احکام زکات
سوال 239 :
اين جانب به ياد دارم که در زمان قديم پدرم که کشاورز بود و باغ انگور زياد داشت به من مي‌گفت که انگور ما به حدّ زکات رسيده است ولي چون مقروض هستم و نفرات عائله‌ام زياد است نمي‌توانم زکات بپردازم با توجه به مسئله فوق الذکر من يقين دارم که در ذمه پدرم زکات هست و مي‌خواهم آن را بپردازم، حال براي من دو سوال مطرح است:
1- چه مقدار زکات بايد بدهم، چون مقدار زکاتي را که در ذمه پدرم بوده نمي‌دانم و او هم در اين مورد وصيتي نکرده است؟
ج1: اگر نمي‌توانيد با فکر و بررسي سالها مقدار آن را تعيين کنيد لازم است حدّاقل را بپردازيد.
2- آيا زکات که مي‌خواهم بدهم بايد مثل بدهم يا قيمت؟ کشمش بدهم يا پول، و اگر بايد پول بدهم آيا بايد به قيمت آن سالها حساب شود يا قيمت فعلي؟
ج2: مثل را در نظر بگيريد و بپردازيد و يا قيمت مثل امروز را يعني کشمش تهيّه کنيد و بدهد و يا قيمت امروز کشمش را بپردازيد.
سوال 240 :
کشاورزي تراکتوري دارد و آن خراب شده است، مبلغ دويست هزار تومان خرج آن کرده است، آيا آن مبلغ مذکور ر سر خرمن از گندم کسر نمايد يا خير؟ و ديگر اينکه با همان تراکتور براي ديگران کار کرده و مبلغ يکصد هزار تومان فايده برده است. بنابراين آيا ممکن است بگويم صد هزار تومان را جزء مخارج حساب کند؟
جواب :
فقط مقداري از تراکتور که در راه کارهاي کشاورزي گندم استهلاک شده است را مي‌تواند از نصاب گندم کسر نمايد و آن صد هزار تومان که به عنوان اجرت کار تراکتور از ديگران گرفته را بايد به حساب مخارج تعمير تراکتور بگذارد و از مخارج سال محسوب مي‌شود.
سوال 241 :
در توضيح المسائل فرموده‌ايد که در موقع پرداخت زکات گندم و جو، مي‌شود مخارجي را که براي زراعت خرج کرده‌اند بردارند بعد زکات را بدهند.
سوال اين است که: اگر کسي مخارجش به اندازه قيمت کاه باشد مثلاً براي زراعت ده هزار تومان خرج کرده و قيمت کاهي که از همان زراعت به دست آمده هم ده هزار تومان است، آيا مي‌تواند مخارج را از گندم و جو حساب کند؟
جواب :
در آمدي که از کاه به دست مي‌آيد جزء عايدات است اگر مخارج را از کاه کسر کند ديگر نمي‌تواند از گندم و جو کسر کند.
سوال 242 :
آيا زکات به مطق سرمايه و ثروت تعلّق مي‌گيرد يا به نُه چيز مذکور در رساله؟
جواب :
زکات به همان اشياء مذکور در رساله تعلّق مي‌گيرد.
سوال 243 :
آيا زکات نقدين شامل اوراق نقدينه پول هم مي‌شود؟
جواب :
نقدين موضوع زکات شامل اوراق نقدي و پول نمي‌شود.
سوال 244 :
آيا ماليات را مي‌توان به جاي ذکات حساب کرد؟
جواب :
نمي‌توان ماليات را در عرض زکات منظور کرد.
سوال 245 :
اگر کسي مؤونة سالش را نتواند فراهم نمايد و به عسرت بگذراند يا قرض دارد و نتواند قرضش را اداء کند و مقداري زکوة هم بر او واجب شده بايد اداء نمايد يا خير؟
جواب :
در صورتي که شرايط وجوب زکاة - از جمله رسيدن به حدّ نصاب - در آن مال موجود است بايد زکاة آن را بدهد.
سوال 246 :
اگر شخصي شب عيد فطر به اشخاص طام دهد نه در خانه خود بلکه در مسجد يا سالن‌هاي پذيرايي يا جاي ديگر آيا زکاة فطره آنها را بايد بدهد؟
جواب :
بايد بدهد.
