مسائل عزادارى
سوال 762 :
شرايط افرادى که مى توانند نقش ائمّه(عليهم السلام) را ايفا نمايند چيست؟
جواب :
اگر در شبيه خوانى کسانى مى خواهند در نقش آن بزرگواران ظاهر شوند، بايد افراد مهذّب و پاک و خوشنامى باشند و چه بهتر که آن بزرگواران بطور وضوح نشان داده نشوند.
سوال 763 :
آيا کسانى که در شبيه خوانى نقش کفّار را ايفا مى کنند بايد داراى شرايط خاصّى باشند؟ يا اين که هر کس بدون قيد و شرط مى تواند در نقش کفّار باشد؟
جواب :
شرايط خاصّى براى آنها از اين نظر نيست.
سوال 764 :
مرثيه خوانى و يا مدّاحى زنان با بلندگو، بطورى که هر شنونده اى را جذب مى کند، چه صورت دارد؟
جواب :
جايز نيست.
سوال 765 :
مراسم عزادارى امام حسين(عليه السلام) و ساير مجالس اسلامى در بسيارى از کشورها برپا مى شود; ولى بعضى از اين مراسم در اين کشورها عجيب به نظر مى رسد، از جمله زنجيرزنى و قمه زنى که باعث وهن اسلام و مسلمين نيز مى شود. در اين مورد به سوالات زير پاسخ فرماييد:
الف) بر سر و سينه زدن تا چه حدودى جايز است؟
جواب :
عزادارى امام حسين(عليه السلام) از فضل قربات است; ولى بر مسلمانان واجب است که از هر چيزى که باعث وهن و بى حرمتى مسلمانان مى شود، خوددارى کنند.
ب) آيا براى مردان جايز است که در زمان عزادارى، بدنشان را برابر زنان برهنه کنند؟
جواب :
احتياط واجب آن است که مردان از اين کار خوددارى کنند; ولى مشاهده اين صحنه ها از تلويزيون، در صورتى که مفسده خاصّى نداشته باشد، اشکالى ندارد.
جواب :
آيا جايز است به گونه اى بر سر و سينه بزنند که موجب جراحت و خونريزى شود و باعث نجس شدن خود و اطرافيان و زمين مسجد و يا حسينيّه گردد؟
جواب :
لازم است به گونه اى باشد که منجر به جراحت و خونريزى نشود و مسجد نجس نگردد.
د) آيا خونى که از بدن سينه زنان و عزاداران، به سبب قمه زدن و غيره، بيرون مى آيد، باعث تبرّک و شفاى مريضها و زنهاى عقيم و مانند آن مى شود؟
جواب :
اين سخنان پايه و اساسى ندارد، و سزاوار است عزادارى به صورتى باشد که باعث هتک دين و مقدّسات نشود و عزاداران حسينى ـ عليهم رضوان اللّه و برکاته ـ از تفرقه و اختلاف دورى کنند و متّحد باشند.
سوال 766 :
در خصوص دسته جات عزادارى حضرت ابا عبداللّه الحسين(عليه السلام)، مواردى رؤيت مى شود که به نحوى مقدّمه فساد محسوب مى شود و مردم به خاطر نگاه کردن به اين دسته جات، مساجد را خالى گذاشته و بالطّبع اختلاط زن و مرد صورت گرفته و منجر به يک رشته مفاسد اجتماعى مى گردد. نظر مبارک در مورد اين قبيل مراسم چيست؟
جواب :
مراسم عزادارى سيّد الشّهدا(عليه السلام) از بزرگترين شعائر دينى است و جلوى بسيارى از توطئه هاى دشمنان را مى گيرد، و هرگز نبايد تعطيل شود; ولى جلوى سوءاستفاده ها را بايد گرفت و بايد به مردم گوشزد نمود که مساجد را خالى نگذارند و نماز جماعت را در مساجد به موقع فراموش نکنند، و بحمداللّه در اين سالها در مراسم عزاى حسينى نماز جماعت احيا شده است.
