نماز جمعه
سوال 436 :
- در دانشگاه ما نماز جمعه به امامت يک عرب سعودى که بسيار روشنفکر و طرفدار انقلاب ايران مى‌باشد برگزار مى‌شود، آيا شرکت در اين نماز جمعه مستحب است يا واجب است؟
جواب:
- نماز جمعه واجب تخييرى است.
سوال 437 :
- در تحرير الوسيله فتوى به وجوب تخييرى نماز جمعه داده‌ايد و خواندن نماز جمعه را افضل و نماز ظهر را احتياط نموده‌ايد، آيا اين احتياط وجوبى است يا استحبابى؟ چون نقل شده که حضرتعالى نسبت به نماز جمعه
استفتاءات، ج1، ص: 268
تغيير فتوى داده‌ايد.
جواب:
- احتياط مزبور استحبابى است و فتوى تغيير نکرده است.
سوال 438 :
- مسأله نماز ظهر و جمعه در زمان غيبت چگونه است؟
جواب:
- نماز جمعه در زمان غيبت واجب تخييرى است و مجزى از نماز ظهر است.
سوال 439 :
- آيا کسانى که فاصله آنها تا محل برگزارى نماز جمعه بيش از چهار فرسخ مى‌باشد و نماز عصرشان شکسته مى‌شود، شرکت آنها در نماز جمعه الزامى است؟ در صورت شرکت، نمازشان چه صورتى دارد؟
جواب:
- نمازشان صحيح است و نماز جمعه واجب تخييرى است.
سوال 440 :
- آيا اقامه نماز جمعه براى امام جماعت، اذن از حاکم شرع لازم دارد؟ (چه امام، مجتهد باشد و چه نباشد) و آيا قصد اقامت براى امام مسافر لازم است؟ و اگر امام جماعت در خطبه آنچه که واجب است، انجام ندهد؛ ديگران مى‌توانند به او اقتداء کنند و اين نماز کفايت از نماز ظهر مى‌کند يا نه؟
جواب:
- منصب امامت جمعه بدون نصب ولىّ امر مسلمين ثابت نمى‌شود و امامت جمعه براى مسافر جايز نيست و تا احراز تعمّد ترک واجب نشود، اقتداء و اکتفا به نماز جمعه مانع ندارد.
سوال 441 :
- آيا رفتن به نماز جمعه واجب کفائى است يا واجب است بر
استفتاءات، ج1، ص: 269
همه؟
جواب:
- واجب کفائى است بنا بر احتياط.
سوال 442 :
- نظر به اين که ما برادران مسلمان ايرانى مقيم يکى از کشورهاى اروپايى، با برادران اهل سنّت غير ايرانى، همه هفته نماز جمعه را بپا مى‌داريم، لذا يکى از برادران ايرانى دانشجو امامت نماز جمعه را همه هفته به عهده مى‌گيرد و با توجه به اين که در ايران اسلامى، کليه ائمه جماعات از طرف حضرت امام بايد حکم داشته باشند، آيا امامت اين برادر به عنوان امام جمعه صحيح است و اين مسأله به طور کلّى چگونه است؟
جواب:
- به ترتيبى که نوشته‌ايد همچنان نماز جمعه را مانند گذشته به امامت همان برادر مذکور اقامه نماييد و صحيح است.
ان شاء اللّه موفق باشيد.
سوال 443 :
- در بلاد بعيده، مانند مناطق آزاد شده افغانستان، اقامه نماز جمعه و تعيين امام جمعه، منوط به اجازه مرجع است يا خير؟
جواب:
- در فرض مذکور مى‌توانند با مراعات شرايط ديگر اقامه نمايند.
سوال 443 :
- آيا ائمه جمعه مى‌توانند براى خود جانشين (موقت) تعيين کنند يا اينکه بايد با اطلاع و اجازه ولى امر (ولايت فقيه) باشد؟
جواب:
- اطلاع دهند هر چند موارد مختلف است.
سوال 445 :
- اگر کسى نتوانست خطبه‌هاى نماز جمعه را درک کند و فقط به نماز جمعه برسد و اقتدا کند آيا از نماز ظهر کفايت مى‌کند؟
جواب:
- کفايت مى‌کند.
