اقسام حج
مسأله 143 : حج بر سه قسم است : (1) حج تمتع . (2) حج إفراد . (3) حج قران.
و قسمت اوّل ، يعنى حج تمتع وظيفه کسى است که فاصله وطنش تا مکه بيش از شانزده فرسخ باشد .
و اما قسمت دوّم و سوم ، يعنى حج إفراد و حج قران وظيفه اهل مکه است و کسى که فاصله بين وطنش و مکه کمتر از شانزده فرسخ باشد .
مسأله 144 : کسى که تکليفش حج افراد و يا قران باشد اگر حج تمتع بجا آورد براى او کافى و مجزى نخواهد بود ، همچنان که کسى که تکليفش حج تمتع باشد اگر حج قران و يا افراد بجا آورد براى او کافى و مجزى نخواهد بود ، بلى در بعضى حالات تکليف کسى که بايد حج تمتع انجام دهد منقلب ميشود به حج افراد چنانچه بيان آن خواهد آمد .
اين حکم حجة الاسلام بود ، و اما حج مستحبى و حجى که نذر شده است بدون تعيين آن وحجى که به آن وصيت شده است بدون تعيين نوع آن ، پس در اينها شخصى چه نزديک مکه باشد يا دور مخير است هر کدام از انواع ذکر شده را انجام دهد اگر چه افضل تمتع است .
مسأله 145 : کسى که وطنش بيش از شانزده فرسخ از مکه دور بوده و فعلاً در مکه اقامت نموده ، در سال سوم اقامتش تکليفش حج افراد يا قران خواهد بود ، و اما قبل از آن تکليفش حج تمتع است و در آن چه که گفتيم فرقى نمى کند که استطاعتش و وجوب حج بر او قبل از اقامت در مکه حاصل شده باش يا در خلال اقامت ، همچنان که فرقى نمى کند که اقامتش به قصد توطن و آنجا را وطن خود قرار دادن باشد و يا نباشد ، و همچنين است حکم هر کسى که در غير مکه از جاهائى که فاصله آنها با مکه کمتر از شانزده فرسخ باشد اقامت کند .
مسأله 146 : هر گاه شخصى در مکه اقامت نمايد و قبل از آنگه تکليفش مبدل به حج افراد يا حج قران شود بخواهد حج تمتع انجام دهد ، گفته شده است که : جايز است براى عمره تمتع از اولين نقطه خارج حرم محرم شود ، ولى اين حکم خالى از اشکال نيست ، و احوط اين است که به يکى از ميقاتها رفته و از آنجا براى عمره تمتع محرم شود ، بلکه احوط اين است که به ميقات اهل وطن خود برود ، و ظاهر اين است که حکم هر کسى که در مکه باشد و بخواهد حج تمتع را اگر چه مستحبى انجام دهد همين است که ذکر شد .