1 - خوردن و آشاميدن
مسأله :
اگر روزهدار عمداً چيزى بخورد يا بياشامد، روزه او باطل مىشود چه خوردن و آشاميدن آن چيز معمول باشد مثل نان و آب، چه معمول نباشد مثل خاک و شيره درخت، و چه کم باشد يا زياد، حتّى اگر مسواک را از دهان بيرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو برد روزه او باطل مىشود مگر آنکه رطوبت مسواک در آب دهان به طورى از بين برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود.
مسأله :
اگر موقعى که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، بايد لقمه را از دهان بيرون آورد و چنانچه عمداً فرو برد روزهاش باطل است و کفّاره هم بر او واجب مىشود.
مسأله :
اگر روزهدار سهواً يا جهلاً چيزى بخورد يا بياشامد روزهاش باطلنمىشود.
مسأله :
احتياط مستحب آن است که روزهدار از استعمال آمپول يا سِرُمى که به جاى غذا به کار مىرود خوددارى کند، ولى تزريق آمپولى که عضو را بىحس مىکند يا به جاى دارو استعمال مىشود اشکال ندارد.
مسأله :
اگر روزهدار چيزى را که لاى دندان مانده است عمداً فرو ببرد روزهاش باطل مىشود.
مسأله :
کسى که مىخواهد روزه بگيرد، لازم نيست پيش از اذان دندانهايش را خلال کند، ولى اگر بداند غذايى که لاى دندان مانده در روز فرو مىرود چنانچه خلال نکند و چيزى از آن فرو رود روزهاش باطل مىشود.
مسأله :
فرو بردن آب دهان گرچه به واسطه خيال کردن ترشى و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمىکند.
مسأله :
فرو بردن اخلاط سر و سينه، تا به فضاى دهان نرسيده اشکال ندارد، ولى اگر داخل فضاى دهان شود بهتر است آن را فرو نبرد.
مسأله :
اگر چيزى نظير مگس در گلوى روزهدار برود اگر ممکن باشد بايد آن را بيرون آورد و روزه او باطل نمىشود و اگر ممکن نباشد فرو بردن آن مانعى ندارد و روزه او هم صحيح است.
مسأله :
اشخاصى که به تنگى نفس مبتلا مىباشند و به دستور پزشک هنگام تنگى شديد نفس توسّط وسيلهاى که حاوى مواد اکسيژنى است از راه دهان اکسيژن به ريه خودشان مىرسانند روزه آنها صحيح است.
مسأله :
اگر روزهدار به قدرى تشنه شود که تحمّل آن طاقت فرسا باشد و يا خوف ضرر بدهد مىتواند به اندازه رفع ضرورت آب بياشامد ولى روزه او باطل مىشود و اگر ماه رمضان باشد بايد در بقيه روز از بجا آوردن کارى که روزه را باطل مىکند خوددارى نمايد.
مسأله :
جويدن و چشيدن غذا که معمولاً به حلق نمىرسد گرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمىکند ولى اگر انسان از اوّل بداند که به حلق مىرسد چنانچه فرو رود روزهاش باطل مىشود و بايد قضاى آن را بگيرد و کفّاره هم بر او واجب است.
مسأله :
انسان نمىتواند براى ضعف روزه را بخورد ولى اگر ضعف او به قدرى است که معمولاً نمىشود آن را تحمّل کرد خوردن روزه اشکال ندارد.
مسأله :
اگر به واسطه باد يا جاروب کردن و مانند اينها غبار برخيزد و بر اثر عدم مواظبت به حلق برسد روزهاش باطل مىشود و همچنين اگر دود و بخار در اثر عدم مواظبت به حلق برسد روزه را باطل مىکند و امّا اگر سهواً يا جهلاً يا بىاختيار غبار و دود و مانند آن به حلق برسد مانعى ندارد.
مسأله :
استعمال سيگار و ترياک و هرويين و ساير دخانيات روزه را باطلمىکند.
مسأله :
فرو بردن سر در آب گرچه از روى عمد باشد روزه را باطل نمىکند، گرچه احتياط مستحب آن است که تمام سر را در حال روزه در آب فرو نبرد.
مسأله :
اماله کردن با چيز روان، گرچه از روى ناچارى و براى معالجه باشد روزه را باطل مىکند امّا اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله باشد روزه باطل نمىشود، و نيز استعمال شيافهايى که براى معالجه است اشکال ندارد، و احتياط مستحب آن است که از استعمال شيافهايى که براى کيف کردن است مثل شياف ترياک يا براى تغذيه از اين مجرى است خوددارى نمايند.