حريم نهر
سوال 36 :
- نهرهاى عمومى که از وسط املاک و خانه‌هاى شخصى در داخل شهرها عبور مى‌کند، آيا حريم دارد؟ اگر حريم دارد چقدر است؟
جواب:
- اگر نهر از اول در وسط املاک احداث شده حريم ندارد.
سوال 37 :
- در صورت متروکه شدن نهرهاى مذکور و اعراض همه صاحبان آن، اصل مجرا و بستر نهرها و حريم آنها- اگر حريم دارد- ملک چه کسى است؟
جواب:
- در صورت ثبوت اعراض صاحبان نهر، اگر بستر نهر از مرافق و حريم محله نباشد، ديگران مى‌توانند آنرا حيازت نمايند.
استفتاءات، ج2، ص: 585
سوال 38 :
استفتاءات ج2 593 س 51 ..... ص : 593
- اينجانب کشاورزى از روستاى بيرجند، سه بند "1" دارم هر کدام به مساحت تقريبى پانصد الى هزار متر مربع که ساليان سال روى آن زحمت کشيده و کار کشاورزى کرده و مى‌کنم، در شيب رودخانه و آب اضافى بندهاى مذکور که زمين رودخانه بوده حدود دو سال پيش اقدام به کشيدن يک سيل بند و سدّ خاکى نمودم تا آب اضافى بندهايى که از مجراى آن خارج مى‌شود و همچنين آب احتمالى رودخانه را در آن جمع و استفاده نمايم ولى اخيرا شوراى محل مى‌گويد زمين مذکور را که شما سدّ کرده‌اى موات بوده و بايد سدّ احداث شده را تخريب نمايى و حق استفاده از آن را ندارى لذا مستدعى است بيان فرماييد که من از نظر شرع حق استفاده دارم يا خير؟
جواب:
- زمين اگر جزو مرافق قريه يا سيل قريه محسوب است احياء آن جايز نيست و بايد به حال اول بازگردانده شود.
سوال 39 :
- حريم رودخانه که از اراضى موات باشد اگر کسى احياء کند مالک مى‌شود يا خير؟
جواب:
- براى رودخانه حريم ثابت نيست و در صورتى که احياء مانع استفاده از رود خانه نباشد مانع ندارد.
سوال 40 :
- آب انبارهايى است وقفى که به وسيله زمينهاى مجاور آن
استفتاءات، ج2، ص: 586
مشروب مى‌گردد، آيا زمينهاى مجاور و اطراف آن، موقوفه مى‌باشد؟ و اگر موقوفه نيست، اين زمينها چه حکمى دارند و متعلّق به کيست؟
جواب:
- اگر زمين اطراف جزو اراضى موات اصلى است و آب‌گيرى آب انبار منوط به اين است که آن زمينها به حال خود باقى بماند تا آب باران از آن زمينها به طرف آب انبار سرازير شود، در اين صورت آن زمينها جزو حريم آب انبار محسوب مى‌شود و حکم موقوفه را دارد.