استفتاآت حجّ
س ـ اگر کسى نذر احرام پيش از ميقات کرده باشد و پيش از ميقات محرم شود و بعد از ورود به جدّه وسايل حرکت او به مدينه فراهم شود، آيا مى تواند محل شود و به مدينه برود و بعد از آن ميقات ديگر محرم شده و وارد مکه شود؟
ج ـ انصراف از نيت احرام، سبب بيرون آمدن از احرام نمى شود، و با آن که احرام بسته، تجديد بنحو جزم مشروع نمى باشد، بلى رجاءً بخواهد در مسجد شجره تجديد نيت کند مانعى ندارد.
س ـ اگر از حاجى در حال احرام عملى سرزند که موجب کفاره است حيوان کفاره را در کجا بايد ذبح يا نحر کند؟
ج ـ در احرام عمره تمتع احوط آن است که در مکه ذبح يا نحر نمايد، و اگر در احرام حج است بايد در منى نحر يا ذبح کند، و اگر عمداً يا از روى فراموشى در اين دو مکان ذبح نکرد، در صورت امکان بايد نايب بگيرد که از طرف او در منى يا مکه ذبح نمايد، و اگر ممکن نشد هر چند به واسطه عدم دسترسى به فقير مؤمن در مکه و منى باشد در شهر خودش يا در جاى ديگر رجاءاً ذبح نمايد.
س ـ در حيوان کفاره نيز، رعايت شرايط حيوان قربانى در منى لازم است يا خير؟
ج ـ احتياط مستحب رعايت آن شرايط است.
س ـ سجده کردن بر سنگ هائى که مسجدالحرام و مشاهد مشرفه به آن فرش شده، از سنگ مرمر و غيره آن جايز است يا خير؟
ج ـ بلى جايز است، و معادنى که سجده بر آن جايز نيست معادنى است که عرفاً به آنها زمين گفته نمى شود مثل طلا و نقره و عقيق و مس و برنج و ساير فلزات.
س ـ اگر جامه احرام را با پول خمس يا زکات نداده خريده باشند، احرام در آن صحيح است يا خير؟
ج ـ اگر به عين آن پول معامله واقع شده باشد احرام در آن جايز نيست، و هم چنين اگر خود جامه احرام متعلق خمس شده باشد محرم شدن در آن جايز نيست، و طواف در آن باطل است ولى اگر آن را با پول کلى خريده باشد احرام در آن ضرر ندارد هر چند در مقام پرداخت قيمت، پول خمس يا زکات نداده را بدهد لکن ذمه او بمقدار خمس يا زکات برى نمى شود، و ضامن آن مقدار خمس و زکات مى باشد.
س ـ در مقام حضرت ابراهيم عليه السلام بواسطه ازدحام و کثرت جمعيت، ممکن نمى شود که در موقع نماز طواف، مرد يا زن طورى بايستند که محاذى هم نباشند و يا زن، جلو مشغول نماز نباشد، در اين صورت نماز آنها صحيح است يا خير؟
ج ـ بلى صحيح است.
س ـ کسى که مى دانسته است در سعى بايد از صفا شروع و به مروه ختم کند، ولى جاى آنها را نمى دانسته و از کسى پرسيده و او مروه را بجاى صفا به او نشان داده، و بنا بگفته او از مروه شروع به سعى کرده، پس از اين که هفت مرتبه سعى انجام داده، ملتفت اشتباه شده، و يک مرتبه ديگر سعى نموده، آيا سعى او صحيح است يا خير؟
ج ـ احوط اعاده سعى است.
س ـ اگر زن بعد از اعمال حج در منى حائض شود، و به مکه بيايد، و پيش از آن که پاک شود ناچار به رفتن از مکه شود، مثل اين که همراهان او عازم مراجعت باشند، آيا مى تواند براى طواف حج و نماز آن، و طواف نساء و نماز آن، نايب بگيرد؟
ج ـ بلى لازم است بر او که نايب بگيرد، و بعد از آن که نايب، طواف حج و نماز آن را انجام داد، خودش سعى را بجا آورد، و بعد از سعى براى طواف نساء و نماز آن نايب بگيرد.
س ـ کسى که حج تمتع بجا مى آورد اگر پس از احرام و بعد از وارد شدن به حرم فوت شود، کفايت از ساير اعمال حج مى نمايد يا بايد براى او نائب گرفته شود؟
ج ـ کفايت مى کند و گرفتن نايب لازم نيست خواه حج خودش باشد يا نايب از غير باشد.
س ـ اگر زن پس از اعمال حج اثر عادت در خود ببيند و شک کند که پيش از انجام عمل، حايض شده يا بعد از تمام شدن اعمال، حج او صحيح است يا خير؟
ج ـ اعتنا به اين شک نکند و حج او محکوم به صحت است.
