دولتى
سوال 104 :
- اينجانب آموزگار مى‌باشم، در يکى از ارگانهاى انقلاب اسلامى هم خدمت مى‌کنم، و معاش زندگيم و حقوقم را فقط از آموزش و پرورش دريافت مى‌دارم، أمّا چون محلّ خدمت فرهنگيم در يکى از روستاهاى اطراف است (که تقريبا شش کيلومتر با مرکز فاصله دارد) پس از انجام کار در اين نهاد انقلاب اسلامى با ماشين اين ارگان به محلّ کار مى‌روم. آيا اين استفاده إشکال دارد؟
جواب:
- بستگى به مقرّرات نهاد دارد و تخلّف جائز نيست.
سوال 105 :
- بنياد مستضعفان اصفهان قريب به هزار دستگاه واحد مسکونى ساخته و در اختيار مردم قرار داده است، تعداد زيادى از اين منازل از شهر فاصله داشته و از إمکانات شهرى (از قبيل مغازه، حمّام و بخصوص مسجد) دور مى‌باشند، آيا بنياد مستضعفان مى‌تواند از إمکانات و بودجه‌اى که در اختيار دارد براى مستضعفين در کنار خانه‌هايشان مسجد و حمّام و چند باب
استفتاءات، ج3، ص: 520
استفتاءات ج3 526 س 128 ..... ص : 525
مغازه بناء کند و از عائدات مغازه‌ها دوباره بودجه بيت المال را تأمين نمايد؟
جواب:
- بستگى به مقرّرات بنياد دارد.
سوال 106 :
- آيا استفاده از تلفنهاى إداره در وقت إدارى يا غير إدارى در محدوده تهران جهت ضرورتهاى شخصى مجاز است يا خير؟
جواب:
- بستگى به مقرّرات إداره دارد.
سوال 107 :
- اگر سرپرست نهاد انقلابى از وسيله‌اى که متعلّق به آن نهاد مى‌باشد جهت رفت و آمد به محلّ سکونت دوبار در روز (حدود 10 کيلومتر) استفاده نمايد، آيا شرعا جائز مى‌باشد؟
جواب:
- تابع مقرّرات است، بايد بر طبق مقرّرات دولت اسلامى عمل شود.
سوال 108 :
- اگر شخصى جهت ملاقات يکى از دوستانش به إداره محلّ خدمت او برود و از آب، برق، لوازم التحرير، وسائل نقليه يا وسائل ديگرى که متعلّق به آن إداره است استفاده کند، آيا از نظر شرعى إشکال دارد؟ و همچنين نماز خواندن و وضو گرفتن با آب آنجا چه صورت دارد؟
جواب:
- تابع مقرّرات إداره است و چنانچه خلاف مقرّرات باشد جائز نيست.
سوال 109 :
- اينجانب کارمند دولت هستم، آيا اعضاء خانواده اينجانب که
استفتاءات، ج3، ص: 521
کارمند دولت نيستند مى‌توانند از بليط اتوبوس که دولت به ما با نرخ نازل مى‌فروشد استفاده کنند؟ زيرا اينجانب از اتوبوس استفاده نمى‌کنم و با تاکسى تردّد مى‌نمايم، لذا بليطم را به مادر و برادرم مى‌دهم.
جواب:
- اگر جزء عائله شما محسوب هستند مانع ندارد.
سوال 110 :
- اينجانب در انبار بازرگانى همدان کار مى‌کنم، و هر مدّتى مبلغى پول از إداره جهت خرج انبار و ديگر کارهاى إداره دريافت مى‌کنم، و پول نزد من به امانت است تا موقع حساب سال، حال اگر از اين پول خرج کنم و يا جنس بخرم و بفروشم و استفاده بکنم تکليفم چيست؟
جواب:
- تصرّف و استفاده از پول و سائر أموال دولت تابع مقرّرات دولت است.
سوال 111 :
- اينجانب مدّت 38 ماه است که در مناطق کرد نشين در ارگانهاى جمهورى اسلامى مسؤوليّت دارم، در طول اين مدّت ضمن انجام مسؤوليّتهاى محوّله از تلفن و وسيله نقليّه دولتى براى امور شخصى نيز استفاده کرده‌ام و متأسّفانه مقدار و تعداد دفعات مورد استفاده را به طور دقيق نمى‌توانم مشخّص نمايم ولى حدود آن را مى‌توانم تخمين بزنم، بنابر اين تکليف شرعى حقير را معلوم فرمائيد.
