احکام مسجد (آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی)

احکام مسجد

مسأله 921 :

نجس کردن زمين، سقف، بام و طرف داخل ديوار مسجد حرام است و هر کس بفهمد که اين مکانها نجس شده است، بايد فورا نجاست آن را برطرف کند و احتياط واجب آن است که طرف بيرون ديوار مسجد را نيز نجس نکنند و اگر نجس شود، نجاست آن را برطرف نمايند، مگر آن که واقف، آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.

مسأله 922 :

اگر نتواند مسجد را پاک نمايد يا کمک لازم داشته باشد و پيدا نکند، پاک کردن مسجد بر او واجب نيست؛ ولى اگر بى‌احترامى به مسجد باشد، بايد به کسى که مى‌تواند آن را پاک کند، اطلاع دهد.

مسأله 923 :

اگر جايى از مسجد نجس شود که پاک کردن آن بدون کندن يا کمى خراب کردن ممکن نباشد، بايد آنجا را بکنند يا خراب نمايند و پر کردن چاله و تعمير خرابى بر عهده کسى است که مسجد را نجس کرده است؛ ولى چنانچه پاک کردن مسجد احتياج به خراب کردن زيادى داشته باشد به نحوى که موجب ضرر رساندن به مسجد شود، تطهير آن واجب نيست.

مسأله 924 :

اگر مسجدى را غصب کنند و به جاى آن خانه و مانند آن بسازند به صورتى که ديگر به آن مسجد نگويند، باز هم بنابر احتياط واجب نجس کردن آن حرام

(175)

است، ولى وجوب پاک کردن آن محلّ اشکال است.

مسأله 925 :

نجس کردن حرم پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله‌وسلم و امامان عليهم‌السلام حرام است و اگر يکى از آنها نجس شود، چنانچه نجس ماندن آن بى‌احترامى باشد، پاک کردن آن واجب است، بلکه احتياط مستحب آن است که اگر بى‌احترامى نيز نباشد، آن را تطهير کنند.

مسأله 926 :

اگر حصير يا فرش مسجد نجس شود، بنابر احتياط واجب بايد آن را آب بکشند و بنابر احتياط واجب نبايد محل نجس آن را ببرند.

مسأله 927 :

بردن عين نجس ـ مانند خون ـ و يا چيزى که نجس شده به مسجد، اگر موجب سرايت نجاست به مسجد نشود، اشکال ندارد؛ اما چنانچه موجب بى‌احترامى به مسجد باشد، حرام است.

مسأله 928 :

اگر گذاشتن جسد ميّت در مسجد پيش از غسل دادن آن موجب سرايت نجاست به مسجد و يا هتک احترام نباشد، مانعى ندارد، گرچه احوط ترک آن است؛ ولى اگر ميّت را غسل داده باشند، گذاشتن آن در مسجد اشکال ندارد.

مسأله 929 :

اگر در مسجد براى روضه‌خوانى چادر بزنند و سياهى بکوبند و آن را فرش کنند و اسباب چاى در آن ببرند و همچنين برگزارى مراسم گوناگون در مسجد از قبيل عروسى و مجلس ختم اگر موجب ضرر به مسجد و هتک حرمت آن و مانع نماز خواندن نشود، با رعايت مصلحت وقف و اذن متولّى اشکال ندارد.

مسأله 930 :

بنابر احتياط واجب نبايد مسجد را با طلا زينت نمايند و همچنين نبايد صورت چيزهايى را که مثل انسان و حيوان روح دارند، در مسجد نقش کنند و نقاشى چيزهايى که روح ندارند، مثل گُل و بوته مکروه است.

مسأله 931 :

حتى اگر مسجد خراب شود، نمى‌توانند آن را بفروشند يا داخل ملک و جاده نمايند.

مسأله 932 :

فروختن در و پنجره و چيزهاى ديگر مسجد، حرام است و اگر مسجد خراب شود، بايد آنها را صرف تعمير همان مسجد کنند و چنانچه در همان مسجد قابل استفاده نباشند، بايد در مسجد ديگر مصرف شوند، ولى اگر قابل استفاده در ساير

(176)

مساجد نيز نباشند، مى‌توانند آنها را بفروشند و پول آن را اگر ممکن است صرف تعمير همان مسجد وگرنه صرف تعمير مسجد ديگرى نمايند.

مسأله 933 :

ساختن مسجد و تعمير مسجدى که نزديک به خرابى مى‌باشد، مستحب است و اگر مسجد به گونه‌اى خراب شود که تعمير آن ممکن نباشد، مى‌توانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند، بلکه مى‌توانند مسجدى را که خراب نشده ولى جا براى نمازگزاران در آن کم مى‌باشد، خراب کنند و مسجد بزرگ‌ترى بسازند.

مسأله 934 :

تميز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است و کسى که مى‌خواهد به مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو کند و لباس پاکيزه و قيمتى بپوشد و زير کفش خود را وارسى کند که نجاستى به آن نباشد و هنگام داخل شدن به مسجد، اوّل پاى راست و هنگام بيرون آمدن، اوّل پاى چپ را بگذارد و همچنين مستحب است از همه زودتر به مسجد آيد و از همه ديرتر از مسجد بيرون رود.

مسأله 935 :

هنگامى که انسان وارد مسجد مى‌شود، مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحيّت و احترام به مسجد بخواند و اگر نماز واجب يا مستحب ديگرى نيز بخواند، کافى است.

مسأله 936 :

خوابيدن در مسجد ـ اگر انسان ناچار نباشد ـ و صحبت کردن راجع به کارهاى دنيا و مشغول صنعت شدن و خواندن شعرى که نصيحت و مانند آن نباشد، مکروه است و نيز مکروه است آب دهان و بينى و اخلاط سينه را در مسجد بيندازد و اگر اين اعمال موجب هتک حرمت مسجد يا باعث انزجار و تنفر مردم شود و يا بر خلاف بهداشت نمازگزاران باشد، حرام است و همچنين مکروه است گمشده‌اى را طلب کند و صداى خود را بلند کند، ولى بلند کردن صدا براى اذان مانعى ندارد.

مسأله 937 :

داخل شدن کافر در مسجد اشکال دارد و اگر خواستند جهت شنيدن مطالب اسلامى داخل مسجد شوند، بايد محلّى را در کنار مسجد تهيّه نمود که عنوان «مسجد» نداشته باشد.

مسأله 938 :

راه دادن بچّه و ديوانه به مسجد مکروه است؛ ولى راه دادن بچّه اگر

(177)

بـراى آموختن احکام اسلام و آشنايى با مسجد باشد، اشکال ندارد و کسى که پياز و سير و مانند آنها خورده و بوى دهانش مردم را اذيّت مى‌کند، مکروه است به مسجد برود.