س ـ کسى که با احرام عمره تمتع وارد جدّه شد، و به واسطه نبودن وسيله، احرام را بهم زد و رفت به مدينه منوره، که در مراجعت، از مسجد شجره محرم شود حکمش چيست؟
ج ـ شخص مذکور اگر احرام اول او صحيح بوده تا اعمال عمره را تمام نکند از احرام بيرون نمى رود، اگر چه قصد به هم زدن آن را کرده باشد، و بايد با همان احرام، عمره را تمام کند، و تجديد احرام، بعد از برگشت از مدينه لازم نيست، ليکن اگر بخواهد رجاءً در مسجد شجره تجديد احرام کند مانعى ندارد، ولى لازم نيست، و اگر به گمان اينکه احرامش بهم خورده مرتکب يکى از محرمات شود، حکم آن در احکام محرمات احرام گفته شد.
س ـ شخصى که به احرام عمره تمتع، در ماه شوال و ذى قعده و ذى حجه وارد مکه معظمه شود و بعد از اتمام عمره قصد رفتن به مدينه يا محل ديگرى کرد که در مراجعت از ميقات، مجدداً احرام ببندد آيا اين کار صحيح است يا خير؟
ج ـ کسى که عمره تمتع را بجا آورده و محل شده، تا حج را بجا نياورد جايز نيست از مکه بيرون رود مگر براى حاجت، که در اين صورت مى تواند از سه روز پيش از ترويه در مکه محرم شود به احرام حج تمتع، و بعد براى انجام حاجت خود از مکه بيرون برود، و پس از مراجعت، با همان احرام، باقى اعمال حج را بجا آورد. اما قبل از سه روز در صورتى که ترک خروج براى او حرجى باشد مى تواند بدون احرام بيرون برود، پس اگر مراجعتش در همان ماهى باشد که عمره اولى را بجا آورده همان عمره اولى کافى است، و جايز نيست دوباره محرم شود به احرام عمره، و اگر در غير آن ماه باشد بايد در ميقات محرم به احرام عمره تمتع شود، و بعد از وارد شدن به مکه عمره تمتع را انجام دهد و عمره اولى مفرده مى شود، و بعد محرم به احرام حج شود.
س ـ کفاره کشتن ملخ در حال احرام چيست؟
ج ـ يک کف طعام يا يک دانه خرما است بطور تخيير، و اگر هر دو را بدهد بهتر است.
س ـ اگر ملخ را در حال احرام بکشد و بخورد کفاره آن چيست؟
ج ـ يک گوسفند قربانى بر او واجب مى شود.
س ـ اگر ملخ بسيار باشد و همه آنها را بکشد حکم آن چيست؟
ج ـ احوط آن است که اگر بيشتر از يک ملخ کشته باشد يک گوسفند قربانى کند، و احوط از آن، ضميمه ساختن يک کف طعام و يک دانه خرما است .
س ـ اگر از جهت زيادى ملخ در بين راه نتواند خود را از کشتن آنها حفظ نمايد چه کند؟
ج ـ در اين صورت چيزى بر او واجب نيست.
س ـ روزه گرفتن در روزهاى تشريق جايز است يا نه؟
ج ـ بر کسى که در منى باشد حرام است، و روزه عيد قربان بر همه کس حرام است.
س ـ طواف نساء و نماز آن که اگر در عمره مفرده و در حج بجا آورده نشود زن حلال نمى شود، بر زن ها نيز اين طواف و نماز آن لازم است يا نه؟
ج ـ بلى بر زن نيز لازم است و تا آن را بجا نياورد مرد بر او حلال نمى شود، بلکه اگر طفل را هم محرم نمودند طواف نساء او هم لازم است، و تا طواف نساء او انجام نشود زن بر او حلال نمى شود.
س ـ نماز طواف مستحب، واجب است يا مستحب؟
ج ـ مستحب است.
س ـ در حرم بر محل، صيد کردن حرام است يا نه؟
ج ـ هر صيدى که بر محرم در حال احرام حرام است بر محل نيز در حرم حرام است.
س ـ کسى که بدون وصيت فوت نموده و مستطيع نيز بوده است، آيا حج بلدى براى او واجب است يا غير بلدى هم کفايت مى کند؟
ج ـ حج ميقاتى کفايت مى کند.
س ـ زن ها در حال احرام مى توانند جوراب بپوشند يا بايستى روى پاى آنها مثل مردان باز باشد؟
ج ـ اقوى جواز پوشيدن جوراب است براى زن.
س ـ بر حسب فتواى حضرت مستطاب عالى جايز است که محرم، در منزل زير سقف و سايه برود يا چتر بر سر بگيرد، آيا مراد از منزل، شهر مکه است يا منزلى که در شهر مکه دارد، و هم چنين در منى و عرفات؟
ج ـ مراد از منزل، محل نزول است، در مقابل حال طى طريق، پس در شهر مکه و منى و عرفات و قهوه خانه هاى بين راه و امثال آن، براى محرم بعد از منزل کردن تا قبل از کوچ کردن استظلال مانعى ندارد، هر چند درآمد و شد براى حوائج باشد.
