مصرف قربانى حج تمتع
و اولى اين است که کسى که حج تمتع نموده در صورتى که ضرر نداشته باشد، از قربانى خود بخورد، هرچند مقدار کمى از آ، باشد، و جايز است ثلث آن را بخود يا خانواده اش اختصاص دهد، همچنان که جايز است يک سوّم ديگر آن را به هر مسلمانى که بخواهد هديه کند، و امّا ثلث سوّم آن، بنابر احتياط واجب آن را به فقراى مسلمانان صدقه دهد.
و اگر صدقه دادن ممکن نباشد و يا موجب مشقت و زحمت زيادى شود، وجوب آ، ساقط مى شود، و رساندن آن به خود فقير لازم نيست، بلکه کفايت مى کند بوکيل او داده شود، اگر چه وکيل خود قربانى کننده باشد، آنگاه وکيل بر حسب اجازه موکّل در آن تصرف مى کند، به هديه دادن يا فروش يا اعراض از آن، و يا غير اينها.
و بيرون بردن گوشتهاى قربانى از مني، در صورت نياز نداشتن کسانى که در آنجا هستند، جايز است.
مسأله 400 : لازم نيست ثلثى که بايد به فقير صدقه دهد از حيوان جدا شود، و همچنين است ثلثى که بخواهد هديه کند، آرى لازم است در آن دو قبض حاصل شود، پس اگر يک سوم مشاع آن فقير صدقه داد، و فقير آ، را گرفت ـ هر چند بوسيله گرفتن همه حيوان ـ کفايت مى کند و همچنين ثلث هديه.
مسأله 401 : براى دريافت کننده صدقه يا هديه، جايز است در آن به هر طورى بخواهد تصّرف کند، و مانعى ندارد آن را به غير مسلمان تمليک کند.
مسأله 402 : اگر حيوان را قربانى نمود، و قبل از صدقه دادن کسى آن را دزديد يا با زور گرفت، بى اشکال قربانى کننده ضامن نيست، ولى اگر خود او آن را تلف کند، هر چند به وسيله دادن آن به غير مستحق باشد، بنابر احتياط سهم فقراء را ضامن خواهد بود.
3ـ تراشيدن موى يا کوتاه نمودن آن
ششم : از واجبات حج تراشيدن موى يا کوتاه نمودن آن است و در آن قصد قربت و اخلاص معتبر است، و جايز نيست آن را پيش از روز عيد انجام دهد، حتى در شب عيد، مگر براى کسى که ترس دارد، و بنابر احتياط بعد از رمى جمره عقبه و تهيه کردن قربانى در منى بجا آورده شود، واحوط واولى اين است که از کشتن قربانى نيز تأخير انداخته شود، و از روز عيد تأخير نشود، و در صورتى که از روى فراموشى و يا ندانستن حکم شرعي، قبل از رمى و يا فراهم کردن قربانى بجا آورده شود، کفايت مى کند و نيازى به اعاده آن نيست.
مسأله 403 : براى زنها سر تراشيدن جايز نيست، بلکه واجب است موى خود را کوتاه کنند.
مسأله 404 : مرد مخيّر است بين تراشيدن و کوتاه کردن، تراشيدن افضل است، مگر براى کسى که موى سر خود را با صمغ يا عسل يا مانند آنها جهت دور ساختن شپش بهم چسبانيده است، و کسى که موى سرش را پس از جمع کردن و تاب دادن آن بهم گره زده و بافته است و کسى که سال اوّل حج او است، که احتياط واجب است سر خود را بتراشند.
مسأله 405 : کسى که قصد تراشيدن دارد و بداند که آرايشگر سر او را با تيغ زخمى مى کند، جايز نيست سر خود را با تيغ بتراشد، بلکه با ماشين سر تراشى بسيار ريز سر خود را با تيغ بتراشد، بلکه با ماشين سرتراشى بسيار ريز سر خود را بتراشد، و يا ـ در صورتى که مخير بين تراشيدن و کوتاه کردن باشد ـ اوّلا موى خود را کوتاه، و سپس اگر بخواهد سر خود را با تيغ بتراشد، و اگر با آنچه ذکر شد مخالفت کند، کفايت مى کند اگر چه گناهکار است.
مسأله 406 : خنثاى مشکل در صورتى که موى خود را بهم نچسبانده يا نبافته يا سال اول حجش نباشد بايد موى خود را کوتاه کند، ولى اگر چسبانده و يا بافته و يا سال اولش باشد، بايد اولا کوتا کند، و آنگاه بنابر احتياط نيز بتراشد.
مسأله 407 : اگر محرم سر خود را بتراشد يا کوتاه کند، تمام چيزهائى که با احرام بر او حرام شده بودند حلال مى شوند، بجز زن و بوى خوش و همچنين ـ بنابر احتياط ـ شکار.
و ظاهر اين است که أنچه بر او حرام است از زن، پس از تراشيدن و يا کوتاه کردن، اختصاص به نزديکى ندارد، بلکه شامل مى شود همه لذتهاى جنسى که با احرام بر او حرام شده اند.
آرى پس از تراشيدن و يا کوتاه کردن، بنابر اقوى جايز است زن براى خود عقد کند، و در مجلس عقد حاضر شود.
مسأله 408 : واجب است تراشيدن و يا کوتاه کردن در منى باشد، پس اگر در آنجا عمدا و يا از روى ندانستن حکم شرعي، نتراشيد و نه کوتاه کرد، تا اينکه از أنجا بيرون رفت، واجب است برگردد و تدارک نمايد، و بنابر احتياط حکم کسى که فراموش کرده نيز چنين است.
و در صورتى که نتواند برگردد و يا بسيار سخت و مشکل باشد، در همانجائى که هست بتراشد و يا کوتاه کند، و در صورت امکان موى خود را به منى بفرستد.
و کسيکه در غير منى ـ اگر چه عمدا ـ سر خود را بتراشد، به همان اکتفاء کند، ولى واجب است در صورت امکان موى خود را به منى بفرستد.
مسأله 409 : اگر از روى فراموشى و يا ندانستن حکم شرعي، موى سر خود را کوتاه نکند و نتراشد، و پس از فارغ شدن از اعمال حج يادش بيايد و يا حکم شرعى را يا گيرد، واجب است تدارک کند، و بنابر اظهر واجب نيست دوباره طواف وسعى را بجا أورد، اگر چه احوط است.