حقوق مرد نسبت به زن
حقوق شوهر نسبت به زن عبارتند از:
الف - عدم خروج از منزل مگر به اذن شوهر.
ب - عدم جو از صدقه دادن، نذر کردن ويا قسم خوردن مگر به اذن شوهر.
ج - تمکين به شوهر در هر زمانى که مرد بخواهد.
د - پاک کردن خود از هر چيزى که باعث دور کردن شوهر از تمتّعات جنسى است .
ه - رعايت نظافت و آرايش کردن در صورتى که شوهر آن را طلب کند.
الف - عدم خروج از منزل مگر به اذن شوهر
110- مسأله: زنى که عقد دائمى شده نبايد بدون اجازه شوهرش از خانه بيرون رود.
امام :تحريرالوسيله، کتاب نکاح، فصل فى النشوز ، قبل از مسئله 1 و توضيح المسائل ،
مسئله 2412.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 1897.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2421.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2480 .
مکارم (19)
111- سوال: آيا بايد براى صله رحم بابستگان نزديک و يا حتى با پدر و مادر و خانواده خود، از شوهرم براى خروج از خانه اجازه بگيرم يا مى‌توانم به قدر انجام صله رحم بدون اذن شوهر از خانه خارج شوم ؟
جواب: خروج از خانه حتى اگر براى صله رحم و يا ديدن پدر و مادر و بستگان نزديک باشد، بدون اجازه شوهر حرام است .
امام - بهجت - تبريزى - فاضل :مدرک مسأله قبل.
مکارم(20)
112- سوال: اگر خانمى بداند شوهرش با خارج شدن او از خانه براى فلان مکان راضى است، آيا مى‌تواند بدون اجازه شوهرش از خانه خارج شود؟ يا اينکه بايد براى هر خروج از خانه عليرغم علم به رضايت شوهر، از او اجازه بگيرد؟
جواب: اگر زن اطمينان دارد که شوهرش رضايت دارد و اجازه مى‌دهد، خروجش از منزل اشکال ندارد.
امام - فاضل - تبريزى - مکارم: استفتاء
بهجت (21)
در نتيجه: اگر خانمى مطمئن باشد شوهرش با خروج از خانه او رضايت دارد مى‌تواند از خانه خارج شود، اگر چه از شوهر اجازه نگيرد. بنابراين مواردى که معمولاً شوهر به زن اجازه مى‌دهد، مانند خروج‌براى کار يا خريد يا صله رحم با افراد خاصى و... زن مى‌تواند از منزل خارج شود. البته بايد توجه داشت مواردى که زن شک دارد که شوهر اجازه مى‌دهد يا نه، حق ندارد بودن اذن شوهر از خانه خارج شود.
همچنين بايد خانمها توجه نمايند نمى‌توانند بگويند چون شوهر با خروج از منزل براى رفتن خانه مثلاً فلان فاميل راضى است پس حتماً با خروج براى رفتن به منزل شخص ديگرى هم راضى است و از خانه خارج شود. بلکه بايد بداند که شوهر براى رفتن به منزل فرد دوم، رضايت دارد و به او اجازه مى‌دهد. زيرا چه بسيار مواردى که ممکن است شوهر با خروج زن به محلى راضى باشد اما با محلهاى مشابه راضى نباشد. بنابراين خانمها بايد از قياس در مسأله به شدت پرهيز نمايند. بله اگر شوهر اجازه کلى داده است و يا زن مطمئن است که به محل دوم رفتن مورد رضاى شوهر است مى‌تواند از منزل خارج شود.
113- سوال: اگر خانمى از شوهرش اجازه گرفت به محلى برود، آيا مى‌تواند از آنجا به محل ديگرى برود؟ مثلاً به خانه خواهر يا مادر خود برود؟
جواب:
تبريزى: به همان اندازه که شوهر اجازه داده است بايد عمل کند. استفتاء
فاضل: اگر احراز رضايت رفتن به محل ديگر بکند، مى‌تواندبرود والّا نه.
استفتاء.
بهجت: اگر علم به رضايت شوهر دارد مى‌تواند برود والّا نه .
با استفاده از توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 18.
114- سوال: آيا زن مى‌تواند بدون اجازه شوهر به مسجد يا نماز جمعه يا به طور کلى به مجالس مذهبى برود؟
جواب:
بهجت - تبريزى: اگر فرا گرفتن احکام شرعيه متوقف بر خارج شدن از خانه باشد، مى‌تواند خارج شود.
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسأله 18 و تبريزى: استفتاء.
فاضل: اگر شوهر رضايت نداشته باشد، بيرون رفتن حرام است استفتاء
115- سوال: اگر مردى براى انتقام گرفتن از زن خود، به او اجازه خروج از منزل را ندهد، آيا زن بايد اطاعت کند؟ مثلاً هميشه اجازه مى‌داده به محلى برود ولى حالا براى انتقام اجازه نمى‌دهد.
جواب: فاضل: انتقام گرفتن مرد از همسر خود، مناسب اخلاق انسانى و اسلامى نيست. ولى اگر به هر جهت اجازه خروج نداد، بر زن واجب است که اطاعت کند. استفتاء
116- سوال:
اگر خانمى بدون اجازه شوهرش از منزل خارج شده، تکليف او از لحاظ نماز و روزه چيست؟ آيا او ناشزه مى‌شود؟
جواب: تبريزى: چنانچه به عنوان ترک شوهر و قهر باشد ناشزه است؛ و در سفر نماز و روزه‌اش تمام است و در غير اينصورت احتياطاً جمع کند(هم شکسته بخواند و هم تمام) و در هر حال بايد برگردد.
