نزاع در ارث
سوال :
ملکى دو قسمت آن در بالاى جاده و قسمت ديگر آن در زير جاده واقع است. در مورخ 8 / 10 / 74 اين زمين ها بين وراث طبق نوشته اى تقسيم شده است. دو نفر از وراث از کيفيت زمينها با اطلاع بوده و وارث ديگر بى اطلاع وبى سواد بوده است زمينى که در زير جاده و متعلق به شخص بيسواد است داراى عيوب زيادى است خواهشمند است جهت حل اختلاف بين سه فرد مسلمان نظر خود را بيان فرمائيد.
جواب :
در فرض سوال وارثى که مغبون شده حق فسخ تقسيم را دارد و در نزاع موضوعى مرافعه شرعيّه لازم است.
سوال :
ملکى بعد از فوت پدر حدود 40 سال است که در دست ماست ولى هنوز هم تقسيم نشده است حالا وارثين سه برادر از ما ادعاى زمين و سود حاصله از آن را مى کنند. حق ارث و طلب سود حاصله را دارند يا نه؟
جواب :
در مورد سوال با فرض اينکه زمين موروثى بين ورثه تقسيم نشده يعنى همه وارثين حق خود را از آن نبرده اند بايد سهم آنها با اجرة المثل اجاره سهمشان را متصرف بپردازد مگر اينکه سائر ورثه عين يا منافع آن را به ورثه اى که متصرفند واگذار کرده باشند و اگر نزاع موضوعى در بين باشد مرافعه شرعيّه لازم است.
سوال :
در مسئله ارث بعضى موارد اتفاق افتاده زمين مزروعى نزد اولاد برادر مانده مثلاً 30 سال، برادر و خواهر مرحوم شده اولاد خواهر ادعاى حق مادر را ميکند آيا اولاد برادر بايد اثبات هبه يا رضايت خواهر نمايد يا ذواليد مقدم است و اولاد خواهر بايد ثابت کند که امانت مانده (واقع قضيه هم معلوم نيست که خواهر راضى شده يا نه)؟
جواب :
در مورد سوال اگر ذواليد قبول دارد که ملک قبلاً متعلّق به ديگرى بوده است بايد بطريق شرعى اثبات کند که ملک به هبه و غيره به او منتقل شده و مجرّد ذواليد بودن در اين فرض اثر ندارد اجمالاً فرض سوال نزاع موضوعى است و محتاج به مرافعه شرعيه است.
سوال :
محترماً بعرض عالى ميرسانم شخصى فوت شده و در بين ورثه هم صغير هست و طلبکار هم دارد با چه شرايطى طلب ثابت مى شود و ورثه ملزم به دادن دين از اموال مرحوم شده اگر چک يا سفته ارائه بدهند و يا بگويند در دفتر مرحوم هم نوشته شده است آيا با اينها در طلب ثابت مى شود و واجب مى شود به ورثه دين مورّث را از مالش بدهند؟
جواب :
دعواى دين بر ميّت با اقامه بيّنه و قسم مدّعى، ثابت مى شود و به مجرّد چک و سفته در صورتيکه حتى با ضمّ قرائن ديگر موجب علم نشود حکم بثبوت آن نمى شود و بر ورثه نيز با عدم علم به اشتغال ذمه ميّت تکليفى نيست بلى اگر ورثه قطع باشتغال ذمّه ميت و شک در اداء دين داشته باشند بعيد نيست که استصحاب اشتغال ذمّه جارى بشود. والله العالم.
سوال :
الف : زن وشوهرى مدّت 52 سال زندگى مشترک داشته اند و صاحب اولاد نشده اند زوج فوت نموده و حال زوجه ادّعا دارد که در زمان حيات از ايشان مطالبه اجاره زمين مزروعى شخصى خود را نموده و شوهر نپرداخته، آيا مى تواند از ورثه مطالبه نمايد؟
ب : زوجه فوق بعد از سه سال شوهر دارى بخاطر بچّه دار نشدن سه جريب زمينِ خود به شوهر صلح نموده است آيا بعد از فوتِ ايشان شرعاً اين زمين به زوجه عودت داده مى شود يا خير؟ در صورتيکه زمينِ مذکور به زوجه تعلق بگيرد اجاره بها دارد يا خير؟
جواب :
آيا طلب زوجه قبل از تقسيم به ورثه برداشته شود يا بعد از تقسيم به ورثه؟
جواب :
الف : فرض سوال از مصاديق ادّعاى بر ميّت است که نياز به بيّنه وقسم مدّعى در نزد حاکم شرع جامع الشرائط دارد. والله العالم.
ب : با فرض تحقق صلح صحيح شرعى ملک مذکور از ما ترک زوج محسوب مى شود. والله العالم.
جواب :
کلّيه ديون ميّت که از جمله آن طلب زوجه است، قبل از تقسيم ترکه بايد ادا شود.
سوال :
شخصى سفارش مى دهد که وسيله اى را براى او خريدارى نمايند تا پس از تحويل گرفتن پول آن را بدهد. وسيله خريدارى مى شود و به وى تحويل مى گردد ولى آن فرد وجه آنرا نمى دهد و خريدار نيز که فرزند وى بوده مطالبه نمى کند و پس از مدتى سفارش دهنده فوت مى کند و از وسيله خريدارى شده نيز استفاده نمى نمايد آيا وسيله خريدارى شده متعلق به ورثه است يا متعلق به فرزندى که خريده و پول آنرا نگرفته.
جواب :
در فرض سوال، چنانچه همه ورثه قبول دارند که پول وسيله خريدارى شده پرداخت نشده بايد پول آنرا از ترکه ميّت بپردازند و وسيله متعلّق بهمه ورثه است و در نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.
سوال :
اعيانى خانه مسکونى که ملک زيد بوده پس از فوت او به فرزندان صغير و کبيرش رسيده و يکى از آنها اقدام به تهديد بنا کرده است، آيا ديگران سهمى در اين خانه جديد دارند؟
جواب :
در مورد سوال چنانچه وارثى که خانه را تجديد بنا کرده با اجازه ورثه از مال خودش براى شخص خودش بنا کرده ورّاث ديگر از آن سهمى ندارند و در نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است توضيح آنکه در اجازه نسبت به سهم صغير امر باقيم شرعى او است که طبق مصلحت او عمل نمايد.
سوال :
هنگام تقسيم ترکه پدر سهم دختران را ندادند و آنها سکوت نموده پس از گذشت چند سال مدعى شده اند آيا سکوت آنها دليل بر رضايتشان نبوده است؟
جواب :
در مورد سوال مجرد خاموشى دختران هنگام تقسيم ترکه پدر، دليل اعراض از سهم خود و يا تمليک آنها سهم خود را به برادران نيست. والله العالم
سوال :
چنانچه افرادى از ورثه ماترک متوفى را از قبيل اثاث البيت و آب و زمين و اشجار پنهان و آشکار بنفع خود تصرف نموده و حق ساير ورثه ضعيف را نداده اند، تصرف در اموال آنها شرعاً چه صورتى دارد؟
جواب :
بطور کلى تصرف هر يک از ورثه در ماترک متوفى بدون رضايت وارثى که حقّش پرداخت نشده حرام است. والله العالم