س ـ پوشيده شدن روى پا در حال احرام در موقع نشستن، يا آمدن جامه احرام روى پا، در حال سير، يا در منزل چه صورت دارد؟
چ ـ اشکال ندارد.
س ـ در منزل سر روى بالش نرم گذاشتن که باعث پوشيدن مقدارى از سر مى شود چه صورت دارد؟
ج ـ سر روى بالش گذاردن مانعى ندارد.
س ـ در اثر هجوم جمعيت، وقت بوسيدن حجرالاسود ممکن است جامه احرام بعض از حاجيان سر آنها را يا سر ساير حجاج را بپوشاند، اگر تصادفاً اين طور شد چه صورت دارد؟
ج ـ در صورت تصادف اشکال ندارد.
س ـ محرم اگر روى لباس دوخته يا پتوى دوخته بنشيند يا بخوابد، يا زير پتوى دوخته يا لحاف بخوابد، چه صورت دارد؟
ج ـ اقوى جواز آن است، ليکن پتو و لحاف را بخود نپيچد که مثل لباس شود.
س ـ در غير حال طواف و نماز آن اگر جامه احرام يا بدن محرم نجس شود، مثل نجس شدن بدن يا لباس در قربانگاه، آيا براى حرام او اشکال دارد يا نه؟
ج ـ براى احرام او اشکال ندارد ولکن احوط آن است که در صورت امکان تطهير يا تبديل نمايد.
س ـ نظر حضرت عالى درباره کسى که در عمره مفرده نماز طواف نساء را نخوانده، و به ولايت خود مراجعت کرده چيست؟
ج ـ اگر برگشتن به مسجدالحرام براى او دشوار باشد مى تواند آن را در هر محلى که يادش آمد بخواند، هر چند در شهر ديگر باشد.
س ـ شخصى بواسطه ندانستن مسأله، طواف نساء را بجا نياورده، ولى نيت طواف مستحب کرده، به اين نيت که اين طواف را براى هر نقصانى که در طواف داشته ام قربة الى الله بجا مى آورم، و بعد از گذشتن يک سال ملتفت شده آيا اين طواف او، از طواف نساء کفايت مى کند؟
ج ـ در مورد سوال احوط آن است که بعد از التفات، با زن نزديکى نکند، و در صورت تمکن برود طواف نساء را خودش بجا آورد، و اگر مشقت دارد نايب بگيرد که براى او طواف نساء و نماز آن را بجا آورد، اگر چه در غير ماه حج باشد.
س ـ در حج لازم است که طواف نساء و نماز آن را بعد از طواف حج و نماز و سعى بجا آورد يا خير؟
ج ـ بلى لازم است طواف نساء را بعد از سعى بجا آورد، و اگر عمداً مقدم داشت اعاده آن با نمازش بعد از سعى لازم است، و در صورت جهل و فراموشى اعاده آن احوط است، و اگر خودش نمى تواند اعاده کند نائب بگيرد.
س ـ کسى که عمره مفرده استحبابى بجا مى آورد، اگر طواف نساء آن را عمداً اگر چه جاهل به حکم باشد يا سهواً ترک کند، آيا زن بر او حرام مى شود؟
ج ـ بلى تا طواف نساء را بجا نياورد زن بر او حلال نمى شود، و از اين جهت فرقى ميان عمره مفرده واجب و مستحب نيست.
س ـ در صورتى که جهلا نماز را قبل از طواف بجا آورد تکليف او چيست؟
ج ـ نماز را دوباره بجا آورد.
س ـ اگر نماز طواف حج را بعد از سعى بجا آورد آيا لازم است براى حفظ ترتيب، سعى را اعاده نمايد؟
ج ـ احتياط مستحب اعاده سعى است.
س ـ اگر جهلا سعى را بر طواف زيارت مقدم دارد چه حکمى دارد؟
ج ـ احتياط واجب آن است که سعى را اعاده نمايد.
س ـ روى صفا و مروه طاقى زده شده محاذى زير، آيا سعى را در طبقه فوقانى صحيح مى دانيد يا خير؟
ج ـ در صورتى که فوقانى بلندتر از کوه صفا و مروه نباشد بطورى که سعى بين دو کوه صدق بکند مانعى ندارد.
س ـ آيا لازم است که تقصير در عمره تمتع را بعد از سعى، بدون فاصله بجا آورد يا نه؟
ج ـ قبل از احرام حج تقصير نمايد کافى است، و مدرکى براى فوريت آن بنظر نرسيده.
س ـ آيا اجازه مى دهيد که در حال ضرورت، يک نفر به نيابت از چند نفر قربانى نمايد؟
ج ـ در قربانى مباشرت شرط نيست، و مى تواند وکيل اين کار را انجام دهد، هر چند ضرورت نباشد لکن بايد در حين قربانى قصد کند که اين گوسفند قربانى زيد است مثلا اگر چه گوسفند بقصد چند نفر قربانى کند بدون قصد تعيين، صحيح نيست.