تقسيم ارث
سوال :
زنى فوت کرده اولاد ندارد پدر و مادر و چهار برادر و 2 خواهر دارد تکليف تقسيم ارث و مهرى که طلب دارد و جهيزيه اى که در خانه شوهر دارد چيست؟
جواب :
در فرض سوال بعد از اداء ديون مالى و وصيت نافذ، نصف ترکه آن زن به شوهرش مى رسد و مهريّه و جهيزيه هم جزء ترکه او محسوب است و يک ششم ترکه او به مادرش مى رسد و بقيه ترکه به پدر او مى رسد.
سوال :
در صورتى که شخصى بدون وصيت از دنيا رفته و فرزند بزرگ هم دارد و صغيرى به تکليف نرسيده نيز دارد مصارف اموال او چه حکمى دارد؟
جواب :
در فرض سوال آنچه را که ورثه مى دانند بر ذمّه متوفى است مانند ديون به مردم ويا وجوهات شرعيه ويا حج بايد از اموال او به مصرف آنها برسانند هر چند صغير داشته باشد توضيح اينکه ديون مالى از اصل مال خارج مى شود و بعد باقيمانده بين ورثه تقسيم ميگردد و قضاء نماز و روزه هم اگر بر ذمه ميّت باشد بر عهده پسر بزرگ است يا خودش انجام دهد ويا از مال شخصى خودش استيجار نمايد.
سوال :
شخصى در زمان حيات خويش حقوق تنها وارث خود را که خواهرش بوده بعنوان مصالحه از او سلب نموده که با پرداختن مبلغ 14000 تومان به وارث خود، مشاراليها هيچگونه حقى نسبت به ارث برادر خود بعد از وفات وى نداشته باشد و جميع ما يملک را نيز به همسر خويش صلح نموده است و اين صلح و مصالحه دو سال قبل از فوت مشار اليه و در حالت مرضى بوده است که منجر به وفات وى شده است با توجه به اجمالى که گذشت آيا اين صلح و مصالحه صحيح است و مانع ارث مى شود يا خير؟
جواب :
در فرض سوال، صلح مذکور صحيح نيست و مانع ارث نمى شود ولى صلح به همسر اگر با شرائط صحت واقع شود نافذ است و خواهر مصالح نسبت به مورد صلح بعنوان ارث حقى ندارد.
سوال :
اشخاصى که در شرکتهاى غير دولتى و يا کارخانه هاى شخصى مشغول کار هستند در صورت فوت از طرف شرکت مبلغى به ورثه آنان وجه نقد مى دهند آيا اين وجه داخل در ترکه ميّت است يا نه؟
جواب :
اين امر تابع مقرّرات شرکت و يا کارخانه مربوطه است و حکم ترکه را ندارد.
سوال :
اگر زنى که خانه دار است از اموال شوهر بدون رضايت او، و باغ يا زمين و طلا هم جهت زينت ايشان خريدارى نموده است که شوهر طلا را به او بخشيده است آيا بعد از فوت زن، اين اموال مال شوهر است يا مال وارث زن؟
جواب :
در مورد سوال اگر خريد زمين و باغ و غيره به ذمه بوده (کما اينکه معمولا همينطور است) آنها ملک زوجه شده و بعد از فوت او به ورثه او مى رسد ولو اينکه از مال شوهرش بدون رضايت او قيمت آنها را پرداخته باشد بلى هر مقدار از مال شوهر بدون رضايت شوهر برداشته بايد از مال او برداشته شود و به شوهر و يا ورثه او داده شود و اما نسبت به طلاجات هر مقدار طلاجات را شوهر به زوجه خود بخشيده است حکم بقيه ترکه زوجه را دارد و اگر نبخشيده متعلق به شوهر است و به وارث زوجه نمى رسد.
