شرط دوم از شرائط شکسته شدن نماز
شرط دوم اين است که از ابتداء سفر قصد پيمودن هشت فرسخ را داشته باشد پس اگر از اول قصد داشته باشد کمتر از آن را برود و در بين راه يعنى بعد از رسيدن به مقصدش تصميم بگيرد مقدارى ديگر که آن نيز کمتر از هشت فرسخ است را برود و باز بعد از رسيدن به آن مقصد تصميم بگيرد مقدارى ديگر که آن نيز کمتر از هشت فرسخ است برود نمازش را تمام مى خواند هرچند که اين چند تکه اى که آمده بحد مسافت و يازيادتر شده باشد.
بله اگر شروع به برگشتن کند و از آن نقطه تا محل اقامتش هشت فرسخ و يا بيشتر باشد و تصميم داشته باشد که همه آن مسافت را تا خانه اش طى کند نمازش را مى شکند و نيز کسى هم که اصلا مقصد معينى ندارد و نمى داند چه مقدار بايد برود تا مثلا حيوان گم شده خود را پيدا کند و در حال رفتن نماز را تمام مى کند هرچند که بمقدار مساحت و يا بيش از آن را رفته باشد و در مراجعت بهمان شرطى که گفتيم ( که مراجعتش تا منزل به قدر مسافت باشد و بخواهد همه را طى کند) نمازش شکسته مى شود و اگر در بين راه تصميم بگيرد به نقطه اى معين برود که از آن محل تا آن نقطه هشت فرسخ باشد و يا بضميمه مقدارى که بر مى گردد هشت فرسخ باشد با شرائطى که گذشت ( که رفتنش کمتر از چهار فرسخ نبشاد و قصد طى کردن تا هشت فرسخ را داشته باشد) نماز را شکسته مى خواند و اگر از منزل به قصد رفتن کمتر از چهار فرسخ بيرون شود تا در آن جا منتظر رسيدن همراهان و يا کاروان بماند تا اگر کاروان آمد به راه خود ادامه دهد و گرنه برگردد و يا اگر فلان شرط محقق شد برود و گر نه برگردد و اطمينانى نداشته باشد به اينکه کاروان مى رسد و يا آن شرط محقق مى شود بر او واجب است نماز را تمام بخواند.
مساءله 9 - معيار تصميم بر طى کردن مسافت شرعى است هرچند که اين قطع مسافت در چند روز حاصل شود البته بشرطى که يکى از قواطع سفر پيش بيايد و توقف در بين راهش آن قدر طولانى بشود که عرفا او را مسافر نخوانند مثل کسى که از منزل تصميم گرفته هشت فرسخ را در مدت چند روز برود و روزى مقدار بسيار کمى از اين مسافت را براى تفريح و امثال آن طى کند که در اين صورت نمازش تمام است و احتياط آن است که جمع کند) نه آن کسى که بجهت سختى راه و پيرى و ناتوانى هر روز مقدار کمى طى مى کند که نماز او شکسته است .
مساءله 10 - در قصد مسافت اين شرط معتبر نيست که خود او مستقل در تصميم باشد بلکه اگر او تابع شخصى ديگر است و آن شخص تصميم گرفته باشد هشت فرسخ و بيشتر را سفر کند تابع نيز بايد نماز را شکسته بخواند حال چه اينکه تبعيت از او بخاطر وجوب طاعت او باشد مانند زن که واجب است شوهر خود را اطاعت کند و يا آنکه قهرى باشد مانند اسيرى که از خود اراده اى ندارد و يا آن که به اختيار خود، خود را تابع ديگرى کرده باشد مانند خادم که همه اينهابشرطى که علم داشته باشد باينکه متبوعشان تصميم بر رفتن مسافت را دارد نماز را شکسته مى خوانند.
و اما اگر علم نداشته باشند بايد بر حکم قبل از سفر باقى مانده نماز را تمام بخوانند و نزديک تر به احتياط آن است که از متبوع خود بپرسند آيا قصد مسافت دارد يا نه هرچند که قوى تر در نظر اين است که پرسيدن واجب نيست و بر متبوع هم واجب نيست بگويد هرچند که ما پرسيدن را بر تابع واجب بدانيم .
مساءله 11 - اگر تابع معتقد باشد به اينکه متبوعش قصد مسافت را ندارد و يا حداقل شک داشته باشد و در بين را بفهمد که قصد مسافت داشته اگر چنانچه بقيه راه بمقدار مسافت باشد بر تابع واجب است نماز را شکسته بخواند وگرنه نماز را تمام بخواند.