استفتاء
فاضل: اگر با لباسى که شوهر در اختيار او گذاشته نماز بخواند، چنانچه شوهر راضى نباشد نمازش باطل است ولى روزه او صحيح است هر چند معصيت کرده است. استفتاء
117- سوال: آيا زن مى‌تواند در حين عقد شرط کند که اجازه خروج از منزل به دست خودش باشد؟
جواب: چنين شرطى نافذ نيست و اگر هم ضمن عقد آن را شرط کرده‌ايد عقد شما صحيح، ولى شرط آن باطل است .
امام: با استفاده از تحريرالوسيله، کتاب‌نکاح، فى الشروط المذکوره فى عقد، مسائل 1 و 2.
بهجت - تبريزى - فاضل: (22)
ب: عدم جواز صدقه، نذر و قسم خوردن زن مگر به اذن شوهر
احکام و سوالات اين قسمت در فصل روابط اقتصادى از سوال 50 تا 58 آمده است مراجعه فرماييد.
118- سوال: اگر زنى هنگام عقد شرط کرده است که مجاز به انجام کارهاى فرهنگى در خارج خانه باشد و يا اجازه داشته باشد کار کند و مرد نيز پذيرفته است، اگر بعد از ازدواج، مرد اجازه ندهد براى انجام اينگونه کارها از منزل خارج بشود، آيا زن مى‌تواند بدون اذن شوهر از منزل خارج شود؟
جواب:
بهجت - تبريزى: در فرض مذکور مى‌تواند بدون اذن شوهر براى انجام کارهاى مذکور خارج شود .
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 18.
تبريزى :استفتاء
فاضل: در فرض شرط نمى‌تواند از زوجه ممانعت کند مگر اينکه شغل مناسب شأن او نباشد استفتاء
ج: حق تمکين
119 - مسأله: زن بايد خود را براى هر لذتى که همسرش مى‌خواهد تسليم نمايد و بدون عذر شرعى از نزديکى کردن او جلوگيرى نکند .
امام: تحريرالوسيله، فصل فى القسم و النشوز، قبل از مسئله 1 و توضيح المسائل، مسأله 2412 .
بهجت: توضيح المسائل، مسئله 1897 .
تبريزى: توضيح المسائل، مسئله 2421
فاضل: توضيح المسائل، مسئله 2480
مکارم: توضيح المسائل، مسئله 2062
120- سوال: اگر مرد در روابط زناشويى افراط کند و اين براى سلامتى زن و حتى خود شوهر مضر باشد، آيا زن مى‌تواند به اندازه معقول تمکين کند؟
جواب:
تبريزى
به اندازه متعارف تمکين لازم است و نه بيشتر. استفتاء
فاضل: اگر براى زن ضرر قابل توجهى داشته باشد مى‌تواند تمکين نکند، بلکه براى حفظ سلامتى خود تمکين نکردن لازم است. اما اگر ضرر متوجه شوهر است، نمى‌تواند تمکين نکند. استفتاء
121- سوال: اگر زن داراى ضعف شديد بدنى باشد، و يا به علت بيمارى توان تمکين به شوهر نداشته باشد آيا مى‌تواند شوهر را تمکين نکند؟
جواب:
بهجت: در صورت داشتن عذر شرعى مى‌تواند تمکين نکند.
با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 1897.
تبريزى: در صورت عذر مى‌تواند تمکين نکند استفتاء
فاضل: ضعف غير قابل تحمل و بيمارى، مسقط تکليف است و زن در آن حال مى‌تواند تمکين نکند استفتاء
د - رفع منافرات
122- مسأله: زن بايد چيزهايى را که در روابط جنسى موجب منافرت و عدم رغبت مرد به زن مى‌شود را از خود دور کند.
امام: تحرير الوسيله، القول فى النشوز، قبل از مسئله 1.
در نتيجه: بطور مثال اگر زن در منزل همواره داراى لباسهاى کثيف و رويى ژوليده باشد و هميشه بوى غذا از او به مشام برسد و يا داراى اخلاقى تند و برخوردهايى غير عاطفى باشد و يا چنان خود را با کار در خانه و يا در بيرون خسته کند که توان حتى صحبت کردن با شوهر را نداشته باشد، و يا چنان سردى از خود نشان دهد که هيچ رغبتى براى مرد نسبت به او به وجود نيايد و امثال آن، همه و همه مواردى هستند که باعث مى‌شود زن، واجب شرعى خود را ترک کند و نه فقط حکم ناشزه را پيدا کند بلکه از داشتن يک زندگى شيرين و عاطفى محروم بماند.
ه - آرايش و نظافت
123- مسأله: زن بايد در صورتى که شوهر بخواهد براى او آرايش کند و نظافت نمايد.
امام: تحريرالوسيله، کتاب نکاح، القول فى النشوز، قبل از مسأله 1.
فاضل: (23)
124- سوال: اگر مردى به زن امر کند فلان آرايش را برايش بنمايد و يا فلان لباس را در منزل بپوشد، آيا زن بايد اطاعت کند؟
جواب: اطاعت زن از شوهر در مورد مربوط به استمتاعات واجب است و امور مذکور اگر در اين راستا باشد يا ترک آنها موجب نفرت شوهر باشد، بايد اطاعت کند والّا لازم نيست.
امام: با استفاده از مدرک سوال قبل.
فاضل: استفتاء