سوال :
کسانى که از ميت باقى مانده اند: 1 ـ زوجه دائمى (که دختر عموى متوفى بوده) 2 ـ دختر عموى ديگر از مادر ديگر 3 ـ يک نفر پسر دايى 4 ـ از دايى ديگر سه پسر دايى و سه دختر دايى ابوينى 5 ـ دو پسر خاله و دو دختر خاله از يک مادر و پدر (ابوينى) لطفاً معلوم فرمائيد آيا دختر دايى ها و پسر و دختر خاله ها بطور مساوى ارث مى برند يا «للذکر مثل حظ الانثيين»؟
جواب :
در مورد سوال، زوجه دائمى او به عنوان زوجيّت ربع ترکه را ارث مى برد البته زوجه در مورد سوال از زمين منزل مسکونى ارث نمى برد و از قيمت هوايى منزل ربع مى برد و ثلث ترکه را اولاد دايى و خاله او مى برد و در مورد سوال که فرض شده از دو دايى و يک خاله اولاد باقيمانده، سهم الارث يک دايى به اولاد او مى رسد يعنى مثلاً يکى از دائى ها که فقط يک فرزند از او باقى مانده تمام سهم الارث يک دايى به يگانه فرزند او مى رسد و سهم الارث يک دايى ديگر به شش فرزند او (سه پسر و سه دختر) مى رسد و سهم الارث يک خاله به دو پسر و دو دختر که از او باقى مانده مى رسد و به نظر اينجانب نسبت به تقسيم سهم الارث دايى و خاله ابوينى و همچنين اولاد آنها بنابر احتياط مصالحه شود و بقيه ترکه به اولاد عموى ابوينى او که زوجه او مى باشد مى رسد و دختر عموى ديگر که در سوال براى او ذکر شده چون نوشته ايد از مادر ديگر است يعنى فقط أبى است با بودن دختر عموى ابوينى (که زوجه اوست) ارث نمى برد. والله العالم
سوال :
متوفى اضافه بر اموالى که داشته يک باب منزل و يک دستگاه تلفن را قانوناً به نام يکى از ورثه نموده و در زمان حيات خود تصميم فروش آنرا داشته، از نظر شرعى براى بقيه ورثه چه حکمى دارد آيا اين دو شيىء متعلق به کليه ورثه يا اين که به مالک قانونى آن تعلق دارد؟
جواب :
در فرض سوال، اگر منزل و تلفن را با اينکه بنام يکى از ورثه کرده نبخشيده و چنانچه در سوال مذکور است قصد فروش آنرا داشته متعلّق بهمه ورثه است و اگر نزاع موضوعى در بين باشد مرافعه شرعيه لازم است.
سوال :
مقدار نسبتاً زيادى کتب فقهى، تفسيرى، اعتقادى، اخلاقى وغيره از يکى از علماء که برحمت ايزدى پيوسته موجود است، آن مرحوم داراى سه فرزند است يک پسر روحانى ودو دختر، حال سوال اين است: آيا کتابها فقط به پسر مى رسد يا جزء ماترک ميت است که بحسب قانون ارث بين ورثه بايد تقسيم شود ضمناً بر فرض اينکه فقط به پسر مى رسد، بعد از پدر آن پسر هم از دنيا رفته در اين فرض کتابها به پسر بزرگ مى رسد يا بايد بين همه ورثه تقسيم شود.
جواب :
کتابها متعلّق به همه ورثه است هر چند پسر روحانى داشته باشد بنابر اين موردى براى سوال دوّم باقى نمى ماند.
سوال :
باستحضار مى رساند که پدرى با داشتن همسر 2 پسر و 2 دختر فوت مى نمايد و بعد از فوت پدر يک پسر و يک دختر نيز فوت مى کنند حال مى ماند يک پسر و يک دختر و مادرشان، تا اينکه دختر شوهر مى کند و يک دخترى از او بجا مى ماند و خودش نيز مى ميرد حال مى ماند يک پسر و يک دختر که خواهر زاده پسر مى باشد حالا امر بفرمائيد خواهر زاده چقدر ارث از دارائى مى برد ـ و مادر چقدر از ارث و از دخترش که فوت کرده چقدر ارث مى برد؟
جواب :
در فرض سوال، پس از فوت پدر يک هشتم از تمام ترکه او بعد از استثناء ديون ميّت و وصيّت نافذه به همسرش مى رسد و بقيه طورى تقسيم مى شود که هر پسرى دو برابر دختر ببرد و بعد از فوت يک پسر و يک دختر اگر اولاد نداشته اند سهم الارثى که از پدر به آنها رسيده به مادرشان مى رسد و بعد از فوت دخترى که شوهر رفته و يک دختر دارد سهم الارث پدرى و ساير امواليکه دارد يک چهارم آن به شوهر و بقيه چهار قسمت مى شود يک قسمت به مادرش و سه قسمت به دخترش مى رسد.