سوال 247 :
اگر شب عيد فطر فرزند در خدمت سربازي يا اينکه در بيمارستان بستري باشد و پدر خرج بيمارستان او را بدهد يا اينکه در زندان باشد در اين روض زکاة فطره او بر عهده چه کسي است؟
جواب :
فقط در آن صورتي که در بيمارستان است و پدر خرج بيمارستان او را مي‌دهد بر عهده پدر است ولي در آن دو صورت ديگر خير.
سوال 248 :
پدري که فرزندش در شهر ديگري است حال يا سرباز يا دانشجو و غيره است و مخارجش را پدر مي‌دهد اگر آن فرزند فطره خويش را بدهد کافي است يا خير؟
جواب :
اگر نان خور او محسوب مي‌شود و پدر او را وکيل نمايد تا از مال او فطره خود را بدهد چنانچه اطمينان داشته باشد که فطره را مي‌دهد کافي است و لازم نيست خودش فطره او را بدهد.
سوال 249 :
در زکاة فطره آيا کسي که انسان اجير کرده قو داده که مخارج او را بدهد فطره او را بايد داد يا خير؟
جواب :
اگر شرط کرده که مخارج او را بدهد و به شرط خود عمل کند و نان خور او حساب شود بايد فطره او را داد.
سوال 250 :
شخصي چند ساعت قبل از غروب آفتاب شب عيد فطر به ميهماني مي‌رود لکن براي فرار از فطره که به عهده ميزبان است نزديک غروب از منزل خارج شده و بعد از اذان مي‌آيد آيا با اين حيله فطره را از صاحب خانه ساقط مي‌کند يا خير؟
جواب :
اگر پيش از مغرب از خانه بيرون رفته به طوري که در مغرب مهمان او حساب نمي‌شود زکاة فطره به عهده صاحب خانه نيست.
سوال 251 :
بچّه‌اي که در شکم مادر است آيا فطريه‌اش واجب است يا خير؟ نظرتان را در اين مورد بين کنيد.
جواب :
واجب نيست.
سوال 252 :
اگر کسي که مقداري زکاة بر او تعلق گرفته، آيا مي‌شود از فرش‌هايي که چند سال د خانه خود از آنها استفاده کرده به عنوان زکاة به مسجد بدهد و براي خود فرش نو تهيه نمايد؟
جواب :
اگر فرش براي مسجد مورد احتياج است زکاتي که بر او واجب است حساب کند و فرشها را از آن بابت بدهد جائز است.
سوال 253 :
آيا مقلّدين حضرتعالي مجازند که زکات فطره خود را به امور ساخت مسجد اختصاص دهند؟
جواب :
مجازند اقدام بفرمايند.
سوال 254 :
الف: آيا براي تأسيس يک کتابخانه جهت استفاده مردم مي‌شود از زکات، کتاب و کمد خريداري کرد؟
جواب :
اگر مورد احتياج عموم است مي‌تواند.
ب: آيا مي‌تواند خود نيز به عنوان يک عضو از آن کتابخانه بهره برداري نمايد؟
جواب :
بعد از اداي زکاة با شرط مذکور مي‌تواند.
سوال 255 :
در بعضي از مساجد پولهايي به عنوان فطره و يا صدقات و غيره در صندوق جمع آوري مي شود ، آيا مي توان وجوه مذکور را در اموري راجع به مسجد از قبيل تعميرات و يا مصرف آن در کلّيه چيزهاي مربوط به مسجد صرف و خرج نمود يا خير ؟
جواب :
صرف زکاه فطره براي مسجد جائز است که باري تعمير يا تاسيس مسجد خرج شود ولي صدقات را بايد به فقرا داد .
سوال 256 :
احتراما به نظر حضرت عالي مي رسانيم که از طرف اهالي روستايمان به علّت داشتن مشکلات فراوان مخصوصا مشکل نبود آب که زن و بچه هايمان از 3 کيلومتري روستا آب مي آورند و امسال تصميم گرفته ايم با توفيق خداوند دست به دست همديگر بدهيم و به روستا آب بياوريم و لذا اجازه مصرف زکاه فطره را در اين مورد تقاضامنديم .
جواب :
اشکال ندارد ، در راه مذکور و فوق مصرف کنيد .