استفتاءات، ج1، ص: 270
سوال 446 :
- اگر کسى به يکى يا هر دو خطبه نماز جمعه نرسد و يا در آنجا باشد و متوجه خطبه‌ها نشود و يا در بين خطبه‌ها حرف بزند، آيا بايد نماز ظهر را هم بخواند؟
جواب:
- اگر به نماز جمعه اقتدا کرده و آن را بجا آورده لازم نيست نماز ظهر را بخواند.
سوال 447 :
- در نماز جمعه، وقتى که امام مشغول خطبه خواندن است، برگشتن به چپ و راست، يا حرف زدن در بين خطبه چه صورتى دارد؟
جواب:
- مانع ندارد ولى نبايد موجب فوات فايده خطبه شود.
سوال 448 :
- در موقع خواندن خطبه نماز جمعه که مأمومين نشستن به حالت تشهد را مراعات نمى‌کنند و به اطراف نگاه مى‌کنند و با گفتن اسم امام زمان قيام مى‌کنند نمازشان چه صورت دارد؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 449 :
- چه بسا در بين خطبه‌هاى نماز جمعه مردم با گفتن سه تکبير و شعارهائى سخن امام جمعه را تأييد مى‌نمايند و نيز قيام کردن در هنگام نام امام عصر ارواحنا له الفداء و نيز فرستادن صلوات و يا آمين گفتن در پى دعاهائى که امام جمعه مى‌کند همه اينها آيا جايز است يا خير؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 450 :
- در نمازهاى جمعه ديده مى‌شود که عده زيادى را با يک رديف صف يا يک ستون صف، به هم متصل مى‌کنند، آيا نمازشان صحيح است؟
(اين اتصال اغلب در موقع نماز مى‌باشد و در موقع خطبه‌ها اين اتصال هم نمى‌باشد)
استفتاءات، ج1، ص: 271
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 451 :
- اگر در دو خطبه نماز جمعه، سوره آخر خطبه خوانده نشود، نماز چه صورتى دارد؟
جواب:
- اگر سهوا يا نسيانا باشد مانع ندارد و نماز صحيح است.
سوال 452 :
- خواندن نماز جمعه در هواى سرد يا هواى گرم براى افراد ضعيف و بى بنيه که احتمال ضرر مى‌رود، چه حکمى دارد؟
جواب:
- مانع ندارد مگر آنکه خوف ضرر براى شخص باشد.
سوال 453 :
- آيا مى‌توان در مکانى که احتمال خطر دارد نماز جمعه خواند؟
جواب:
- نماز جمعه واجب تخييرى است و احتمال ضعيف خطر مانع نيست مگر آن که به حدّ خوف برسد.
سوال 454 :
- در روزهاى جمعه و در صف جماعت ديده مى‌شود که بعضى از برادرها روزنامه مى‌آورند و روى آن مى‌نشينند و نماز مى‌خوانند و مسلما در روزنامه آيات قرآن يا اسم خدا يا کلمه اللّه يا اسم ائمه (ع) مى‌باشد آيا نماز صحيح است يا خير؟
استفتاءات، ج1، ص: 272
جواب:
- تا يقين به هتک و بى احترامى نداشته باشند نمازشان اشکال ندارد و بر ديگران لازم نيست به آنها بگويند.
سوال 455 :
- زنانى که عادت ماهانه خود را مى‌گذرانند و از خواندن نماز معذورند، آيا مى‌توانند در نماز جمعه يا جماعت در غير مسجد شرکت کنند؟
جواب:
- مى‌توانند در اجتماع براى نماز شرکت کنند، و صورتا متابعت نمايند، ولى نبايد نماز بخوانند.
سوال 456 :
- آيا شرکت بانوان در نمازهاى جماعت يوميه و نماز جمعه کراهت دارد يا خير؟
جواب:
- کراهت ندارد، بلکه در بعض موارد مطلوب است.
سوال 457 :
- اذا دخل شخص فى الصلاة بنية الجمعة ثم تبيّن انها ليست جمعة فهل تصحّ صلاته لو غيّر النيّة ام لا و کذا العکس؟
جواب:
- فى تصحيح الصلاة المذکورة بالعدول فى النيّة اشکال و الأحوط اتمامها ثم اعادتها.
سوال 458 :
- آيا شخص مسافر که حاضر به نماز جمعه مى‌شود، جايز است که امام جمعه شود (با داشتن شرايط) يا فقط مى‌تواند مأموم باشد؟
جواب:
- نمى‌تواند امام باشد.
