فصل سى و يکم: احکام خوردنی ها و آشامیدنی ها
سوال 992 :
غذاهايى که از دست کفّار گرفته مى شود چه حکمى دارد؟
جواب :
در صورتى که احتمال بدهيم اين غذاها به وسيله کارخانه ها يا ابزار و آلات يا دستکش تهيّه شده، هيچ اشکالى ندارد، ولى هرگاه يقين داشته باشيد با دست يا بدن آنها با رطوبت تماس پيدا کرده احتياط آن است که در غير موارد ضرورت اجتناب شود امّا در موارد ضرورت مثل مسافرتهايى که به کشورهاى غير اسلامى مى شود و پرهيز از اين امور مشکل است، مى توانيد پرهيز نکنيد.
سوال 993 :
خوردن گوشت خرگوش چگونه است؟
جواب :
مطلقاً حرام است.
سوال 994 :
خوردن دنبلان (بيضه حيوان) چگونه است؟
جواب :
حرام است احتياط واجب آن است که به کودکان هم خورانده نشود.
سوال 995 :
آيا استعمال سيگار در صورتى که اشخاص ديگرى که در آن مجلس هستند راضى نباشند و موجب اذيّت آنها شود يا براى آنها زيان داشته باشد جايز است؟ در حالى که بعضى از مجامع طبّى مى گويند: ضرر سيگار براى کسى که در آن فضاى دودآلود است سه برابر ضررى است که براى سيگارى دارد، لذا در بسيارى از مکانهاى تجارى و ادارات دولتى سيگار کشيدن را ممنوع اعلام کرده اند، آيا جايز است با اين اعلان «سيگار کشيدن ممنوع است» مخالفت کرد يا بايد به آن پايبند بود؟
جواب :
اذيّت کردن ديگران جايز نيست و سيگار کشيدن در صورتى که موجب ضرر به ديگران شودنيز جايز نيست و در ادارات دولتى يا خصوصى که سيگار کشيدن را ممنوع کرده اند اين کارحرام است حتّى اگر موجب اذيّت هيچ کس نشود.
سوال 996 :
به نظر مبارک نگهدارى مشروبات الکلى چه حکمى دارد؟
جواب :
حرام است و موجب تعزير مى باشد، مگر در مواردى که غرض مهمّى باشد يا بخواهند آن را تبديل به سرکه کنند.
سوال 997 :
آيا خرچنگ و لاک پشت دريايى حلال گوشت هستند؟
جواب :
خرچنگ و لاک پشت حرام گوشت هستند ولى ميگو اشکالى ندارد.
سوال 998 :
آيا کوسه ماهيها حلال گوشت مى باشند؟
جواب :
اگر به تصديق اهل اطّلاع داراى فلس باشند حلالند و الاّ حرام مى باشند.
سوال 999 :
خوردن گوشت طاووسى که درباره اش حضرت على(عليه السلام) يک خطبه طولانى انشا فرموده اند و در آن، طاووس را به مرغ تشبيه کرده اند، چه حکمى دارد؟
جواب :
طاووس چه سفيد باشد چه سياه، حرام گوشت است و شرح عجايب آن، دليلى بر حلال گوشت بودن آن نيست همان گونه که حضرت عجايب خفّاش را نيز بيان کرده است.
سوال 1000 :
شخصى به خاطر جاهل بودن به مسأله چند سال قبل با حيوانى وطى مى کند و الآن متوّجه مسأله شده است و احتمال مى دهد که صاحب گوسفند، آن را فروخته و يا اين که آن گوسفند احتمالا تلف شده باشد، آيا بر اين شخص واجب است که گوسفندى را بکشد و بسوزاند و در صورتى که واجب باشد و به عللى اين کار براى او امکان نداشته باشد اگر توبه کند مى تواند از شير و گوشت گوسفندان استفاده کند و اين شخص که کشتن و سوزاندن حيوان برايش (در صورت احتمال وجود آن گوسفند) ممکن نيست آيا عادل است؟
جواب :
هرگاه يقين دارد که آن گوسفند از بين رفته است و يا به کسى فروخته شده که از دسترس بيرون است در حال حاضر تکليفى ندارد و بايد جدّاً از کار خود توبه کند و به کلّى از گذشته فاصله گيرد و هرگاه ملکه عدالت و خدا ترسى در او حاصل گردد مى تواند امام جماعت باشد و اگر احتمال مى دهد هنوز آن گوسفند در ميان آن گلّه وجود دارد بايد قرعه کشى کند ، به اين ترتيب که گوسفندان را به دو قسمت مى کند و قرعه اى بر آنها مى زند و باز آن قسمت را به دو قسمت مى کند و مجدّداً قرعه مى زند تا سرانجام يک گوسفند باقى بماند و آن را ذبح مى کند و گوشت آن را مى سوزاند و اگر مال او نيست آن را خريدارى مى کند، مگر اين که اين کار مشکلات و محذورات مهمّى داشته باشد.
