احکام مسجد
سوال 288 :
ـ آيا جايز است زمين وقفى را اجاره کنند و مسجد قرار دهند؟
جواب :
مانعى ندارد و اگر به صورتى بسازند که عرفاً به آن مسجد بگويند، ظاهراً در مدت اجاره حکم مسجد را دارد.
سوال 289 :
ـ آيا صحيح است که زمينى را براى مدت طولانى اجاره کرد و مسجد قرارداد و بر فرض صحت آيا احکام مسجد بر آن حمل مى شود؟
جواب :
اجاره کردن زمين به قصد ساختن نمازخانه اشکال ندارد و چنانچه عرفاً به آن مسجد بگويند، ظاهراً در مدت اجاره احکام مسجد بر آن جارى است. و فرقى بين اجاره طويل المدة و غيره نمى باشد.
سوال 290 :
ـ مسجدى در کنار خيابان واقع شده و قرار است که خيابان تعريض شود، آيا تخريب قسمتى از مسجد جايز است؟
جواب :
تخريب مسجد به هيچ وجه جايز نمى باشد و نمى توان مسجد را از مسجد بودن خارج کرد، مگر اينکه ضرورت ايجاب کند و مصلحت عامه مسلمين اقتضاى تخريب کند که در اين صورت با اذن مجتهد جامع الشرايط مانعى ندارد.
----------
(صفحه142)
سوال 291 :
ـ قبرستانى قديمى وجود دارد که ديگر کسى را آنجا دفن نمى کنند، آيا جايز است آنجا مسجد بنا کنند؟ و بر فرض اينکه مسجدى روى آن ساخته باشند، آيا نماز خواندن در آن صحيح است؟
جواب :
اگر محرز باشد که قبرستان، وقف دفن اموات شده است، ساختن مسجد در آنجا جايز نيست و بر فرض هم که ساختمانى به اسم مسجد روى آن بسازند مسجد نمى شود و احکام مسجد را پيدا نمى کند، ولى نماز خواندن در آن مانعى ندارد و باطل نمى باشد، اما ثواب نماز در مسجد را ندارد.
سوال 292 :
ـ شخصى در ملک خودش مسجدى بنا کرده و بيشتر مخارج ساختمانى آن را متحمل شده و توليت آن را با خودش قرار داده است. شخصى که به نظر او صلاحيت ندارد، بدون اجازه او در آن مسجد اقامه جماعت مى کند، نماز چنين امام و مأمومينى که با او نماز مى خوانند چه حکمى دارد؟ و آيا بانى و متولى مسجد مى تواند از امامت او جلوگيرى کند و ديگرى را بياورد؟
جواب :
چنانچه مأمومين امام جماعت را عادل بدانند و به او اقتدا کنند، نمازشان صحيح است و امامت و نماز خواندن در مسجد نيازى به اذن بانى مسجد ندارد و هيچ کس حق ممانعت از اقامه نماز در مسجد را ندارد، امام جماعت باشد يا غير امام.
سوال 293 :
ـ شخصى چند سال قبل مسجدى در زمين خود ساخته و در آن نماز جماعت و غيره انجام شده است، فعلاً جمعيت زياد شده و مسجد نياز به توسعه دارد، ولى بانى اوليه که خود را متولى مسجد مى داند ممانعت مى کند و مى گويد: چون سند زمين مسجد به نام من است اجازه نمى دهم، آيا شرعاً
----------
(صفحه143)
حق ممانعت دارد؟
جواب :
در فرض سوال که وقف محقق شده و به تصرف درآمده است، واقف ديگر اختيارى در آن ندارد و بودن سند زمين مسجد به نام او موجب حق و داشتن اختيار براى او نمى شود و درموردى که توسعه و بازسازى مسجد ضرورت دارد تخريب وتوسعه اشکال ندارد، بلکه ممدوح و ثواب دارد و واقف حق جلوگيرى ندارد.
