گفتار در غسل مس ميت
سبب وجوب غسل مس ميت تماس پيدا کردن انسان است با بدن مرده آدمى بعد از آنکه تمامى بدن او سرد شده باشد و هنوز غسل او تمام نشده باشد و اما تماس بعد از تمام شدن غسل باعث وجوب غسل نمى گردد هرچند که غسل ميت اضطرارى باشد مثل اينکه بخاطر يافت نشدن سدر و کافور هرسه غسل را با آب خالص داده باشند بلکه هرچند که بخاطر يافت نشدن غسال مسلمان کافرى او را غسل داده باشد گرچه نزديک تر به احتياط آنست که به غسل دادن کافر اکتفاء نشود و در جائى که غسل دادن ميت با آب ممکن نباشد تيمم دادن او حکم غسل را دارد هرچند که نزديکتر به احتياط آنست که بگوئيم حکم آنرا ندارد.
و در ميت هيچ فرقى بين مسلمان و کافر و کبيرو صغير نيست حتى چنين سقط شده اى که چهارماهش تمام شده باشد بايد غسل ميت کند همچنانکه فرقى ميانه قسمت هاى مختلف بدن ميت نيست چه به پوست بدن او دست بزند که جاندار بوده و چه به ناخن او که جاندار نبوده ، چه مکلف بآن دست بزند و چه آنرا بدست انسان مساس دهد همينکه مساس صادق باشد غسل واجب مى شود پس اگر مکلف دست و يا جاى ديگر بدن خود را به ناخن ميت بزند ويا ناخن ميت ببدن او بخورد غسل براو واجب مى شود، بله تماس پيدا کردن بوسيله مو، چه از خود مکلف باشد و چه از ميت موجب غسل نيست .
مساءله 1 - قطعه اى که از بدن انسان زنده جدا مى شود بحکم ميت است و اگر ببدن مکلف بخورد غسل بر او واجب مى شود البته اين در صورتى است که قطعه جدا شده داراى استخوان باشد و اما بدون استخوان غسل نمى آورد و اگر قطعه جدا شده تنها استخوان باشد نزديک تر به احتياط آنست که آنرا ملحق بقطعه گوشت مشتمل بر استخوان بدانيم هرچند که اقوى آنست که ملحق نيست و غسل نمى آورد و اما قطعه اى که از بدن مرده جدا شده اگر در حال اتصالش مس آن غسل مى آورد در حال جدائيش نيز غسل مى آورد.
مساءله 2 - شهيد حکم ميت غسل داده را دارد پس مس ببدن او غسل نمى آورد و همچنين کسى که از باب قصاص و يا حد الهى کشتنش واجب شده چون قبل از اجراء حکم به او دستور مى دهند غسل ميت خود را خودش انجام دهد پس تماس با بدن او غسل نمى آورد.
مساءله 3 - اگر ميتى را مس کرد و شک کرد که آيا قبل از سرد شدن بدنش بوده يا بعد از آن غسل مس ميت بر او واجب نيست و همچنين است اگر شک کند در اينکه او شهيد بوده يانه بخلاف جائيکه شک کند که آيا دست زدنش قبل از غسل بوده يا بعد از آن ، که دراينجا غسل واجب است .
مساءله 4 - اگر عضوى از اعضاء بدن زنده خشک شود و روح بکلى از آن خارج گردد دست زدن به آن مادام که متصل ببدن اوست غسل ندارد و اما بعد از جدا شدن اگر مکلف آن را مس کند و عضو نامبرده بر استخوان باشد غسل به گردنش مى آيد و اگر مشتمل بر استخوان نباشد در وجوب غسل و عدم آن اشکال است همچنين اگر تکه اى از بدن زنده قطع شود ولى هنوز متصل ببدن او باشد هرچند که بپوستى بند باشد مس آن غسل نميآورد ولى اگر از بدن او جدا شود و مشتمل بر استخوان بود مس آن غسل مى آورد.
مساءله 5 - مس ميت بنابراحتياط واجب وضوء را مى شکند بلکه وجوب وضوء خالى از قوت نيست پس کسى که وضوء داشته و دست بميت زده بايدبراى نماز و هرچيزيکه مشروط بطهارت است هم غسل کند و هم وضوء بگيرد.
مساءله 6 - غسل مس ميت براى هر کارى که مشروط به طهارت از حدث اصغر است يعنى محتاج بوضوء است واجب است بنابراحتياط و بلکه خالى از قوت نيست و در هر عملى که مشروط به طهارت است از قبيل نماز و طواف و دست کشيدن به قرآن بنابراحتياط شرط است بلکه شرطيت آن خالى از قوت نيست .
مساءله 7 - کسى که دست بميت زده جائز است قبل از غسل داخل در مساجد و مشاهه مشرفه بشود و يا در آنها مکث کند و نيز سوره هاى عزائم را بخواند و اگر زن است براى شوهرش حائز است او را وطى کند، پس حال مس ميت حال حدث اصغر است با اين تفاوت که براى نماز و امثال آن غسل را هم واجب مى کند.
مساءله 8 - تکرار مس ميت باعث تکرار غسل نميشود همچنانکه ساير حدثها نيز چنين است هرچند که ميت مس شده متعدد باشد.