جواب:
- اگر زائد بر مقدار متعارف که مقرّرات إجازه مى‌دهد تصرّف کرده‌ايد به مقدارى که يقين داريد بايد از عهده آن بر آئيد و به ارگان مذکور بپردازيد.
سوال 112 :
- با توجّه به اينکه امروز در اکثر إدارات و سازمانهاى وابسته به
استفتاءات، ج3، ص: 522
دولت جمهورى اسلامى ايران انجمن اسلامى دائر است، آيا استفاده از إمکانات إدارى جهت انجمن اسلامى همان إداره يا سازمان جائز است؟
جواب:
- استفاده از إمکانات بايد طبق ضوابط آن إداره و سازمان باشد.
سوال 113 :
- در باغچه بعضى از مدارس دولتى يا استيجارى به وسيله کارکنان مدرسه سبزى کشت مى‌شود که از آب مدرسه مشروب مى‌گردد، آيا کارکنان مدرسه مى‌توانند از سبزى يا ميوه درختان موجود در باغچه‌ها استفاده نمايند يا نه؟
جواب:
- مانع ندارد مگر مقرّرات خاصّى باشد.
سوال 114 :
- آيا کارمند مى‌تواند برخى از مطالبات قانونى خود را از دولت نگيرد و معادل آن از أموال دولتى مانند تلفن و نوشت افزار و امثال آنها استفاده شخصى کند؟
جواب:
- حقّ ندارد.
سوال 115 :
- آيا افراد شاغل در يک إداره يا مؤسّسه مى‌توانند از إمکاناتى مانند اتومبيل و تلفن و امثال اينها استفاده‌هاى شخصى نمايند؟
جواب:
- موقوف به إجازه قانونى مسؤولين مربوطه است، و بدون إجازه حکم غصب را دارد.
سوال 116 :
- اينجانب از کارکنان ستاد نماز جمعه تهران هستم، و به ناچار از إمکانات اين ستاد استفاده شخصى مى‌کنم (مثل تلفن، قلم، کاغذ و خوراکى) مبلغى که مطمئنّ شوم ارزش يا قيمت استفاده از إمکانات مورد تصرّف بوده مى‌پردازم، آيا استفاده اينجانب إشکال شرعى دارد يا نه؟ و اگر إشکال دارد آنچه تاکنون مصرف نموده‌ام چه حکمى دارد؟
جواب:
- بستگى به مقرّرات ستاد مذکور دارد.
استفتاءات، ج3، ص: 523
سوال 117 :
- ماشينهائى که خرج بنزين آنها با دولت است (مانند ماشينهاى ارتش و سپاه) و براى مأموريّتها سفر مى‌کنند يا در خود شهرها از جائى به جائى مى‌روند، آيا جائز است در بين راه افرادى را سوار کنند و به مقصد برسانند؟ يا رانندگان مسؤول هستند که پول مقدار مصرف بنزين را به آن ارگان دولتى بدهند؟
جواب:
- ميزان مقرّرات دولت اسلامى است، و تخلّف از آن جائز نيست، و موجب ضمان است.
سوال 118 :
- اينجانب کارمند يکى از شرکتهاى دولتى هستم، و از ساعت 12 که اذان ظهر را مى‌گويند جهت فريضه نماز به مسجد نزديک إداره رفته و نماز را با جماعت بجا مى‌آورم، براى نماز نيم ساعت تعيين شده و رفتن من به مسجد حدّ اکثر 10 دقيقه بيشتر طول مى‌کشد و در داخل إداره با ارباب رجوع هم کارى ندارم، خواهشمند است بفرمائيد آيا 10 دقيقه بيشتر از وقت تعيين شده براى اداء نماز (که صرف رفت و آمد من مى‌شود) از نظر شرعى إشکال دارد يا خير؟
جواب:
- اگر بر خلاف قرار استخدامى شما نباشد مانع ندارد.