سوال 294 :
ـ شخصى در مسجد جهت نماز جماعت جا گرفته و بيرون رفته است و تا هنگام اقامه جماعت رجوع نکرده است، آيا به محض منعقد شدن نماز جماعت حق او از آن مکان ساقط مى شود و ديگرى مى تواند جاى او را تصرف کند؟
جواب :
بعد از منعقد شدن جماعت احتياط آن است که تا امام به رکوع رکعت اول نرفته جاى او را اشغال نکنند، بلى اگر در صف اول جا گرفته و صبرکردن تا رکوع اول موجب اختلال در اتصال صفوف شود، در اين صورت صبر کردن لازم نيست.
سوال 295 :
ـ گذاشتن عَلَم در مساجد در حالى که داراى مجسمه هايى از قبيل کبوتر و طاووس و مانند آن است چه حکمى دارد؟ و خريد و فروش اين عَلَم و نماز خواندن در برابر آن با مجسمه هايى که دارد چه حکمى دارد؟
جواب :
خريد و فروش و نگهدارى مجسمه مکروه مى باشد و نماز خواندن مقابل آن نيز مکروه است، مگر روى آن را بپوشانند.
سوال 296 :
ـ با توجه به اينکه طبق مقررات نظام اسلامى اماکن عمومى مانند مسجد هم بايد وجوه مربوط به آب و برق را بپردازند و مسأله آب چون در اختيار بخش خصوصى مى باشد و نظر به اينکه مساجد بطور معمول بويژه
----------
(صفحه144)
آنها که موقوفات ندارند در پرداخت بهاى آب مشکل دارند; بفرماييد:
اولاً: آيا خلاف مقررات دولت اسلامى عمل کردن جايز است؟
ثانياً: در فرضى که مساجد موقوفه نداشته باشند و يا به اندازه کافى نباشد، حکم کسانى که از آب مسجد استفاده مى کنند چيست؟ و آيا بايد به اندازه مصرف به مسجد کمک کنند؟
ثالثاً: چنانچه بعضى از افراد وجوه آب و مانند آن را بپردازند از ديگران ساقط مى شود؟
جواب :
اولاً: عمل کردن برخلاف مقررات جمهورى اسلامى جايز نيست.
ثانياً: در فرض مذکور کسانى که با آب مسجد وضو مى گيرند، بايد نيّت داشته باشند که پول آب را به مقدارى که مصرف مى کنند بدهند و اگر بدانند کسى پول آب را نمى دهد و خودشان نيز نيّت پرداخت پول آب را نداشته باشند، وضوى آنان صحيح نيست.
ثالثاً: بلى از عهده ديگران ساقط مى شود.
سوال 297 :
ـ اهالى محله اى زمينى را خريدارى کرده و زيرزمينى به عنوان مسجد در آن احداث کرده اند و پس از چند سال اقامه نماز در آن زيرزمين، طبقه فوقانى آن را تکميل کرده و چند سالى هم در طبقه بالا نماز خوانده اند وزيرزمين مسجد را به عنوان انبارى به کسى اجاره داده اند و اجاره آن را گرفته صرف مسجد کرده اند، آيا با گذشت چند سال اقامه نماز در آن محل و با توجه به اينکه مسجد متولى خاصى نداشته، مى شود گفت اين ساختمان حکم مسجد را دارد و احکام مسجد بر آن مترتب مى شود؟ و نيز آيا اجاره دادن طبقه تحتانى آن جايز است؟
و ضمناً مبالغى که از طريق اخذ اجاره صرف ساختمان مسجد شده چه حکمى
----------
(صفحه145)
دارد؟
وآيا صرف کردن آن براى مخارج عزادارى وايام ماه مبارک جايز است؟
جواب :
ـ بلى در فرض سوال که آنجا را به عنوان مسجد ساخته اند حکم مسجد را دارد.
2 ـ زيرزمينى که به عنوان مسجد ساخته شده مسجد است و اجاره آن صحيح نيست.
3 ـ آنچه از وجوه دريافتى مصرف شده احتياطاً اجاره کننده رضايت بدهد و حلال کند و آنچه مانده نيز بنابر احتياط با اجازه او به صرف نيازهاى همان مسجد برسد و اگر اجاره کننده راضى به مصارف فوق نشد گيرنده وجوه به هر نحو که شده ـ ولو با برگرداندن وجوه ـ رضايت او را تحصيل کند.
----------
(صفحه146)