سوال 1001 :
سوسيس هايى که از کشورهاى خارج وارد مى شود چه حکمى دارد، آيا حرام است يا خير؟
جواب :
مواد غذايى که در آن از گوشتهاى غير ذبيحه اسلامى استفاده شده است حرام است.
سوال 1002 :
آيا در مورد گوسفند موطوئه اى که داخل گوسفندان مى باشد و معلوم نيست کدام آنهاست، جايز است که انسان به اين شکل قرعه بزند که مثلا از يک تا صد روى گوسفندان شماره بچسباند و بعداً شماره هاى يک تا صد را داخل پلاستيکى بريزد و يکى از شماره ها را بردارد و با آن شماره هايى که روى گوسفند چسبانده مطابقت کند و آن گوسفند را ذبح کند و گوشت آن را بسوزاند.
جواب :
آنچه در روايت وارد شده است آن است که گوسفندان را به دو قسمت تقسيم کند يک قسمت را با قرعه جدا کند و باز آن را به دو قسمت تقسيم کند و به همين ترتيب عمل کند تا يک گوسفند باقى بماند ولى آن طرز قرعه اى که نوشته ايد نيز مانعى ندارد زيرا آنچه در روايت آمده بيان نوعى از قرعه است.
سوال 1003 :
با گوسفندى چند سال پيش در حالى که هنوز بره نياورده بود و آبستن هم نبود، وطى شده است، اگر الآن که چند سال مى گذرد و برّه هايى آورده ولى نه خود گوسفند و نه برّه هايش معلوم است، خود گوسفند موطوئه را با قرعه جدا و ذبح کند و گوشت آن را بسوزاند، آيا اين نسلهايش که در بين گوسفندان است و معلوم نيست کدام يک از گوسفندان نسل او هستند حلال مى شوند؟ و ديگر اين که اگر مثلا آن گوسفند موطوئه سفيد بوده، آيا اين شخص بايد بين همه گوسفندان قرعه بزند يا فقط بين گوسفندان سفيد؟ و آيا بعد از چند سال قرعه شامل برّه و گوسفند يک ساله نيز مى شود؟
جواب :
بنابر احتياط واجب، بچّه هاى آن حيوان نيز حکم او را دارند و بايد به همان ترتيب درباره آنها قرعه زد و عمل کرد.
سوال 1004 :
اگر شخص واطى به خاطر مسائلى مانند فقر، ترس از آبروريزى يا عدم توانايى بر قرعه به خاطر تعداد زياد گوسفندان، نتواند قرعه بزند، آيا راه ديگرى وجود دارد و ديگر اين که اگر اين شخص اين کار را نکند و در بقيّه اعمالش مراقبت کند، آيا عادل است؟
جواب :
غير از قرعه کشى راه ديگرى ندارد و بايد به وظيفه اش عمل کند در غير اين صورت عادل نيست مگر اين که مفسده مهمّى از آن ناشى شود.
سوال 1005 :
زيد چندين سال قبل با حيوان عمرو، عمل نامشروع انجام داده است و صاحب حيوان آن را فروخته و قيمت آن را گرفته و مصرف کرده و معلوم نيست حيوان کجاست، مرده است يا زنده، اکنون با گذشت زمان، متوجّه شده و در مقام توبه بر آمده و سوال مى کند:
الف) قيمت آن حيوان را به صاحب يا ورثه آن ضامن است يا خير؟
ب) آيا بالغ و مکلّف بودن و نبودن زيد و انزال شدن و نشدن منى در حکم فرق مى کند يا خير؟
جواب :
در صورت شک در بلوغ و عدم بلوغ وظيفه چيست؟
د) در صورت ضمان، مأکول الّلحم بودن مرسومى حيوان مثل گوسفند و بز و غيره يا ماکول الّلحم مرسومى نبودن آن مثل اسب و الاغ و غيره در حکم فرق مى کند يا خير؟
هـ) در صورت وجوب اداى قيمت، آيا لازم است به طرف عنوان وجه را اظهار کند چون ممکن است اظهار کردن باعث مفسده و يا شرمندگى و خجلت باشد؟
جواب :
الف) ضامن است و بايد قيمت آن را بپردازد.
ب) اگر بالغ و مکلّف نباشد اين حکم در مورد او جارى نمى شود.
جواب :
در صورت شک در بلوغ حکم به عدم بلوغ مى کند.
د) درهر دوصورت بايد قيمت آن را به صاحبش بدهد ولى در صورت دوّم اگر حيوان پيداشودآن را به شهر ديگرى ببرند و بفروشند پول آن متعلّق به فاعل است.
هـ) اعلام کردن لازم نيس