سوال 119 :
- نظر به اينکه هنگام اذان ظهر- جهت اداء فريضه نماز- حدود نيم ساعت إدارات تعطيل مى‌شود، اگر کسى منزلش جنب إداره‌اى که در آن کار مى‌کند باشد آيا مى‌تواند در همين فاصله زمانى جهت صرف غذا و نماز به منزل خويش مراجعه کند؟
جواب:
- بايد طبق مقرّرات عمل شود.
سوال 120 :
- با توجّه به اينکه دولت مصرف گازوئيل را براى منازل ليترى ده ريال و براى وسائل نقليّه تقريبا دو ريال و نيم مقرّر کرده، آيا جائز است بعضى از کارگران و کارمندان يک مؤسسه از باک اتوبوس آن مؤسّسه گازوئيل براى
استفتاءات، ج3، ص: 524
مصرف منازل خود ببرند و قيمت آن را دو ريال و نيم بپردازند؟ چنانچه جواب منفى است اگر تفاوت قيمت آن را به حساب دولت بريزند چه صورت دارد؟
جواب:
- تخلّف از مقرّرات دولت اسلامى جائز نيست و موجب ضمان است.
سوال 121 :
- آيا مى‌توان از کاغذ نهادهاى انقلابى يا إدارات دولتى به مقدار يک صفحه برداشت و استفاده شخصى نمود؟ همچنين خودکار، مداد و غيره؟
جواب:
- تابع مقرّرات و إجازه مسؤولين است.
سوال 122 :
- گاهى شخص پاسدار، يک نفر دوست خود را که همراه اوست به سپاه مى‌آورد و از غذا مى‌خورد، چه صورتى دارد؟
جواب:
- اگر مهمان آوردن متعارف باشد إشکال ندارد.
سوال 123 :
- آيا کارمندان إدارات دولتى مى‌توانند از کاغذ و پاکت دولت که در إدارات هست به نفع خود استفاده کنند يا نه؟
جواب:
- استفاده‌هاى شخصى از أموال و وسائل إدارات دولتى بدون مراعات مقرّرات جائز نيست.
سوال 124 :
- آيا مى‌توان از کوپن بنزين دولتى براى وسيله نقليه شخصى خود يا ديگران استفاده نمود؟ و اگر مجاز باشد در چه مواردى؟
جواب:
- جائز نيست.
سوال 125 :
- در روستاى ما افرادى هستند که از شناسنامه‌هاى اشخاصى که فوت شده‌اند کوپن خوار و بار گرفته‌اند، با توجّه به اينکه اين أمر باعث خيانت به
استفتاءات، ج3، ص: 525
بيت المال مسلمين مى‌باشد (به خصوص در اين زمان که ملّت ما با ابر جنايتکاران در حال نبرد است و مى‌خواهد به خود کفائى برسد) آيا اين کار جائز است يا نه؟ و اگر جائز نيست حکم شرعى آن چيست؟
جواب:
- جائز نيست و مراعات مقرّرات دولت اسلامى لازم است.
سوال 126 :
- من يک نفر راننده تاکسى هستم که در ماه سى عدد کوپن سى ليترى دريافت مى‌کردم، کوپن اضافى را به راننده وسيله نقليّه‌اى مى‌دادم که با آن زندگى خانواده خود را تأمين مى‌کرد، يا به اشخاص ناشناس مى‌فروختم، بعضى از کوپنها را هم براى مصارف شخصى استفاده مى‌کردم. از نظر شرع إسلام فروش کوپن و يا استفاده در مصارف شخصى چه حکمى دارد؟
جواب:
- اگر خلاف مقرّرات عمل کرده‌ايد جائز نبوده و بايد از عهده پول که گرفته‌ايد برآئيد.
سوال 127 :
- اينجانب در زمان طاغوت گاهى از تلفن، خودکار و کاغذ إداره استفاده شخصى نموده‌ام و ضمنا حقّ اينجانب را هم همان زمان پايمال کرده‌اند، آيا الآن بايد پول آنها را حساب کرده و بپردازم يا خير؟ و اگر بايد بپردازم آيا مى‌توانم بابت حقّ پايمال شده‌ام حساب کنم يا خير؟
جواب:
- ضامن هستيد و نمى‌توانيد حساب کنيد.