قبله
سوال 1 :
گاهى وارد جايى مى‌شويم و جهتى را به عنوان قبله به ما نشان مى‌دهند؛ ولى خودمان جهت قبله را غير از آن جهتى که با ما نشان داده‌اند، تشخيص مى‌دهيم. در اين موقع، کدام يک را ترجيح دهيم؟
جواب :
اگر يقين يا اطمينان به جهت قبله پيدا کرديد، به يقين و اطمينان خودتان عمل کنيد، وگرنه اگر بيّنه بر خلاف اجتهاد شما باشد، چنانچه آن بيّنه، اِخبار از حس باشد، بر اجتهاد شما مقدّم است، وگرنه اقوى عمل به مقتضاى اجتهاد است و در هر صورت تکرار نماز وجهى ندارد.
سوال 2 :
گاهى تعيين قبله توسط نمازگزار، موافق با جهت قبله در محراب‌ها و قبرهاى آن منطقه نيست. آيا نمازگزار، مى‌تواند به طرف قبله‌اى که خودش تعيين کرده، نماز بخواند؟
جواب :
ظاهر اين است که عمل به اجتهاد خودش کافى است؛ چون دليلى بر حجيّت امور ذکر شده در سوال، جز سيره نيست و سيره از شمول اين صورت قاصر است.
سوال 3 :
اگر مکلّف، در حال خواندن نماز گمان پيدا کند که قبله در جهتى غير از آن جهتى است که به سوى آن نماز مى‌خواند، آيا مى‌تواند جهت خود را به سوى طرفى که گمان پيدا کرده، تغيير دهد؟
(163)
جواب :
بايد جهت خود را به آن طرفى که ظن پيدا کرده، تغيير دهد، مگر اين که به مقتضاى ظنّ فعلى او جهت اولى، پشت به قبله و يا به طرف راست و يا چپ قبله باشد که در آن صورت، بايد نماز را اعاده کند.
سوال 4 :
شغل کسى تجارت به وسيله کشتى است و گاهى کشتى به مدت طولانى (مثلاً يک هفته) توقّفى ندارد و به ساحل نمى‌رسد. با توجه به اين که اين شخص مى‌تواند به شغل ديگرى بپردازد، آيا ترک اين شغل بر او واجب است يا مى‌تواند نماز را بدون رو به قبله بودن، در کشتى بخواند. البته در طول مسير، هميشه مى‌تواند جهت قبله را تشخيص دهد؟
جواب :
بايد در زمانى که حرکت کشتى به طور مستقيم است و مى‌توان نماز را رو به قبله خواند، در آن حال، نماز را رو به قبله بخواند.