استفتاءات، ج1، ص: 273
سوال 459 :
- هنگامى که نماز جمعه منعقد است، نماز را فرادى مى‌توان خواند؟
جواب:
- جايز است.
سوال 460 :
- اگر کسى امام جمعه‌اى را که از طرف امام تعيين شده به دلايلى قبول نداشته باشد عدم شرکت او در نماز جمعه اشکال دارد؟
جواب:
- اشکال ندارد و نماز جمعه واجب تخييرى است ولى خوب است مؤمنين هر چه بهتر آن را بر پا کنند.
سوال 461 :
- معروض ميدارد که: نماز جمعه منطقه فارس جمعه‌ها معمولا 30 دقيقه بعد از ظهر شرعى آغاز مى‌شود (بطور مثال: جمعه مورخه 19/ 9/ 61 ساعت 12 و 30 دقيقه يعنى 30 دقيقه بعد از 12 خطبه‌ها خاتمه يافته) مقرر فرمائيد که آيا به فتواى امام بزرگوار نماز جمعه به اين منوال کفايت از نماز ظهر مى‌نمايد يا خير؟
جواب:
- در مفروض سوال نماز جمعه صحيح و کفايت از ظهر مى‌کند.
سوال 462 :
- از حضرتعالى نقل شده که اگر نماز جمعه از ظهر شرعى بگذرد احتياط واجب آن است که نماز ظهر را بخوانند؛ آيا منظور اوّل نماز است يا اوّل خطبه؟
جواب:
- اگر در اوائل عرفى ظهر نماز خوانده شود مانع ندارد هر چند خطبه را اوّل ظهر شروع کنند.
سوال 463 :
- گفته مى‌شود که وقتى نماز جمعه، در شهرى برگزار مى‌شود تا
استفتاءات، ج1، ص: 274
فاصله چند کيلومترى افرادى که در نماز جمعه شرکت نکرده‌اند نمى‌توانند نماز ظهر و عصر را بطور جداگانه اقامه کنند. [لطفا بفرماييد آيا اين مسأله از نظر شرعى صحيح است؟]
جواب:
- نماز جمعه واجب تخييرى است و خواندن نماز ظهر در وقت اقامه جمعه اشکال ندارد.
سوال 464 :
- مى‌گويند که در محل‌هاى ديگر يعنى غير از دانشگاه، اگر کسى که در منزل است به عللى نرفته باشد براى نماز جمعه، بايد صبر کند تا نماز جمعه دانشگاه تمام شود و نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر قبل از نماز جمعه، بخواند، نمازش باطل است. آيا اين گفته درست است يا خير؟
جواب:
- نمازش صحيح است.
سوال 465 :
- آيا اشکال دارد کسى که در کرج است براى نماز جمعه به تهران بيايد يا لازم است براى احتياط نماز ظهر و عصر را که شکسته شده بود، دوباره در وطنش به صورت تمام بخواند؟
جواب:
- مى‌تواند به نماز جمعه حاضر شود هر چند اگر به حدّ مسافت سير کند، نمازش شکسته است.
سوال 466 :
- با توجه به اين که در "تهران" و "شهر رى" دو نماز جمعه اقامه مى‌شود و فاصله آنها از دو فرسخ بيشتر است، حکم کسانى که از شهر رى در نماز جمعه تهران شرکت مى‌کنند چيست؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 467 :
- افرادى که در نماز جمعه تهران شرکت مى‌کنند و عده‌اى از آنها
استفتاءات ج1 281 ج ..... ص : 281
استفتاءات، ج1، ص: 275
که مسافتشان بيش از حدّ شرعى است و نماز عصر را تمام مى‌خوانند چه صورت دارد؟
جواب:
- در صورتى که با طى مسافت شرعى و قصد مسافت، نماز را تمام بخواند صحيح نيست.
سوال 468 :
- با توجه به اينکه مکروه است مسافر به حاضر و حاضر به مسافر اقتداء کند آيا شرکت مسافرين در جماعتها در مراسم بزرگ و همچنين شرکت مسافر در نماز جمعه چگونه است؟
جواب:
- اشکال ندارد ولى امام در نماز جمعه بايد مسافر نباشد.