سوال 767 :
از آن جا که احساس عزادارى اهل بيت(عليهم السلام) يک حالت روحى است و در هيچ جنبنده اى قابل کنترل نيست، جلوگيرى از اجراى تعزيه، که نوعى عزادارى است، توسّط افراد غير خوشنام، چه حکمى دارد؟
جواب :
همان گونه که گفته شد اگر تعزيه خوانى مشتمل بر کار خلاف، مانند دروغ و هتک مقدّسات و مانند آن نباشد، شرعاً اشکالى ندارد.
سوال 768 :
در نسخه هاى تعزيه هاى موجود، گاهى الفاظ رکيک توسّط ايفاگر نقش معصوم(عليهم السلام) بر زبان جارى مى شود، آيا چنين زبان حالى که دون مقام اهل بيت(عليهم السلام) امّا برازنده سپاه مخالفين است، تلفّظش مجاز است؟
جواب :
بايد تمام نسخه هاى موجود توسّط آگاهان بررسى شود و الفاظ رکيک و آنچه دون شأن امام است، از آن حذف گردد و به صورت معقول و متين درآيد، تا استفاده از آنها شرعاً مجاز باشد.
سوال 769 :
در اکثر مناطق حکومت هاى اسلامى (غير از ايران) و غير اسلامى، مردم متديّن شيعه با مذاهب ديگر با هم زندگى مى کنند و در ايّام محرّم، بالأخص روز عاشورا، متديّنين مجالس سوگوارى منعقد مى کنند و نوجوانان با نوحه سرايى (بدون آهنگ غنا) سينه زنى و زنجيرزنى مى کنند; در نتيجه از بدنشان گاهى خون جارى مى شود، اين حالت بر افراد و جامعه غير شيعى اثر خوبى مى گذارد و گاهى مايل به تشيّع هم مى شوند، آيا در صورت حاصل شدن اثر مثبت و نتايج خوب، زنجيرزنى به شکل فوق جايز است؟
جواب :
همان طور که بارها گفته ايم عزادارى خامس آل عبا(عليه السلام) از افضل قربات است; ولى نبايد کارى کرد که بدن مجروح شود; براى بزرگداشت اين شعائر از طرق بهتر استفاده کنيد.
سوال 770 :
در ايّام عزادارى و شهادت ائمّه اطهار(عليهم السلام) هيأتهاى عزادارى در کوچه و خيابان به عزادارى و ذکر مصايب اهل بيت عصمت و طهارت مى پردازند و احياناً عزاداران محترم صدماتى بر بدن خود وارد مى کنند لطفاً بفرماييد:
الف) آيا اقامه اين نوع عزادارى ها از نظر عقلى و شرعى بهتر است يا ترک آن؟
ب) آيا اين نوع عزادارى ها زنده کردن شعائر الهى محسوب مى شود، که خداوند ما را به آن دستور داده است، يا نوعى بدعت شمرده مى شود؟
جواب :
در خلال اين عزادارى ها اشعارى خوانده مى شود که در ضمن آن مطالب اجتماعى و اعتقادى و مصالح مسلمين وجود دارد، آيا اين کار اشکال شرعى دارد؟
د) آيا براى مؤمنين جايز است که به خاطر بعضى از فشارهاى داخلى و خارجى، که هدفشان محو عزادارى اهل بيت(عليهم السلام) است، دست از عزادارى بردارند؟
و) آيا پدران حق دارند فرزندان را از شرکت در چنين مراسمى منع کنند؟
هـ) وظيفه علما در مقابل اين هيأتهاى عزادارى چيست؟
جواب :
عزادارى سيدالشّهدا، حسين بن على(عليهما السلام)، از افضل قربات است و همچنين برپاداشتن هيأتهاى عزادارى سيّار، مخصوصاً اگر مشتمل بر اشعارى باشد که مصالح اسلام و مسلمين در آن باشد و بايد پدران و مادران فرزندان خود را تشويق کنند که در چنين مراسمى شرکت کنند و به وسوسه هاى دشمنان اسلام يا کسانى که اطّلاع کافى از اين امور ندارند توجّه نکنند، در عين حال سعى کنند بر بدن جراحتى وارد نشود و کارى که موجب وهن مذهب است انجام ندهند. خداوند همه ما را در اين راه پرفيض موفّق دارد.